ABD’de yapay zekânın büyük bir hızla ilerlemesine rağmen Kongre’de, medyada ve toplumda yeterince tartışılmadığını belirten Senatör Sanders, “Bu durum derhal değişmeli. Yapay zekâ insanlığın geleceğini yeniden şekillendirecek ve biz buna hazır değiliz,” uyarısında bulundu.
Senatonun Sağlık, Eğitim, Çalışma ve Emeklilik Komitesi’nin kıdemli üyesi olan Senatör, aylar önce yapay zekânın oluşturduğu devasa risklere ilişkin kapsamlı bir soruşturma başlattığını, Nobel ödüllü ve “yapay zekânın babası” olarak bilinen Dr. Geoffrey Hinton ile bu çerçevede özel bir oturum gerçekleştirdiğini açıkladı. Yakında Kongre’ye ayrıntılı bir düzenleme paketi sunulacağı da aktarıldı.
Teknoloji devleri insanlığın geleceğini mi şekillendiriyor?
Senatörün raporunda öne çıkan ilk soru şu: “Yapay zekâ dünyasına geçişi kim yönetecek?”
Elon Musk, Jeff Bezos, Bill Gates, Mark Zuckerberg ve Peter Thiel gibi milyarderlerin yüz milyarlarca dolar yatırımla yapay zekâyı yönlendirdiğini hatırlatan Senatör, “Bu kadar güçlü bir grubun demokratik denetim olmadan insanlığın geleceğini belirlemesine izin vermek kabul edilemez,” dedi. Ayrıca Başkan Donald Trump’ın eyaletlerin yapay zekâ düzenlemesini engellemek için hazırladığı başkanlık kararnamesine de dikkat çekerek, büyük teknoloji şirketlerinin denetimsiz güç sahibi olduğunun altını çizdi.
100 milyon iş risk altında
Rapora göre yapay zekâ, otomasyon ve robotik teknolojileri önümüzdeki 10 yılda ABD’de 100 milyon işi ortadan kaldırabilir. Bunların arasında:
Hemşirelerin %40’ı
Kamyon şoförlerinin %47’si
Muhasebecilerin %64’ü
Öğretmen yardımcılarının %65’i
Fast-food çalışanlarının %89’u
Senatör, “Milyonlarca insan işini kaybederse ailelerin nasıl geçineceğini kimse söylemiyor. Bu felakete hazırlık yok,” ifadelerini kullandı.
Elon Musk’ın “Robotlar tüm işleri yok edecek, çalışmak isteğe bağlı olacak” sözlerini, Bill Gates’in “İnsanlar çoğu şey için artık gerekmeyecek” öngörüsünü ve Anthropic CEO’su Dario Amodei’nin beyaz yakalı işlerin yarısını kaybedebileceği yönündeki uyarısını hatırlattı.
Demokrasi ve mahremiyet tehlikede
Senatör, yapay zekânın büyük teknoloji şirketlerinin elinde demokrasiyi zayıflatabilecek bir araca dönüşebileceğini belirtti.
Dünyanın en zengin ikinci kişisi Larry Ellison’un “Her şeyin kaydedildiği bir gözetim devleti” öngörüsünü hatırlatarak şunları sordu:
“Yaptığımız her telefon görüşmesi, her e-posta, her arama büyük şirketlerin eline geçerse demokrasi nasıl ayakta kalacak?”
“Mahremiyeti nasıl koruyacağız?”
Gençler yapay zekâyı “arkadaş” olarak görüyor
Common Sense Media’nın araştırmasına göre ABD’li gençlerin %72’si yapay zekâyı arkadaşlık için kullanıyor, yarısı bunu düzenli olarak yapıyor.
Bu durumun tehlikesine dikkat çeken Senatör, “Milyonlar duygusal desteği insan yerine makineden almaya başlarsa, insanlık kavramı nasıl değişecek?” diye sordu.
Veri merkezleri çevreyi tüketiyor
Senatörün raporuna göre yapay zekâ veri merkezleri dev miktarda enerji ve su kullanıyor:
Küçük bir merkez: 80.000 ev kadar elektrik
OpenAI–Oracle Abilene tesisi: 750.000 ev kadar elektrik
Meta’nın Louisiana tesisi: 1,2 milyon ev tüketimine eşdeğer enerji
Yerel halk birçok bölgede bu tesislere karşı protestolar düzenliyor.
Robot savaşlar kapıda mı?
Yapay zekâ ve robotik alanındaki gelişmelerin savunma politikalarını da kökten değiştirebileceğine dikkat çeken Senatör, şu soruları gündeme getirdi:
“İnsan kaybı riski ortadan kalkarsa liderler savaşa daha kolay mı girer?”
“Robot askerler yeni bir küresel silahlanma yarışını tetikler mi?”
En büyük soru: Yapay zekâ insanlığın kontrolünü ele geçirebilir mi?
Dr. Geoffrey Hinton’ın “Yapay zekânın insanlardan daha akıllı hâle gelmesi an meselesi” uyarısını hatırlatan Senatör, “Bu, insanlığın gezegen üzerindeki kontrolü kaybetmesi anlamına mı geliyor? Bu olağanüstü tehdidi nasıl durduracağız?” diye sordu.