Amerika Birleşik Devletleri ile Japonya arasındaki aylardır süren müzakerelerde, Japon yetkililer en büyük ihracat alıcısı olan ABD’li muhataplarına bir dizi teklif sundu. Japonya, daha fazla Amerikan enerji ve savunma ürünü satın alma, gemi inşasında iş birliği yapma sözü verdi. Ancak bu adımlar, Başkan Donald Trump’ı Japonya’ya uygulanan %24’lük kapsamlı gümrük tarifelerinden ve otomobillere uygulanan %25’lik ayrı vergiden vazgeçirmeye yetmedi.
Trump son günlerde iki temel konuda şikayetlerini artırdı:
Amerikalıların Japon arabalarını yoğun şekilde satın alması ancak Japonya'da Amerikan araçlarının nadiren görülmesi
Japonya'nın Amerikan pirinci ithalatını sınırlı düzeyde tutması
Salı günü yaptığı açıklamada, gelecek hafta dolacak müzakere süresinden önce bir ticaret anlaşmasına varılamayacağı yönündeki şüphelerini dile getirdi.
Trump yönetimi şu ana dek yalnızca Birleşik Krallık ve Çin ile tarifelerde indirim içeren ön anlaşmalara ulaşabildi. Bu durum, Japonya gibi önemli ticaret ortaklarıyla yürütülen görüşmelerin zorluğunu gösteriyor. New York Times’ın aktardığına göre bazı uzmanlar, Japonya'nın stratejik konularda marjinal tavizler vererek yanlış bir hesap yapmış olabileceğini belirtiyor.
Hudson Enstitüsü Japonya Politikaları Merkezi Başkan Yardımcısı William Cho, “ABD yönetimi doğal gaz ve savunma ürünleri gibi konularda konuşmaya istekli olabilir; ancak Trump, adil olmayan piyasa erişimi ve Japonya'nın ABD’yi dışlayıcı tutumu üzerinde duruyor,” dedi.
Cedra Markets Küresel Piyasalar Bölüm Başkanı Joe Yarak ise Sky News Arabia'ya verdiği demeçte şöyle konuştu:
“Pirinç, Japonya’da aşırı korunan bir ürün ve bir ulusal sembol olarak görülüyor. Japon hükümeti tarım ürünlerini (pirinç, et vb.) güçlü bir biçimde koruyor ve bu tavizsiz duruş yerel otoriteler ile çiftçiler tarafından destekleniyor.”
Yarak’a göre, pirinç konusu Japonya’nın tarımdan taviz vermeme politikasının merkezinde yer alıyor. Tarım Japonya’nın ulusal kimliğiyle doğrudan bağlantılı görülüyor.
Financial Times gazetesine göre, ABD’nin Japonya gibi dünyanın 4. büyük ekonomisine yeni tarifeler getirme tehdidi, küresel ticaret savaşlarının yeniden başlayabileceği korkusunu tetikliyor. Trump, Japonya’yı “şımartılmış” bir ülke olarak nitelendirdi ve Amerikan pirincini almayı reddetmekle suçladı.
Gazeteye konuşan bir kaynak, Japonya'nın artık otomobil tarifelerinden muaf tutulamayacağını kabul etmeye başladığını, ancak herhangi bir anlaşmanın nihai olmasını garanti altına almaya çalıştığını aktardı.
Yarak’a göre Japon firmaları, ödeyecekleri vergi oranlarını kesin olarak bilmek ve buna göre planlama yapmak istiyor. Bu nedenle Tokyo, ABD’nin anlaşmaya sadık kalacağına dair taahhüt bekliyor.
Ekonomi uzmanı Muhammed Said, Sky News Arabia'ya yaptığı açıklamada, ABD ile Japonya arasındaki müzakerelerin kritik bir çıkmaza girdiğini ve bu çıkmazın temel nedeninin otomobil tarifeleri ve Amerikan pirinci olduğunu söyledi. Said’e göre Tokyo, aylarca gümrük vergilerinden muaf tutulmak için çaba gösterdi ancak Trump yönetimi buna sıcak bakmadı.
Özellikle pirinç meselesi müzakerelerin açık bir çatışma alanına dönüşmesine yol açtı. Trump, Japonya’nın Amerikan pirinci ithal etmeyi reddettiğini iddia ederek ek gümrük tarifeleri getirme tehdidinde bulundu. Oysa ABD’nin resmi verileri, Japonya’nın geçen yıl yaklaşık 298 milyon dolar, bu yılın ilk dört ayında ise 114 milyon dolar değerinde Amerikan pirinci ithal ettiğini gösteriyor.
Said’e göre ABD yönetimi, bu konuyu Japonya üzerinde ek baskı unsuru olarak kullanıyor. 9 Temmuz’da süresi dolacak olan gümrük tarifesi askıya alma uygulamasından önce Japonya’ya yeni tarifeler uygulanabileceğine dair resmi mesajlar gönderildi. Önceden %24'e çıkarılan bazı Japon ürünlerine uygulanan vergiler şimdilik geçici olarak %10 seviyesine çekilmiş durumda.
