İran Şura Meclisi’nin Ekonomi Komisyonu, son yıllarda özellikle uluslararası yaptırımlar nedeniyle sürekli değer kaybeden ulusal para biriminden dört sıfırın kaldırılmasını öngören yasa tasarısını pazar günü onayladı. Resmî medya organlarına göre, bu karar alınan ekonomik önlemler kapsamında değerlendiriliyor.
Şura Meclisi’ne bağlı "İkana" haber sitesine göre, Ekonomi Komisyonu Başkanı Şemseddin Hüseyni, “Bugünkü ekonomi komisyonu toplantısında, ulusal para birimi olarak riyal isminin korunması ve dört sıfırın kaldırılması kararlaştırıldı” dedi.
Merkez Bankası Başkanı Muhammed Rıza Farzin, Mayıs ayında yaptığı açıklamada, İran riyalinin “küresel ekonomide olumlu bir imaja sahip olmadığını” belirtmişti.
Yasa tasarısına göre, yeni riyal 10.000 mevcut riyale eşit olacak ve 100 “giran”a bölünecek. “Giran”, ABD doları için kullanılan “cent” birimine benzer bir alt birim olacak.
Bu öneri ilk olarak 2019 yılında gündeme gelmiş ancak daha sonra geri çekilmişti. Yasanın yürürlüğe girmesi için Şura Meclisi’nde oylanması ve Anayasayı Koruyucular Konseyi tarafından onaylanması gerekiyor. Son yıllarda, özellikle 2018’de ABD’nin İran nükleer anlaşmasından çekilmesi ve Tahran’a yaptırımları yeniden uygulamaya koymasının ardından riyalin değeri büyük ölçüde düştü.
Riyalin değer kaybı, ABD Başkanı Donald Trump’ın Ocak ayında Beyaz Saray’a dönmesiyle daha da hızlandı. Trump’ın ilk başkanlık döneminde İran’a karşı uyguladığı “maksimum baskı” politikası hatırlanıyor.
“Donya-ye Eghtesad” (Ekonomi Dünyası) gazetesi, pazar günü kara borsada doların 925 bin riyale ulaştığını, cumartesi günü ise bu rakamın 913 bin 500 riyal olduğunu bildirdi.
Şura Meclisi Ekonomi Komisyonu Sözcüsü Hakem Mamkan, pazartesi günü yaptığı açıklamada, hükümetin önerisinin “devlet kurumlarında işlemleri kolaylaştırma ve denetimi iyileştirme” amacını taşıdığını söyledi.
İşlemleri kolaylaştırmak için, İranlılar yıllardır günlük hayatta riyal yerine “tümen” terimini kullanıyor. Bir tümen, on riyale denk geliyor. Ancak bu durum yabancı ziyaretçiler için kafa karışıklığına yol açıyor.