Raporda, yaşlanan nüfusların bazı ülkelerde ekonomik büyümeyi şimdiden yavaşlattığı belirtildi. Gelişmekte olan Avrupa’da çalışma çağındaki nüfusun azalmasının, 2024–2050 döneminde kişi başı yıllık GSYH büyümesini ortalama 0,4 puan düşürmesinin beklendiği ifade edildi.
EBRD Başekonomisti Beata Javorcik Reuters’a yaptığı açıklamada:
“Demografi bugün bile yaşam standartlarındaki artışı aşındırıyor ve gelecekte GSYH büyümesine ciddi bir engel olacak.”
Javorcik, eski komünist ülkeler için çarpıcı bir tespitte bulundu; Bu ülkeler “zenginleşmeden yaşlanıyor.”
Medyan yaş 37’ye ulaşmış durumda. Kişi başına GSYH ortalama 10.000 dolar.
Bu rakam, gelişmiş ülkelerde medyan yaş 37’ye ulaştığında görülen seviyenin yalnızca dörtte biri.
Raporda, doğum oranlarındaki gerilemenin başlıca sebepleri şöyle sıralanıyor:
Toplumsal normlardaki değişim ,ekonomik belirsizlikler.
EBRD ülkelerinin çoğu doğumu teşvik eden programlar uygulasa da hiçbir ülkede anlamlı ve kalıcı bir artış sağlanamadı.
Rapora göre doğum düşüşünü telafi edecek ölçekte göç almak siyasi olarak kabul görmüyor.
Liderler de Nüfusla Birlikte Yaşlanıyor
Raporda dikkat çekici bir başka bulgu var. Dünya genelinde ortalama lider yaşı 60. Bu, yetişkin medyan yaşından 19 yıl daha büyük. Otokrasilerde fark çok daha büyük: 1960’ta 19 yıldı, 2023’te 26 yıla çıktı.
Bu yaşlanma eğilimi, liderlerin emekli maaşlarını koruma ve göçü sınırlama yönünde politikaları desteklemesine neden oluyor — ki bunlar düşen doğum oranlarını telafi etmeyi daha da zorlaştırıyor.
EBRD’nin yeni üyesi Nijerya gibi genç nüfuslu ülkelerin ise zorunlu olarak hızlı hareket etmesi gerektiği belirtiliyor.
Javorcik, “Demografik fırsat penceresi kısa. Doğum oranları Afrika’da bile düşüyor. Ülkeler bu genç nüfusu değerlendirerek iş ve özel sektör büyümesini hızla desteklemeli.” dedi.
