Stres, erken ergenlik gelişme riskini arttırır mı?

Çocuk Endokrinoloji Uzmanı Doç. Dr. Ediz Yeşilkaya, konu hakkında önemli bilgiler verdi.

"Stresin erken ergenlik riskini artırmada rol oynayabileceğini düşündüren kanıtlar her geçen gün artmaktadır. Ancak stres ve erken ergenlik arasındaki ilişki karmaşıktır. Bu alanda birçok çalışma olduğu gibi alandaki araştırmalar hala devam etmektedir.

Stres, çeşitli mekanizmalar yoluyla ergenlik gelişimini potansiyel olarak etkileyebilir. Stres, kortizol gibi stres hormonlarının salınmasına yol açar. Kortizol üretimini sağlayan sistem (Hipotalamus-hipofiz-adrenal ekseni) ile cinsiyet hormonlarını üreten sistem (Hipotalamus-hipofiz-gonad ekseni) birbiriyle bağlantılıdır. Bu nedenle stres nedeniyle ortaya çıkan kortizol hormon fazlalığı, cinsiyet hormonlarını üreten sistemin (Hipotalamus-hipofiz-gonad ekseni) çalışmasını bozarak, erken ergenlik gelişimini tetikleyebilir.

Kronik stres yaşayan çocukların erken ergenlik belirtileri gösterme olasılığı daha yüksektir. Bazı çalışmalarda, aile içindeki çatışmalar, erken yaşam sıkıntıları veya sosyoekonomik problemler (yoksulluk, ihmal, istismar vs) gibi kronik strese maruz kalan kızlarda, ergenliğin daha erken yaşlarda başladığı gösterilmiştir. Örneğin, bir çalışmada ebeveyn boşanması gibi stresli olaylar yaşamış kız çocuklarının ergenliğe, yaşıtlarına göre daha erken başlama olasılığının daha yüksek olduğu bulunmuştur.

Stres ve erken ergenlik arasında potansiyel bir ilişki olduğunu gösteren kanıtlar olsa da, ilgili mekanizmaları tam olarak anlamak için daha fazla araştırmaya ihtiyaç vardır. Bir çocuğun ergenlik gelişimi ile ilgili endişeler varsa, kapsamlı bir değerlendirme ve uygun rehberlik için çocuk endokrin uzmanına danışılması önemlidir." (İLKHA)