Konutlardaki kira artış oranına getirilen yüzde 25'lik zam, ev sahipleri ile kiracıları karşı karşıya getirirken, kirada anlaşamayan tarafların mahkeme yolunu seçmesi ise mahkemelerdeki iş yükünü ciddi anlamda artırdı. Bunun için mahkemelerdeki iş yükünün azaltılması amacıyla 'Arabuluculuk Yasası'nda değişiklik yapıldı.
Kira ilişkisinden kaynaklanan uyuşmazlıklarda yargıdan önce arabulucuya gitmek 1 Eylül'den itibaren zorunlu hale getirildi. Yapılan değişiklikle kira uyuşmazlıklarında taraflar mahkemeye gitmeden önce arabulucuya gidecek.
1 Eylül'de başlayan kira uyuşmazlıklarında zorunlu arabuluculuk uygulamasına ilk 15 günde 12 bini aşkın başvuru yapıldı. Arabulucular konut kiralarında yasal yüzde 25 sınırı nedeniyle yaşanan anlaşmazlıkların mahkemeye gitmeden birkaç saatte uzlaşmayla çözümlenmesini hedefliyorlar.
Yapılan uygulamayı olumlu karşılayan Arabulucu Avukat Ahmet Onur Zengin, konuyla ilgili İLKHA muhabirine konuştu.
"Zorunlu arabulucularda yüksek oranda anlaşma yoluna gidiliyor"
Ahmet Onur Zengin
Arabuluculuk sisteminin; tarafların kira uyuşmazlıklarında kendi aralarında iletişim kuramaması veya problem yaşaması durumunda dava yoluna gidilmeden hızlı ve kısa bir şekilde çözülmesi için getirildiğini belirten Zengin, "Kira tespit davası, kira uyarlama davaları, kira alacağı davaları, tahliye davaları gibi davalarda, öncesinde arabulucu başvuru zorunluluğu geldi. Şu anda benim de aktif olarak yaptığım kira uyuşmazlıkları arabuluculuk toplantılarında çok büyük oranda dava açılmadan taraflar anlaşıyorlar. Bunun ne gibi bir faydası var? Zaten taraflar arasında bir ihtilaf olduğu için aralarında sağlıklı bir iletişim kurulamaması sebebiyle direk olarak dava açıyorlardı. Ama bu şekilde zorunlu olarak arabulucuya başvurulduğu için arabulucu tarafından makul bir çözüm önerisiyle taraflar, anlaşmaları dava açmadan giderebiliyorlar. Zorunlu arabulucularda özellikle yüksek oranda anlaşma yoluna gidiliyor. İhtiyadi olarak yapılan kira uyuşmazlıkları daha önceden de yapılabildiği gibi şu anda da sayısı çok arttı. Hem adliyelerin yoğunluğunu azaltacak hem taraflar arasında daha sağlıklı çözüm sağlayacak bir yöntem. 1 Eylül 2023 tarihinden itibaren gerçekleşebilmektedir." dedi.
"Arabulucunun getirdiği çözüm önerileri ile bu toplantılar çok uzun sürmeden, yargıya taşınmadan, makul bir şekilde bitirilmektedir"
Vatandaşların adliyelere kendileri veya avukatları aracılığıyla gelerek başvurularını yapabildiğini dile getiren Zengin, "Bu toplantılar 3 haftada, 1 hafta da ek süre alarak 3+1 şeklinde yaklaşık 1 aylık bir sürede bitirilmek zorunda. Toplantılar, tarafların talebi doğrultusunda telekonferans ile yapılabilse de her zaman yüz yüze yapmakta fayda var. Kira ilişkisinde oluşan sorunlar, 2 insanın birbiriyle karşılıklı yapılan bir sözleşmenin akabinde sıkıntıya dönüşmesi ile oluşuyor. Bütün davalar da tarafların birbiriyle anlaşamaması sonucu açılır. Kira uyuşmazlıklarında da aynı şekilde taraflar, kira ihtilafı yüzünden problemli hale gelmesi nedeniyle davalık oluyor ve diyalog kuramıyorlar. Arabuluculuklarda çok rahat diyalog kurarak; arabulucunun getirdiği çözüm önerileri ile bu toplantılar çok uzun sürmeden, yargıya taşınmadan, makul bir şekilde bitirilmektedir." şeklinde konuştu.
Arabuluculuk ücretli mi, ücreti ne kadar?
Kira uyuşmazlıkları ile ilgili yapılan toplantılarda ödemelerin, tarafların anlaşamaması halinde bakanlık tarafından karşılandığını belirten Zengin, "Tarafların anlaşması halinde ise arabuluculuk ücreti, ücret tarifesinde yazan şekilde tutanağa yazılarak taraflara eşit şekilde bölüştürülecektir. Taraflardan biri anlaşmaya göre ödemeyi komple kendi üzerine alabilir. Kira uyuşmazlıkları ile alakalı taraflar arandığında, toplantıya gelmemeye çalışıyor veya arabulucunun arabulucu olduğuna inanmıyorlar. Bu durumlarda da arabulucu davet mektubu gönderdiğinde kendi sicil numarası ile isim ve soy ismi yazmaktadır. Bakanlığa veya adliyeye sorarak arabulucunun kim olduğunu öğrenip toplantıya katılabilirler aksi takdirde katılmayan taraf, dava sonunda vekalet ücreti açısından sorun yaşayabilmektedir." ifadelerini kullandı.