Dr. Bingöl: Madenlerde tehlikeyi tamamen yok edemeyiz ama minimalize edebiliriz

Bartın'ın Amasra ilçesinde, dün saat 18.15 sıralarında Türkiye Taşkömürü Kurumu Amasra Müessese Müdürlüğü'ndeki bir maden ocağında metan patlaması meydana geldi. Patlamada, 41 maden işçisinin hayatını kaybettiği bildirildi.

Maden ocağındaki patlamaya ilişkin değerlendirmelerde bulunan Üsküdar Üniversitesi Sağlık Bilimleri Fakültesi Dekan Yardımcısı Dr. Öğretim  Üyesi Nuri Bingöl, maden ocaklarında tehlikenin tamamen yok edilemeyeceğini, kabul edilebilir minimal hale düşürülebileceğini söyledi.

Yer altında cep telefonunun dahi bir patlamaya neden olabileceğine dikkat çeken Bingöl, kazaların durup dururken olmayacağını da sözlerine ekledi.

"Kömür metan gazıyla ilişkili olduğu için bu tehlikeden doğan riskleri tamamen yok edemeyiz, kabul edilebilir riski minimal hale düşürebiliriz"

Dr. Öğretim  Üyesi Nuri Bingöl

Kazaların durup dururken olmayacağını, bir yerlerde aksaklığın var olduğuna dikkat çeken Bingöl, "Alınan tedbirler ne kadar iyi olursa tehlikeyi o kadar düşürebiliriz ama tehlike nedir? diye baktığımız zaman; tehlike, yer altında çalışmaktır. Tehlike yanıcı materyaller olan kömür ve metan gazıdır. Kömür metan gazıyla ilişkili olduğu için bu tehlikeden doğan riskleri tamamen yok edemeyiz, kabul edilebilir riski minimal hale düşürebiliriz. Burada söylemek istediğim olay, Türkiye taş kömürlerinin maden ocağı var. Bilgi birikimine dayanarak örnek gösterilen maden ocağı burasıdır. Nerelerde ihmal olduğu teknik ekibin çalışması sonucu ortaya çıkar. Patlama önemli burada. Patlayıcı ortamı oluşturmamak lazım. Patlamanın önlemi muhakkak alınmalı. Patlamadan sonra, göçük olacak ve sonrasında yangın olacak. Bunlar için önlem gerekiyor. Kısa bir sürede yangını kesmek için otomatik yangın söndürücü kullanılabilir. Birtakım bariyerlerle önlemler alınabilir. Söylediklerim teknik anlatımdır ancak teknik inceleme sonucu bunu anlayabiliriz." dedi.

"Cep telefonu dahi tutuşturmak için yeterli olabiliyor"

Metan gazı CH4’ ün formülize ettiği bataklık gazı olarak geçen  ve doğal gazın ham maddesi olduğunu belirten Bingöl, "Herkesin evinde var olan bir gaz. Evde de bu patlama olabilir, sanayide de. Özellikle madende olacak diye bir kural değil. Biz bunlara patlayıcı ortam diyoruz. Kokulandırılma gerekir. Kömür bloğunun metan gazından dolayı blok blok olan kömür depremlerde de sıkışır. Sıkışan metan gazı açığa çıkınca çakmağı tutarsanız yanar. Madende kömürü alma esnasında birden kömür boşalırsa sensörlerin devreye girmesi tabii ki mümkün ama on üç tane tutuşturucu kaynaktan herhangi biri ile tutuşturursan; cep telefonu da olabiliyor, sigara, çakmak, kibrit vs. bunlarla buluştuğunda ani boşalma gazı yaptığı konsantrasyon itibarı ile patlayabiliyor elbette. Patlayıcı ortam oluşma sınırları var. Metan için yüzde 5 ile yüzde 16 gibidir. Bu ise şunun gibidir; 100 metre küplük odaya yüzde 5 metre küplük gaz sızdırırsanız patlar. Yüzde 5'lik kısma ulaşmamak çok önemlidir. Madenlerdeki havalandırmayı etkili tutmak çok önemlidir. Oluşabilecek metan gazı rutin ölçülmeli." şeklinde konuştu.

"Gaz aniden boşaltılınca ihtimal olarak bu patlama oluştu diye düşünüyorum"

Rutin bir işte metan gazının yüzde 5 seviyesine ulaşmasının beklenmediğini, ani bir boşalma sonucu metan sınırı yüzde 5'i geçmiş olabileceği ihtimali üzerinde duran Bingöl, "Bunun bir ihtimali planlı patlatmayla sert kömür bloğunun patlatılması esnasında o sıkışmış gaz orada bulunan maden mühendisleri sayesinde detaylı tespite tabi tutulacaktır bu bağlamda bilinmiş olacaktır. Gaz aniden boşaltılınca ihtimal olarak bu patlama oluştu diye düşünüyorum. Madenin içi karanlıktır bu bağlamda ortamda göz gözü görmüyor olması normaldir. Karbon monoksit yoğundur. Çalışmanın durdurulduğunu düşünüyorum. En azından oradaki gaz tahliye edilene kadar. Kömür bu bağlamda yanıcı bir materyaldir. Sıcaklık seviyesi düşürülemedi. Havalandırmada herhangi bir yanlış olsaydı o dumanı o zamanda görmeliydik. Farklı bir durum olduğunu düşünüyorum." diye belirtti.

"Profesyonel ekiplere güvenmek gerekiyor"

Şu anda da yangını söndürebilmenin mümkün olduğunu ama zahmetli olacağını ifade eden Bingöl, "İtfaiyeciler ve tahlisiye ekipleri tam koruma maskeleri ile ısıya dayanıklı kıyafetleri ile çalışmalarda bulunacaklardır. Önerim şu; orada profesyonel ekipler var onlara güvenmemiz gerekiyor.  Bir yandan arama kurtarma ve yangın söndürme çalışmalarının eşitlikte gittiğinden emin olunması gerekiyor." ifadelerini kullandı. (İLKHA)