Tokyo’da “BM Güvenlik Konseyi Reformu” paneli

Moderatörlüğünü, SETA Washington-DC Araştırma Direktörü Doç. Dr. Kılıç Buğra Kanat’ın üstlendiği panele, Japonya’nın Birleşmiş Milletler ve Almanya Eski Büyükelçisi, Kwansei Gakuin Üniversitesi Shinyo Takahiro, Osaka School of International Public Policy’den Prof. Hoshino Toshiya ile Marmara Üniversitesi Siyasal Bilgiler Fakültesi’nden Doç Dr. Gonca Oğuz Gök panelist olarak katıldı.

Son dönemde İtalya, Arjantin, İngiltere, Norveç, Fransa, İsveç, Almanya, Güney Afrika ve Güney Kore ülkelerinde gerçekleştirilen BM Güvenlik Konseyi Reformu panel serisi ile Cumhurbaşkanı Sayın Recep Tayyip Erdoğan’ın “Dünya beşten büyüktür” söylemi ile somutlaşan Birleşmiş Milletler reformu ile ilgili Türkiye’nin tutum ve politikalarını uluslararası kamuoyu ile paylaşmak hedefleniyor.

Panel, Cumhurbaşkanlığı İletişim Başkanı Fahrettin Altun'un video mesajıyla başladı.

İletişim Başkanı Fahrettin Altun’un video mesajının ardından panelistlerden Shinyo Takahiro, Birleşmiş Milletler sisteminin pandemi, hastalıkların yayılması ve yoksulluğun hafifletilmesi gibi konularda başarıları olduğunu; UNESCO, UNDP, UNHCR gibi bağlı kuruluşların önem taşıdığını ancak BM Güvenlik Konseyi hakkında önemli tartışmalar olduğunu ifade ederek sözlerine başladı. BMGK’nin güvenilirlik krizi yaşadığını dile getiren Takahiro. BMGK reformunun amacının Konseyin yapısında değişiklik yapılmasının faydalı olacağını dile getirdi. Takahiro, BMGK’ye seçilen daimi olmayan üyelerin görev sürelerinin artırılarak “yarı-daimi” üyeler benzeri bir statünün oluşturulması konusunu tartışmaya açtı. Takahiro, uzun vadeli bir perspektifte BMGK daimi üyelerinin de değişebileceğini belirterek sözlerini sonlandırdı.

Prof Hoshino Toshiya, BMGK ile ilgili reform gerekliği tartışmasız olduğunu ancak bu konunun momentumu kaybettiğini dile getirerek sözlerine başladı. BMGK’nin meşruiyeti için acele davranılması, yapının somut bir değişimi söz konusu olmasını dilediğini belirten Toshiya son 70 yılda dünyanın değiştiğini vurguladı. Takahiro ayrıca güvenlik kavramının içeriğinin değiştiğini, iklim değişikliği, pandemi gibi konuların da insani güvenlik kapsamında ele alınması gerektiğinin altını çizdi. Otuz yıldır konuşulan reform konusunda artık daha somut adımlar atılması gerekliliğini ifade eden Hoshiya, Aralık 2023’e kadar bir taslak dağıtılıp bu taslak üzerinden reform konusunun devam etmesi gerektiğini vurguladı.

Doç. Dr. Gonca Oğuz Gök, Birleşmiş Milletlerin asıl gücünün evrensel ve uluslararası bir örgüt olmasından ileri geldiğini ifade etti ve BM Güvenlik Konseyi’nin bugün bir meşruiyet krizi yaşadığını belirterek sözlerine başladı. Prosedürel iyileştirmeler ile yapılacak reformun bu krizi çözmede etkili olmayacağını belirten Gök, yükselen orta ölçekli güç sahibi ülkelerin liderliğinde çok-taraflı girişimlerle BM reform sürecinin momentum kazanabileceğini belirtti. Gök, BMGK reformu ile daha meşru, eşitlikçi etkin ve adil bir uluslararası düzenin oluşturulmasının hayati önem taşıdığını belirterek sözlerini sonlandırdı.

(İLKHA)