Avrupa’da Marketler Fiyatları Dondurulabiliyor! TÜRKİYE’DE NEDEN OLMUYOR?

AHMET TALİ / DOĞRUHABER - Dünyanın en önemli enerji üreticilerinden ve Avrupa’nın doğalgaz ihtiyacının büyük bir kısmını karşılayan Rusya ile yine dünyanın en önemli tahıl üreticilerinden olan Ukrayna'nın aylardır süren ve geleceği belirsiz olan savaşı Avrupa’da ekonomileri alt üst etti. İngiltere’den Almanya’ya, Fransa’dan İtalya’ya hemen her Avrupa ülkesinde enflasyon onlarca yılın rekorlarını kıra kıra yükselmeye devam ediyor.

IMF'DEN AVRUPA'YA RESESYON UYARISI

Uluslararası Para Fonu (IMF), Rus gazının tamamen kesilmesinin Avrupa'da resesyona yol açacağı uyarısında bulundu. IMF'in Rus gazının tamamen kesilmesinin Çekya, Macaristan, Slovakya ve İtalya'da yüzde 5'in üzerinde resesyona yol açacağını öngördüğünü yazan FT, bunun önüne geçilmesi için Avrupa Birliği (AB) üyelerinin temin ettikleri LNG'yi paylaşmaları gerektiğini vurguladı.

EURO BÖLGESİ'NDE ENFLASYONUN EYLÜLDE ZİRVE YAPMASI BEKLENİYOR

Uluslararası yatırım bankası Goldman Sachs, Euro Bölgesi için manşet enflasyonun eylül ayında yüzde 9,4 ile zirve yapmasını bekliyor. Goldman'ın bir önceki zirve tahmini yüzde 8,4 seviyesinde bulunuyordu.

100 ÜRÜNDE 100 GÜN FİYATLAR DONDURULDU

Bu ay açıklanan istatistiklere göre Fransa'da temmuz ayında enflasyon yüzde 6,8'e yükseldi. Bu artış, Fransa'nın 1990'ların başında Avrupa Birliği'nin hesaplama yöntemine geçmesinden bu yana yaşanan en yüksek artışa işaret ediyor. Buna rağmen, hükümetin elektrik ve doğal gaz fiyatlarına getirdiği tavan fiyat uygulaması sayesinde birçok Avrupa ülkesinden daha düşük seyretti. Fransız hükümeti fiyat artışlarını dizginlemek için iş dünyasının daha fazla çaba sarfetmesi çağrısında bulundu. Bu çağrının ardından Fransız süpermarket zinciri Carrefour, yüksek enflasyona karşı tüketicileri korumak amacıyla 100 ürünün fiyatını donduracağını açıkladı. Carrefour'un uygulaması 30 Kasım'a kadar sürecek ve yiyecekten giyeceğe, sağlık ve temizlik ürünlerine kadar geniş bir ürün yelpazesinde uygulanacak. . Carrefour, Belçika’da da halkın enflasyon karşısında satın alım gücüne katkı sağlamak için yeni bir kampanya başlatıldığını açıkladı. Buna göre, Carrefour Belçika'da 100 gün boyunca 100 ürünün fiyatını değiştirmeyecek.

SADECE MARKETLER İNDİRİME GİTMİYOR

Carrefour'un bu girişimi, rekor düzeydeki kârlarına karşı vergi artışı riskiyle karşı karşıya kalan bazı firmaların temmuz ayında fiyat düşürmek için atacakları adımları açıklamasını takip etti. Fransız petrol firması Total Enerji, Fransa genelinde 1 Eylül'den yıl sonuna kadar bütün akaryakıt istasyonlarında benzin fiyatını düşüreceğini bildirdi. Gemicilik/nakliye firması CMA CGM de Asya'dan Fransa'ya ithalatta nakliye ücretinde konteyner başına 750 euro indirim yapacağını duyurdu. Carrefour'unkine benzer bir uygulamayı Fransız süpermarket grubu Leclerc yapmış, en çok satılan 120 ürün için mayıstan temmuz sonuna kadar fiyatları dondurmuştu. İngiltere'de de süpermarket devleri Asda ve Morrisons nisan ayında temel ihtiyaç ürünleri için fiyatları düşürmüştü. Carrefour, Belçika’da da halkın enflasyon karşısında satın alım gücüne katkı sağlamak için yeni bir kampanya başlatıldığını açıkladı. Buna göre, Carrefour Belçika'da 100 gün boyunca 100 ürünün fiyatını değiştirmeyecek.

“TARIM KREDİ KOOPERATİFLERİNDE BAŞLAYAN İNDİRİM, DİĞER MARKETLERE YANSIMADI”

2018 yılında dönemin Hazine ve Maliye Bakanı Berat Albayrak koordinesinde “Enflasyonla Topyekûn Mücadele Programı” kapsamında indirim kampanyası başlatılmış ve binlerce firma bu kampanyaya katılmıştı. Bu yıl ise ağustos ayı başında marketlerdeki fahiş fiyat artışlarına bir çözüm umuduyla Tarım Kredi Kooperatiflerine bağlı marketlerde yaklaşık otuz üründe indirime gidildi. Bu indirim ile birlikte diğer zincir marketlerde de fiyatların düşeceği öne sürüldü. Hazine ve Maliye Bakanı Nureddin Nebati diğer zincir marketlere indirim çağrısında bulundu fakat ne yazık ki bu indirim hamlesi diğer marketlere yansımadı.

TÜRKİYE’DE NEDEN BENZERİ FİYAT İNDİRİMLERİ VEYA FİYAT SABİTLEMELERİ GERÇEKLEŞMİYOR?

Sonuç olarak şunu kabul etmek gerekir ki enflasyon sadece bizim ülkemizin sorunu değil tüm dünyayı etkileyen yıkıcı bir durum. Fakat Avrupa’daki örneklerde olduğu gibi hükümetin çağrısı doğrultusunda özel sektör halkın enflasyon karşısında satın alım gücüne katkı sağlamak için fiyat indirimi ya da fiyatları dondurma gibi çarelere başvuruyorlar. Bir zamanlar indirim kampanyalarına özel sektör destek olurken bugün neden indirim çağrıları cevapsız kalıyor? Halkın fahiş fiyatlar karşısında şaşkına döndüğü Türkiye’de neden benzeri fiyat indirimleri veya fiyat sabitlemeleri gerçekleşmiyor?