Eğitim alışverişi zamanı ESNAF UMUTLU VATANDAŞ SIKINTILI

MEHMET GÜLLÜ BOZDAŞ / DOĞRUHABER – 2022-2023 Eğitim Öğretim Yılı’nın başlamasına sayılı günler kaldı. Yeni eğitim-öğretim sezonuyla birlikte ülke genelinde okul öncesi, ilkokul, ortaokul ve lise seviyelerinde yaklaşık 18 milyon öğrenci ile 8 milyonu aşkın üniversite öğrencisi okula başlayacak. 1 milyonun üzerinde öğrenci ise okula ilk kez başlayacak olmanın heyecanını yaşıyor. Bu yıl okul alışverişlerinden ortalama 40 milyar TL ciro bekleniyor. Ve okul alışverişi sektörü sezonu iple çekerken diğer tarafta öğrenci velileri ise bütçelerinin el verdiği kadar çocuklarının okul alışverişlerini yapabilmenin yollarını arıyor.

BU YIL EN UCUZ ÜRÜNLERLE ÇANTA 500 TL’YE DOLUYOR

Okulların açılmasına kısa bir süre kalmışken hemen her kente özgü ucuz alışveriş merkezleri, kırtasiyeciler, marketler velilerin akınına uğruyor. İnternetteki sanal mağazalar da düzenledikleri cazip kampanyalarla okula dönüş pazarındaki pastadan olabildiğince büyük pay almak istiyor. Geçen yıl bir okul çantasını doldurmak, alınacak ürünlerin kalitesine göre 300 ila 1000 TL arasında değişiyordu. Bu yıl en ucuz ürünlerle çanta 500 TL’ye doluyor, kaliteli ürünlerle doldurulduğunda ise cepten çıkan para 2500 TL’yi buluyor. Geçen yıl birçok okul salgın koşullarında eğitim yaptı. Uzaktan eğitim alan öğrencilerin, kitap ve kırtasiye için yaptığı alışverişler okula gitmedikleri için beklentilerin altında kaldı. Artık, salgın koşullarının ortadan kalkması nedeniyle bu yıl öğrencilerin okul ihtiyaçları normalden biraz daha fazla olacak.

OKUL KAYITLARINDA BAĞIŞ ZORUNLULUĞU YOK, YARDIMCI KAYNAKLAR İSE ÜCRETSİZ VERİLECEK

Geçen hafta kabine toplantısı sonunda yaptığı konuşmada Recep Tayyip Erdoğan, ders kitaplarını ücretsiz olarak her eğitim öğretim yılının başında sıraların üzerine koyduklarını hatırlatarak, “Bu yıl ders kitaplarının yanı sıra yardımcı kaynakları da ücretsiz olarak okullar açıldığında öğrencilerimizin masalarında hazır edeceğiz" dedi. Erdoğan, “Dağıttığımız yardımcı kaynak tutarı 130 milyonu buluyor. Milli Eğitim Bakanlığımız tüm okullarımızın temizlik, kırtasiye, küçük onarım, atölye gibi bütçeleri bu yıl doğrudan okullara gönderdi. Temizlik işlerinde çalışacak 60 bin kişi okulların açılmasıyla görevlerine başlayacaklar" ifadelerini kullandı. Öte yandan Millî Eğitim Bakanı Mahmut Özer de okul kayıtları yapılırken velilerle okul yönetimini karşı karşıya getiren “bağış” konusunda, “Artık tüm okullara bakanlık doğrudan bütçeyi gönderiyor. Yani okullar artık ihtiyaç duymuş olduğu tüm bütçeyi ilçe ve ili beklemeden bakanlıktan alabiliyorlar. Bu çok önemli. Biz şunu rahatlıkla söyleyebiliyoruz artık. Biz okullarımızın tüm ihtiyaçlarını karşılayabiliyoruz. Veliler okul aile birliğine bağış yapabilir ama okula kayıt yapmak için bağış yapma zorunluluğu kesinlikle yok” dedi.

ESNAF YENİ EĞİTİM-ÖĞRETİM SEZONUNDAN UMUTLU

Eğitim sektörüne hizmet veren esnaf ve sanatkarların yeni eğitim-öğretim yılından umutlu olduğunu söyleyen Türkiye Esnaf ve Sanatkarları Konfederasyonu (TESK) Genel Başkanı Bendevi Palandöken, “Okulların açılmasıyla birlikte başta kırtasiyeci esnafımız olmak üzere, servisçi, kantinci, okul kıyafeti satan konfeksiyoncu esnafımız, ayakkabıcı, çantacı, terzi, lokanta ve pastacı, berber-kuaför, taksici, dolmuşçu gibi eğitim sektörüne hizmet veren yaklaşık esnafımız büyük bir hareketlilik bekliyor. Çünkü bir öğrencinin okula başlaması için kırtasiye alışverişleri, önlükler, beslenme çantaları, suluk, ayakkabı gibi okul araç ve gereçleri, temizlik ürünleri, ulaşım maliyetleri, yiyecek-içecek giderleri gibi tüm harcamalar için ortalama 40 milyar TL harcama yapılıyor. Bu da piyasanın hareketlenmesi ve esnafımızın iş yapabilmesi açısından çok büyük önem arz ediyor” diye konuştu.

KIRTASİYE ESNAFI ZİNCİR MARKETLERDEN VE YÜKSEK KDV’DEN ŞİKAYETÇİ

Birçok kırtasiyeci esnafı, Covid-19 sürecinin ve tedbirlerinin bitmesiyle normal eğitim ve öğretimde eski günlerdeki gibi bir yoğunluk beklediklerini söyledi. Salgın sürecinden sonra birçok üründe yaşanan fiyat artışlarının kırtasiye sektörünü de etkilediğini belirten kırtasiye esnafı, bir öğrencinin kırtasiye giderinin en az 500 lira olduğuna dikkat çekerek bu artışlardan dolayı vatandaşların zorlanarak bütçelerine göre kırtasiye ürünü almaya çalıştıklarını ifade ettiler. Ancak bu dönemde para kazanabildiklerini söyleyen kırtasiyeci esnafının ise kırtasiye malzemesi satan zincir marketlere karşı da "Biz onların işini yapmıyorsak, onlar da bizim sattığımız ürünleri satmamalı" şeklinde tepkilerini dile getiriyorlar. Okul kırtasiye malzemelerinin bazılarında KDV oranı yüzde 8, bazılarında ise yüzde 18 olduğunu hatırlatan esnaf “Yüzde 8 olan KDV oranı yüzde 1’e, yüzde 18 olan da 8’e indirilmeli” şeklinde KDV indirimi talep ediyor.

VAKIFLAR BU KRİTİK SÜREÇTE VELİLERİN YANINDA OLMAYA ÇALIŞIYOR

Başta Aile ve Sosyal Hizmetler Bakanlığı’na bağlı sosyal yardım vakıflarının eğitim yardımları, Milli Eğitim Bakanlığı’nın eğitim yardımları ve bursları, belediyelerin eğitim ve burs yardımları ile ülkede faaliyet gösteren sosyal yardım kuruluşlarının kırtasiye yardım ve bursları bu kritik dönemde velilere bir nebzede olsa nefes aldırmaya çalışıyor. Umut Kervanı, eylül ayında başlayacak olan yeni eğitim-öğretim yılında yetim ve ihtiyaç sahibi öğrencilerin kırtasiye ihtiyaçlarını karşılamak için hayırseverlere yardım çağrısında bulundu. Yetim ve öksüz öğrencilere yönelik çalışma başlatan Yetimler Vakfı, "Bir Yetimi De Sen Okut" sloganıyla başlatılan kırtasiye yardımıyla yaklaşık 3 bin öğrencinin kırtasiye ihtiyacını karşılamayı hedefliyor. Dünyanın birçok ülkesinde ihtiyaç sahibi ailelere yönelik yardım faaliyetlerini sürdüren İHO-EBRAR, eğitim alanında okul öğrencilerine katkıda bulunmak amacıyla çalışma başlattı. Başlattığı kırtasiye yardımı çalışması kapsamında Türkiye’de yüzlerce ihtiyaç sahibi öğrenciye destekte bulunan İHO-EBRAR, yardımların daha geniş kitlelere ulaşması temennisiyle hayırseverlere destek çağrısında bulundu. Uluslararası yardım kuruluşu Avrupa Yetimeli, 2022-2023 öğretim yılında ihtiyaç sahibi öğrencilere eğitim desteğinde bulunmak amacıyla Türkiye’deki yüzlerce çocuğa kırtasiye yardımında bulundu.

SONUÇ: VATANDAŞ SIKINTILI

Ülkemizde son dönemde rekorlar kıran enflasyon nedeniyle hemen her üründe fiyatlar katlanarak arttı. Tabii bu durum kırtasiye ürünlerine de yansıdı. Okul çantası en ucuz 500-600 lira arası dolarken sağlık ve kaliteye dikkat edildiğinde bu rakam katlanarak artıyor. Bununla birlikte geçen yıl salgın tedbirleri nedeniyle kırtasiye masrafı azdı bu yıl tedbirlerin kalkması ile ihtiyaç listesi uzadıkça uzadı. Sonuç olarak bir taraftan bakanlıkların bir taraftan da sosyal yardım kuruluşlarının okul ihtiyaçlarına yönelik yardım çalışmaları “velilerin okul alışverişleri konusunda sıkıntılı” olduğunun bir delili niteliğinde. Özellikle dar ve sabit gelirli vatandaşlar sık sık ihtiyaç ürünlerine gelen zamlarla bunalmışken bir de eğitim-öğretim sezonunun başlamasıyla daha sıkıntılı bir sürece adım atmış oldu.