Üretici-market fiyat farkı 4,5 kat!

DOĞRUHABER / Davut Işık

Türkiye Ziraat Odaları Birliği (TZOB) Genel Başkanı Şemsi Bayraktar, Aralık ayında üretici ve market arasındaki fiyat değişimlerini ve 2021 yılı üretici ve market arasındaki fiyat değişimlerini değerlendirdi.

MARKETTE 43 ÜRÜNÜN 37’SİNDE FİYAT ARTIŞI, 6’SINDA FİYAT AZALIŞI OLDU

Bayraktar, üretici market fiyatlarında, Aralık ayındaki değişimleri şöyle açıkladı: “Aralık ayında, markette 43 ürünün 37’sinde fiyat artışı, 6’sında fiyat azalışı, üreticide ise 35 ürünün 24’ünde fiyat artışı, 8’inde fiyat azalışı meydana geldi. Üreticide 3 üründe fiyatlar değişmezken, markette fiyatı değişmeyen ürün olmadı. Aralık ayında fiyatı en fazla artan ürün, marketlerde patlıcan, üreticilerde limon olurken, marketlerde fiyatı en fazla düşen ürün karnabahar, üreticide fiyatı en fazla düşen ürün marul oldu.  Marketlerde fiyat düşüşü yüzde 14,33 oran ile en fazla karnabaharda görüldü. Karnabahardaki fiyat düşüşünü yüzde 8,03 ile portakal, yüzde 3,01 ile lahana, yüzde 2,27 ile marul, yüzde 1,39 ile havuç, yüzde 0,67 ile antepfıstığı takip etti. Markette en fazla fiyat artışı ise yüzde 59,43 ile patlıcanda görüldü. Patlıcandaki fiyat artışını yüzde 52,72 ile salatalık, yüzde 52,47 ile süt, yüzde 49,77 ile yeşil mercimek, yüzde 49,53 ile yoğurt, yüzde 46,98 ile patates, yüzde 43,75 ile kırmızı mercimek, yüzde 43,48 ile maydanoz, yüzde 40,95 ile yeşil fasulye, yüzde 36,56 ile tereyağı, yüzde 34,79 ile pirinç, yüzde 34,72 ile kaşar peyniri izledi.

“KURDAKİ DÜŞÜŞE RAĞMEN ARALIK AYINDA MARKET FİYATLARINDA CİDDİ DÜŞÜŞLER OLMADI”

Aralık ayında üretici fiyatlarında, kırmızı mercimek, yeşil mercimek ve kuru incir fiyatında değişim olmazken, yüzde 19,57 azalmayla fiyatı en fazla düşen ürünün marul olduğunu belirten Bayraktar, şu bilgileri paylaştı: “Maruldaki fiyat düşüşünü, yüzde 17,78 ile portakal, yüzde 14,09 ile karnabahar, yüzde 8,66 ile pırasa, yüzde 8,26 ile elma, yüzde 4,45 ile kuru fasulye, yüzde 4,44 ile nohut, yüzde 3,73 ile lahana izledi. Üreticide en fazla fiyat artışı yüzde 354 ile limonda görüldü. Limondaki fiyat artışını yüzde 94,02 ile salatalık, yüzde 59,88 ile patlıcan, yüzde 52,54 ile kuru soğan, yüzde 46,03 ile süt, yüzde 40 ile kuru kayısı, yüzde 28,13 ile patates, yüzde 27,38 ile yumurta, yüzde 25 ile havuç ve pirinç, yüzde 23,80 ile dana eti, yüzde 21,60 ile yeşil fasulye, yüzde 21,31 ile domates takip etti… Fiyatı düşen ürünlere baktığımızda marul, karnabaharda ve pırasada hasat edilen ürün miktarındaki artış fiyatta düşüşe yol açmıştır. Kuru fasulye, nohut ve elmada fiyat düşüşünde sezon ortalamasının alınmaya başlaması etkili oldu.

“ARALIK AYINDA ÜRETİCİ İLE MARKET ARASINDAKİ FİYAT FARKI 4 BUÇUK KATA YAKLAŞTI”

Bayraktar, ekim ayında üretici ile market arasındaki farkın 4 buçuk kata yaklaştığını vurguladı ve açıklamasını şöyle sürdürdü: “Aralık ayında üretici ve market arasındaki fiyat farkı en fazla mandalinada yüzde 330,60’ı bulurken, elmada yüzde 289, marulda yüzde 277,7,  portakalda yüzde 258,92, kuru soğanda yüzde 242,22, pırasada yüzde 238,79 oldu. Mandalina 4,3 kat, elma 3,9, marul 3,8, portakal 3,6 kat, kuru soğan ve pırasa 3,4 kat, yeşil fasulye 3,2 kat fazlaya tüketiciye satılmaktadır.

“ÜRETİCİ FİYATLARINDAKİ ARTIŞLARIN SEBEBİ GİRDİ MALİYETLERİNİN ARTMASI”

2021 yılında üretici fiyatlarına baktığımızda genel olarak görülen artışta en önemli etken artan üretim maliyetleri olduğunu belirten Bayraktar, açıklamasını şöyle sürdürdü: “Ürün bazında en fazla fiyat artışı patateste görüldü. Patates geçen yıl üreticide 80 kuruş iken bu yıl 3 lira 28 kuruştan satılmaktadır. Patates üretici fiyatında geçen yıla oranla yüzde 310 oranında artış yaşanmıştır.. Kuru kayısıda yaşanan don afeti nedeniyle rekolte düşük gerçekleşmiş, aynı zamanda artan ihracat nedeniyle iç piyasada fiyatların yükselmesine neden olmuştur. Baklagillerin önemli miktarlarda üretildiği Güneydoğu Anadolu ve İç Anadolu bölgelerinde yaşanan kuraklık ürün rekoltelerinde ve kalitesinde ciddi düşüşlere neden olmuş bu durum fiyatların artmasına neden olmuştur. Aynı zamanda yeşil mercimek, nohut, kırmızı mercimek, kuru fasulyede döviz kurundaki artışın iç piyasaya yansıması etkili oldu. Kuru fasulye ve nohut ürünlerinde üretici fiyatları sezon ortalaması olarak alınmıştır. Pirinçte artan üretim maliyetlerinin yanı sıra döviz kurunda yaşanan artışın ithal maliyetlerini yükseltmesi fiyatı artırdı.

“ÜRETMENİN GÜCÜNÜ ÖNEMSEMELİYİZ”

Bayraktar, ““Gıda fiyat artışlarına engel olmak istiyorsak yarınları önceden görüp üretmenin gücünü daha fazla önemsemeliyiz” dedi.