1992 Cezayir Darbesi ve Abbas Medeni

Fransa ve Fas ile son dönemde yaşadığı gerilimler ile gündeme gelen Cezayir, önemli bir İslami potansiyele sahip. 1992’de İslami Selamet Cephesi’nin seçim zaferi sonrası gerçekleştirilen darbe ile ülkede olası bir İslam devriminin önüne geçilmişti.

Ekleme: 10.10.2021 22:45:00 / Güncelleme: 10.10.2021 22:45:00 / Dünya
Destek için 

Fransa ve Fas ile son dönemde yaşadığı gerilimler ile gündeme gelen Cezayir, önemli bir İslami potansiyele sahip. 1992’de İslami Selamet Cephesi’nin seçim zaferi sonrası gerçekleştirilen darbe ile ülkede olası bir İslam devriminin önüne geçilmişti.

İslami Selamet Cephesi lideri Abbas Medeni’nin hayat hikayesi yeniden merak konusu oldu. 2019’da vefat eden Abbas Medeni’nin kısa hayat öyküsü:

Cezayir'de İslami Selamet Cephesi'nin kurucu lideri Abbasi Medeni, ülkenin Fransız sömürgeciliğine karşı yürütülen özgürlük devrimine katılan ve 90'lı yıllarda rejime muhalefet eden ender İslami eğilimli siyasetçileri arasında yer aldı.

Medeni, 28 Şubat 1931'de Cezayir'in Sidi Ukbe kentinde dünyaya geldi. Fransız okullarında eğitim hayatına başlayan Medeni, daha sonra Müslüman Alimler Birliği'ne bağlı bir okulda eğitim gördü ve eğitim fakültesinden mezun oldu. 1975-1978 yıllarında İngiltere'de eğitim bursu aldı ve "karşılaştırmalı eğitim" alanında doktorasını tamamlayan Medeni, başkentteki Cezayir Üniversitesi 2'de öğretim görevlisi olarak çalıştı.

Medeni, Cezayir'de Fransız sömürgesi döneminde siyasi hayata atıldı ve 1948'de Cezayir Ulusal Hareketi'ne katıldı. Cezayir, Fransa'nın 1830'larda başlayan sömürgeci işgaline karşı, 1 Kasım 1954'te bağımsızlık mücadelesine başladı. O sırada 23 yaşında olan Medeni, daha ilk gününde bağımsızlık mücadelesinde yer aldı.

Bağımsızlık mücadelesinin başlamasından 20 gün sonra gözaltına alınarak hapse atılan Medeni, işkence gördü. Yıllarca hapis yatan Medeni, Cezayir'in 1962'de bağımsızlığına kavuşmasının ardından serbest kaldı. Medeni, 1978'de İngiltere'den dönmesinin ardından siyasi hayata atıldı. Ülkede İslami yönetim çağrılarında bulunan Medeni'nin bu çağrıları 80'lerde eski Cumhurbaşkanı Şazeli bin Cedid döneminde hapse girmesine mal oldu. 

Abbasi Medeni, 1988'de ülkede reform ve siyasi çoğulculuk talebiyle Ali Bilhac ile FIS'ı kurdu. FIS, (İslami Selamet Cephesi) 1990'daki yerel ve 1991 sonlarındaki genel seçimlerin birinci turundan büyük başarıyla çıktı. Ancak genel seçimlerin ikinci turuna az bir süre kala anayasal darbe olarak nitelendirilen bir girişimle yönetime el konularak parti kapatıldı. ‘İkinci İran’ korkusuyla gerçekleştirilen darbede Medeni ve bazı arkadaşları tutuklandı. Ordunun darbesi sonrasında Cezayir "kara dönem" diye anılan kanlı bir iç savaşa sürüklendi. Eski Cumhurbaşkanı Şazeli bin Cedid 11 Ocak 1992'de istifa ederken bu süreçte 200 bin kişi hayatını kaybetti.

Medeni, partisinin kazandığı seçimlerin ardından ordunun müdahalesi karşısında her yolla mücadele çağrıları yaptı. Medeni, "ülkenin güvenliği için tehdit oluşturmak" suçlamasıyla 1992'de askeri mahkeme tarafından 12 yıl hapis cezasına çarptırıldı. 1997'de sağlık durumu nedeniyle cezası ev hapsine çevrildi ve 2004 yılına kadar ev hapsinde kaldı. Ayrıca Medeni ve Bilhac'ın seçme ve seçilme hakkı dahil herhangi bir siyasi faaliyette bulunmaları yasaklandı. Daha sonra tedavisi için ülkeden ayrılma izni verilen Medeni önce Malezya'ya ardından Katar'a gitti.

Medeni, "gönüllü sürgün" olarak tercih ettiği Katar'a yerleşerek ömrünün sonuna kadar orada yaşadı. Uzun yıllardır ikamet ettiği Katar'ın başkenti Doha'da mide ve tansiyon rahatsızlığı nedeniyle hastaneye kaldırılan Medeni 24 Nisan 2019’da vefat etti.

İslami Analiz