ABD'nin 'El Kaide' açıklaması ne anlama geliyor?

Taliban’ın Afganistan’ı ele geçirmesinin ardından yapılan bu açıklama neyi ifade ediyor?

11 Eylül 2001'de ABD'de düzenlenen saldırılardan El Kaide lideri Usame bin Ladin sorumlu tutulmuş, Taliban, Ladin’i teslim etmeyi reddetmiş ve ABD’nin 20 yıllık işgali başlamıştı.

Afganistan’dan çekilmenin mimarı, marjinal Başkan Donald Trump’un ,“Ortadoğu’yu mahvettik. Bize trilyonlarca dolara, milyonlarca cana mal oldu ve eskisinden farklı değil - çok daha kötü çünkü onu yeniden inşa etmeniz gerekiyor, paramparça oldu. Orada sıkışıp kalmak bataklık gibiydi” sözleri ABD’nin Afganistan politikasını özetler niteliğindeydi. Peki Trump’un çekilme politikasını tamamlayan Biden, 2001’de olduğu gibi El Kaide kartıyla yeniden Afganistan’a mı dönecek?

2020 yılında ABD ile vardığı barış anlaşmasıyla Taliban, El Kaide ya da diğer grupların hiçbirine kontrolü altındaki topraklarda faaliyet imkanı vermemeyi kabul etmişti. 

Usame Bin Ladin'in 10. ölüm yıl dönümünde , El Kaide’nin ABD’ye yönelik ‘’ABD tüm İslam dünyasındaki varlığını sonlandırmazsa karşılığını alacak’’ tehdidi mi ABD’yi teyakkuza geçirdi? ABD, Afganistan’da yönetimi  ele geçiren Taliban’ın El Kaide’nin Afganistan’da örgütlenmesine göz yumacağını ve ABD’ye yönelik saldırılarda buradan organize edeceğini, Taliban'ın da  destek sağlayacağını düşünüyor. Nitekim, ABD’nin Terörle Mücadele Kıdemli Direktörü Chris Costa, “Bence El Kaide’nin bir fırsatı var ve bu fırsattan yararlanacaktır. Taliban’ın iktidarı geri alacak olması El Kaide benzeri yapıları canlandıracaktır” diyerek bunu açıkça ifade etmişti. ABD, El Kaide’nin Afganistan’da varlığını koruduğuna ve Taliban yönetimiyle daha da güçleneceğine inanıyor. Çekilme sebebiyle ise yeterli istihbarat sağlanamayacağından endişe ediyor.

Son olarak hastalıktan öldüğü iddia edilen ancak son yayınladığı video ile ortaya çıkan El Kaide Zevahiri’nin Afganistan ve Taliban ile ilgili son gelişmelere değinmemesi  ABD’yi şüphelendirdi. Bu bir taktik mi yoksa video eski tarihli ve El Kaide lideri aslında öldü mü? El Kaide, tekrar yönetime gelen Taliban’ın kabul görmesi ve yeni bir işgal ihtimaline karşı Afganistan’daki ‘sessizliğini’ koruyacak mı?

Cumhuriyetçi Lindsey Graham, ABD ordusunun yakın gelecekte Afganistan’a geri dönebileceğini söylese de ABD’nin fiili olarak Afganistan’a geri dönmesi beklenmiyor. Ancak Taliban ile  yakınlaşan Çin’in Kuşak-Yol Projesine dair planlarını sekteye uğratmak ve istikrarsızlaştırmak için uluslararası bir koalisyonla yeniden harekete geçecek mi, göreceğiz.