RTÜK'ten "kişiye özel" mesaja ilişkin açıklama

Kuruldan yapılan açıklamada, radyo ve televizyon yayıncılarının, TBMM'de millet iradesiyle çıkarılan 6112 sayılı Radyo ve Televizyonların Kuruluş ve Yayın Hizmetleri Hakkında Kanun çerçevesinde faaliyet gösterdiği belirtildi.

RTÜK tarafından paydaşlarla birlikte hazırlanan ve yayıncıların imzaladığı "Görsel-İşitsel Yayıncılık Etik İlkeleri"nin hatırlatıldığı açıklamada, bütün yayıncıların, yayıncılık ilkelerinin farkında olduğu, Radyo ve Televizyon Üst Kurulunun, Anayasa ve kanunla teşekkül etmiş resmi yayıncılık otoritesi olduğu vurgulandı.

Kurulun yayıncı kuruluşlarla temasının doğal olduğu ve bu ilişkilerin görevler arasında yer aldığına işaret edilen açıklamada, RTÜK'ün, yasanın verdiği yaptırım yetkisinden önce yayıncı kuruluşlarla diyalog halinde yayınlardaki eksikleri istişare ettiği, gerekli hallerde uyarıların doğrudan muhatap Genel Yayın Yönetmenine iletildiği aktarıldı.

Açıklamada, şunlar kaydedildi:

"RTÜK Başkanlığı tarafından yapılan her olumlu ve yapıcı açıklamayı kamuoyuna farklı bir şekilde sunma çabası manidardır. Üst Kurul Başkanlığımız açık kapı iletişim politikasıyla hareket etmektedir. Bugün ülkemizdeki yayıncı kuruluşlara ilettiğimiz mesaj, yayıncı kurumların tepe yöneticilerine 'kişiye özel' olarak gönderilmiştir. Mesaj, diyalog çabamızın bir parçası olarak gizli ve saklı olmayan ilgili kanun maddelerinin ve yayıncılık etik ilkelerinin hatırlatmasıdır. RTÜK'ün medya kuruluşlarını, tarafların imza altına aldığı 'Yayıncılık Etik İlkeleri' çerçevesinde uyarması kadar doğal bir şey yoktur. Zira, bu ilkeler konusunda hassas davranılmasını istemek ve ikazda bulunmak yayıncılık alanını düzenleme ve denetleme görevi olan RTÜK'ün sorumluluğudur."

Görsel-İşitsel Yayıncılık Etik İlkelerinin, yayıncıların ortak imzasıyla kabul edildiği anımsatılan açıklamada, söz konusu ilkelerin, medya hizmet sağlayıcıların "yayıncılığın toplumsal sorumluluk gerektirdiği bilinciyle izlenme/dinlenmeyi 'tek ölçüt' kabul etmeden yayınlarında uymayı taahhüt ettiği" 20 maddeden oluştuğu belirtildi.

Açıklamada, bu maddeler şöyle sıralandı:

"İnsan onuruna, temel hak ve özgürlüklere saygılı olmak. Türkçe'nin doğru, güzel ve anlaşılır şekilde kullanılmasının yanı sıra dilin düzeysiz, kaba ve argo kullanımından kaçınmak. İfade özgürlüğü ve haber alma hakkı çerçevesinde, olay ve olguları doğru ve tarafsız vermek. Milli iradeye saygılı olmak. Toplumun inanç, değer ve hassasiyetlerini gözetmek. Irk, dil, din ve cinsiyet ayrımcılığına; aşağılama ve ön yargılara yer vermemek. Çocukların korunması ilkesini gözeterek, çocukların ve gençlerin fiziksel, zihinsel ve ahlaki gelişimini olumsuz etkileyen yayınlar yapmamak. Ailenin bütünlüğünü ve sürekliliğini desteklemek. Kadını istismar eden içeriklere yer vermemek. Özel hayatın gizliliğini korumak. Şiddeti teşvik etmemek ve meşrulaştırmamak. Çok sesliliğe ve kültürel çeşitliliğe önem vermek. Kişilerin ve kurumların cevap ve düzeltme haklarına saygılı olmak. Terör örgütlerinin amaçlarına hizmet etmemek. Savaş, terör amaçlı saldırı, doğal afet ve benzeri olağanüstü durumların ortaya çıkardığı kriz zamanlarında sağduyulu ve sorumlu davranmak; toplumda korku ve infial oluşturabilecek yayınlardan kaçınmak. Alkol, tütün ürünleri ve uyuşturucu maddeler ile kumar başta olmak üzere, her türlü bağımlılıkla mücadele konusunda gereken hassasiyeti göstermek. Genel sağlığa zarar verecek yayınlar yapmamak, sağlık ile ilgili yayınlarda bilimselliği ve uzmanlığı ön planda tutmak. İzleyiciyi yanıltıcı ve zaaflarını istismar eden ticari iletişim yayınlarına yer vermemek. Çevrenin ve hayvanların korunması bilincini geliştirmek. Haksız amaç ve çıkarlara hizmet etmemek."

Görsel-İşitsel Yayıncılık Etik İlkelerinin 15. maddesindeki, "Savaş, terör amaçlı saldırı, doğal afet ve benzeri olağanüstü durumların ortaya çıkardığı kriz zamanlarında sağduyulu ve sorumlu davranmak; toplumda korku ve infial oluşturabilecek yayınlardan kaçınmak" bölümünün tüm yayıncılar tarafından kabul gördüğü ve imzalanarak kayıt altına alındığına dikkat çekilen açıklamada, "Hal böyleyken bu hatırlatmaları yapmayı, farklı yerlere çekme çabalarını art niyet olarak görüyoruz." ifadelerine yer verildi.

Söz konusu ilkelerin yer aldığı RTÜK'ün resmi internet sitesindeki bölümün linkinin de paylaşıldığı açıklamada, şu değerlendirmelerde bulunuldu:

"Ayrıca basın açıklamamızın ekinde yer alan kişiye özel gönderilen mesaj içeriği de bazılarının dediği gibi asla bir tehdit değildir. Bunun sansür olarak anlaşılması ilginçtir. Bu vesile ile gelişmeleri doğru ve tarafsız olarak aktaran medyamıza teşekkür ederken, bölgede bulunan acil müdahale ekiplerine ve vatandaşlarımıza şükranlarımızı iletiyoruz. Yangınla canla başla mücadele eden resmi ve sivil tüm görevlilere, elinden geldiğince söndürme çalışmalarına destek olan saygıdeğer halkımıza müteşekkiriz.

Yüreğimizi yakan orman yangınlarında hayatını kaybeden şehitlerimize Allah'tan rahmet diliyoruz. Uygunsuz yayınlar ve doğruluğu tespit edilmeyen paylaşımlar yoluyla moral ve motivasyon bozucu çarpıtmaların, bölgedeki ormancılarımızın, itfaiyecilerimizin, fedakar vatandaşlarımızın ve diğer tüm görevlilerimizin çalışma şevkini kıracağını ve yangında yitirdiğimiz aziz şehitlerimizin saygıdeğer hatıralarına zarar vereceğini düşünüyoruz."