MOXIE aracı Mars’ta oksijen üretmeyi başardı

Amerikan Uzay ve Havacılık İdaresi (NASA), Mars’la ilgili adımlarına bir yenisini ekledi ve uzun vadede Kızıl Gezegen’in kolonileştirilmesinin önünü açabilecek bir gelişme kaydetti. Mars Oksijen Yerinde Kaynak Kullanımı Deneyi (MOXIE) adı verilen cihaz, ilk oksijenini üretmek için Mars atmosferinden karbondioksiti çekti. Araç, bir astronotu 10 dakika sağlıklı tutmaya yetecek beş gram oksijen üretti. NASA’da görev yapan astrofizikçi Dr. Umut Yıldız bu önemli gelişmeyi değerlendirdi.

Dr. Yıldız, MOXIE’nin Mars’ta nasıl oksijen ürettiğini şu sözlerle açıkladı;

“Mars’ta ilk defa oksijen üretim ilginç bir olay, önemli bir olay. Bu demo amaçlı gönderilen bir araç. İçinde çok büyük beklentiler yok. Çalışırsa çok mükemmel olacaktı ama ana amaç bu değildi. Bütün misyonun amacı bu değildi. Ve ilk defa Mars’ın atmosferinden bizim de kullanabileceğimiz bir oksijen üretilip üretilemeyeceğini anlamak istiyorduk. Mars’ın atmosferinde yüzde 96 karbondioksit var. Yani bir tane C var iki tane de O var. Co2. MOXIE’nin yaptığı şey bir elektrokimyasal tepkime yaratmak, hatta o kadar çok ısınıyor ki 800 santigrat dereceye kadar ısınıyor. Bu tepkimeyle beraber oksijeni ayırt ediyor. Yani Co2’deki O’yu çekiyor, Co’yu yani karbonmonoksiti havaya geri salıyor.

Şimdi tabii şöyle düşünebilirsiniz, ‘İnsanlık Mars’a gider gitmez, Mars’ın atmosferine de karbonmonoksit mi salıyor’ diye bakabilirsiniz. Yani evet bir nevi biz Dünya’da da aynı şeyi yapıyoruz. Fabrikalarla sürekli karbonmonoksit üretiyoruz ve kendi atmosferimizi kirletip ısındırıyoruz. İnsanlık da Mars’a gittikten sonra orada bir yaşam oluşturabilmek için böyle bir şey yapmak zorunda kalacak. Ama şöyle söyleyelim şimdilik bu çok küçük bir olay. Çok fark edilecek bir durum değil. Şu anda sadece bir deney yapılıyor. Deney bittikten sonra bütün gazlar atmosfere geri salınıyor. Yani oksijen gazı da direkt salınıyor, karbonmonoksit de salınıyor. Şu an itibariyle Mars’a herhangi bir zarar verdiğimiz olay yok.

Olayı şöyle açıklayalım. Geçen 20 Nisan’da ilk MOXIE deneyi yapıldı ilk defa çalıştırıldı ve başarılı olduğuna dair hemen bilgiler geldi. Çok az oksijen üretiyor. Saatte en fazla 10 gram oksijen üretme kapasitesine sahip. 10 gram da bir astronotu yaklaşık 20 dakika falan idare eder. Yani şimdilik aşırı verimsiz bir araç. Bir astronotu yaşatamayacak şu anda, bir astronotu göndereceksiniz yanında MOXIE’yi göndermiyorsunuz şu an itibariyle. İleride boyutu artırılabilir bu şekilde kalmaz büyük ihtimalle.”