Tehlike büyüyor: Mutant virüsün şifreleri!

Önce İngiltere, ardından Güney Afrika, sonra da Brezilya...

Koronavirüs salgınında dünyanın çeşitli yerlerinden gelen mutasyon haberleri endişe yaratıyor.

Mutant virüsler yeni belirsizlikleri de beraberinde getiriyor.

2021`in ilk gününde mutasyon geçirmiş virüs tipi Türkiye`de de görüldü. İlk örnek İngiltere`deki mutasyonun izlerini taşıyordu.

Günler geçtikçe Türkiye`nin çeşitli yerlerinden de benzer haberler geldi.

Bilim insanlarının son dönemde öncelikli gündemi yeni mutant virüsler.

Prof. Dr. Bülent Ertuğrul, salgının başından beri yoğun mesaide olan isimlerden. Öncelikle koranavirüsün neden mutasyon geçirdiğini anlattı.

Bülent Ertuğrul “Koronavirüsler aslında RNA virüsleri ve RNA virüsleri her kopyalama esnasında hata yapmaya açık virüsler. Bunlar çoğaldıkça, çoğalmaya başladıkları andan itibaren o genetik diziliminde bazı hatalar yol açıyor” dedi.

Mutasyon, koronavirüsün yanlış genetik dizilimi sonucu oluşuyor.

 

Bülent Ertuğrul: 2020`nin hemen başında virüsün tüm genetik dizilimi ortaya çıkarıldı. Şimdi bu genetik dizilimi içerisinde birtakım değişikler olup olmadığı ilk elde edilen virüsün yapısıyla karşılaştırıyor. Eğer bir değişiklik oluşmuşsa biz diyoruz ki `Evet, virüs bu noktada bir genetik değişime uğramıştır`. Yani mutasyona uğramıştır.

Mutasyon geçiren virüsün protein yapıları da değişiyor.

Ancak tamamen farklılaşması için virüsün birçok kez mutasyona uğraması gerekiyor.

Bülent Ertuğrul: Şu anki değişiklik, virüsün hücrelerimize bağlandığı proteinin yapısında olan değişiklik. Bilimsel veriler gösteriyor ki insan hücrelerine çok daha hızlı bağlanabilme özelliği var. Zaten bizim için asıl tehdit bu. Çok daha hızlı yayılabilme özelliği kazanabilmiş durumda virüs.

Prof. Dr. Murat Aksoy da salgınla ilgili dünyadaki her gelişmeyi yakından takip ediyor. Mutasyonu basit bir tanımla anlatıyor.

Murat Aksoy: Bir kişiyi enfekte ettiği zaman vücuduna giriyor, bir seri üretim yapıyor ve seri üretimde defolu mal çıkartmasına mutasyon diyoruz. Şimdi eğer etrafta çok fazla kişi virüsü kapmak için bekliyorsa veya uygunsa ne olacaktır? Daha fazla insanda virüs seri üretime başlayacaktır.

Mutant virüslerin endişe yaratan özelliği hızlı yayılması.

Murat Aksoy: İngiltere`deki virüsün bulaşıcılığı yüzde 70 kadar daha yüksek gibi. Matematiksel modelleme hep bunu gösterdi bize. Güney Afrika’dakinin de yine bu mutasyon sonucunda bulaşıcılığının biraz daha arttığı, kontrolün biraz daha zor olacağı öngörülebiliyor. Ölüm oranlarına baktığımız zaman, İngiltere`deki virüsün çok farklı olmadığı eski tip virüsle benzer olduğunu görüyoruz. Daha önce binde 10-12 civarında olan ölüm oranları bu yeni virüsle 13-14`e çıktı gibi, çok hafif yükselme var.

Murat Aksoy: Klinik belirtiler çok farklı değil gibi. Ateş, öksürük, nefes darlığı, akciğer tutulması yine ön planda gibi görünüyor.

Virüsün her varyantı neredeyse dünya geneline yayılmış durumda. Mutasyonlar aşı çalışmaları açısından da dikkatle izleniyor.

Murat Aksoy: İngiltere`deki mutasyonun aşılardaki direnci olmayabilir gibi görünüyor, öyle bir öngörü var. Güney Afrika`daki mutasyon ise biraz orada soru işareti var. Biraz daha dirençli olabilir.

Çünkü yapılan bazı çalışmalar sonucunda antikor direncinin bu virüslerde Güney Afrika tipinde daha fazla olduğu, antikorlara karşı direnç gösterdiği ortaya çıktı.

Koronavirüse karşı en güçlü silah maske, mesafe, temizlik önlemlerine uymak.

Tedbirlere uymayan her kişi virüsün yayılmasına da yardımcı oluyor.