Dijital Hegemonya Sömürüyor: GÖZLENİYOR DİNLENİYORUZ!

DOĞRUHABER

Teknolojinin gelişmesiyle birlikte hayatımıza birçok kolaylık da girdi. Ancak bu kolaylıklar aynı zamanda bazı riskler de barındırıyor. Son günlerde sıkça konuşulan WhatsApp’ın gizlilik sözleşmesini güncellemesi kullanıcılarda bilinç düzeyini de arttırdı. Dijital mecraların gizliliğini sorgulayan kullanıcılar, daha güvenlikli uygulamalara yöneldi. Dijital İletişim Uzmanı Ömer Faruk Övenç, "Eğer aldığınız ürün ya da hizmet için herhangi bir ücret ödemiyorsanız muhakkak ürün sizsiniz" diyerek kullanıcıları uyardı. Övenç, bilinçli teknoloji konusunda tavsiyelerde bulunurken “hiçbir şey yapamıyorsak bile bilinçli olmamız gerekir” ifadelerini kullandı.

WHATSAPP’IN GİZLİLİK SÖZLEŞMESİ GÜNCELLEMESİ DOMİNO ETKİSİ YAPTI

WhatsApp 4 Ocak günü Türkiye’deki kullanıcılarına yeni bir gizlilik sözleşmesi gönderdi. Sözleşmeye göre kullanıcıların kişisel verileri bundan sonra Facebook ve alt şirketlerle de paylaşılacak. Bu sözleşmeye onay vermeyenler ise 8 Şubat’tan itibaren uygulamayı kullanamayacak. WhatsApp’ın bu dayatmacı tavrı üzerine yüzbinlerce kişi uygulamayı sileceğini belirterek farklı mesajlaşma uygulamalarına yöneldi. Bu süreçte herkes ‘en güvenli’ uygulamayı bulmaya çalıştı. WhatApp’ın sözleşme dayatması bilinç düzeyini de arttırdı.

“ÜCRETİNİ KİŞİSEL VERİLERİNİZLE ÖDÜYORSUNUZ”

Dijital İletişim Uzmanı Ömer Faruk Övenç, "Kulağa klişe gelse de dijital dünyada kimse kâr amacı gütmeden hizmet sunmaz. Bu Facebook, WhatsApp gibi milyon dolarlık bütçelere sahip uygulamalar için de, Google için de ya da tüm diğer sosyal medya mecraları için de geçerlidir. Eğer aldığınız hizmet için bir bedel ödemiyorsanız ödediğiniz bedel muhtemelen kendi kişisel verilerinizdir. Bizi dinliyorlar mı? Cevap çok basit: evet dinliyorlar. Ama bu bizi 7/24 kayıt altına alıyorlar demek değil elbet. Her ne kadar şimdilik bunları yapmıyor olsalar da gelecekte yapamayacakları anlamına da gelmiyor. Bahsettiğimiz dinlemeler bir algoritma kiti üzerinden süzgeçten geçen anahtar kelimeler üzerinden yapılıyor." Dedi.

"ORTAM DİNLEMESİ YAPABİLİYORLAR"

Uygulamaların bizi nasıl dinlediğine dair teknik detayları paylaşan Övenç, "Dinlemeler genellikle telefonlarımıza indirdiğimiz mobil uygulamalar üzerinden gerçekleşiyor. Android için Google Play Store ya da İOS için Apple Store’dan indirdiğimiz her uygulama ‘Başlangıç Kiti' diye geçiyor ve bu uygulamalar tüm izinlere sahip olarak telefonumuza iniyor. Ücretsiz olarak indirdiğimiz her uygulama mobil cihazımıza inerken bizden bir takım izinler istiyor. Hepiniz hatırlarsınız mikrofona izin ver, kameraya izin ver, galeriye izin ver vs. Android işletim sisteminde bu izinleri direk telefona indirdiğimizde zaten vermiş oluyoruz. İOS yani Apple işletim sisteminde ise bu izinleri genelde uygulamayı kullandığımızda çıkan ekranla veriyoruz. Örneğin WhatsApp’ta birisine ses kaydı göndereceksek muhakkak WhatsApp uygulaması bizden mikrofona erişim izni istiyor bu erişim iznini vermediğimiz sürece herhangi birisine ses kaydı yollayamayız. Biz de hizmeti kullanmak için mikrofona izin verip sesimizi sesli not olarak eşe dosta gönderiyoruz. Bu 'muhteşem ve ücretsiz' uygulamayı hepimiz büyük beğeniyle kullanıyoruz. Peki, neden ücretsiz? Çünkü ücret tam olarak kişisel verilerimiz oluyor. WhatsApp’ta arkadaşlarına ses kaydı göndermek için telefonunun mikrofonuna verdiğin erişim izni artık tamamen belli algoritma ve yapay zeka sayesinde siz uygulamayı kullanmasanız dahi ortam dinlemesi yapabiliyor. Bildiğiniz gibi WhatsApp Facebook’un satın aldığı bir uygulama. Sonra sizin ortamda söylediğiniz bir kelime örneğin ayakkabılardan bahsettiğiniz zaman Facebook’ta sizin karşınıza ayakkabı sayfaları, ayakkabı reklamları çıkabiliyor." diyerek işin vahametini ifade etti.

"VERİLERİNİZ ALINIP SATILAN BİR MAL HALİNE GELEBİLİR"

Kişisel verilerin başka kişi veya şirketlerle paylaşılabileceği tehlikesine de değinen Övenç, "Bu sadece tek bir uygulama üzerinden verdiğimiz basit bir örnek. Google gibi şirketlerde de aynı mantık geçerli. Aslında en önemli kısım sizin reklam için dinlenmeniz değil, verilerinizin bu şirketler tarafından hiç bilmediğiniz 3'üncü kişi ve kurumlara satılması, verilerinizin internet ortamında çoğaltılıp yaygınlaşması. Aslında mahreminiz birileri tarafından alınıp satılabilen, gerektiğinde çıkar için kullanılabilen bir veri havuzu haline geliyor. Kısacası telefonlarımıza indirdiğimiz her uygulamanın bir yazılım arka planı mevcuttur. Bu yazılımı elinde bulunduran şirketler mobil cihazlarınıza erişerek sizin verdiğiniz izinler doğrultusunda telefonunuzu da dinleyebilir, galerinizdeki fotoğraflara da istediği zaman erişebilir. İzin verdiğiniz her ayar artık uzaktan birilerinin erişimine açık hale gelir." şeklinde konuştu.

"TELEFONUNUZDA VERDİĞİNİZ HER İZNİ MUTLAKA KONTROL EDİN"

Kullanıcıların alabileceği önlemleri anlatan Dijital İletişim Uzmanı Ömer Faruk Övenç, "Uygulama indirirken dikkatli olup tamamen engel olamasak bile bu durumu minimumda tutmaya özen göstermemiz gerekmektedir. Kısmen de olsa veri gizliliğini korumak için izleyeceğiniz birkaç adım var aslında. Google Play’den ya da Apple Store’dan uygulama indirmeden önce indirdiğiniz uygulamanın erişimlerini dikkatlice inceleyin. Binlerce farklı yazılım, oyun ve uygulamalarla birlikte mobil cihazlarınızın mikrofonuna erişiliyor. Bunların önüne geçmek için gerçekten ihtiyacımızın olduğu uygulamaları kullanalım. Kullandığımız uygulamaların mikrofon izinlerini telefonlarımızdan kontrol edelim.

Örneğin, Facebook’un dinleme iznini iptal etmek için;

İOS: Ayarlar > Gizlilik > Mikrofon > Deselect Facebook

Android: Ayarlar > Kişisel > Gizlilik ve Güvenlik > Uygulama İzinleri > Mikrofon ve unselect Facebook

Yukarıda verdiğim teknik bilgileri indirdiğiniz tüm uygulamalar için yapabilirsiniz. Burada basit mantık indirdiğiniz her uygulamanın gizlilik ayarında saklı. Telefonunuzda verdiğiniz her izini mutlaka kontrol edin ve gerekirse bu izinleri iptal edin."  diye belirtti.

UYGULAMA İNDİRİRKEN DİKKAT EDİLMESİ GEREKENLER

Uygulama indirirken dikkat edilmesi gerekenler konusunda uyarılarda bulunan Ömer Faruk Övenç, alınacak önlemleri şöyle sıraladı:

-Mümkün olduğunca sadece gerçekten ihtiyacımızın olduğu uygulamaları indirelim.

-İndirdiğimiz uygulamaların erişim izinlerini ayarlar > gizlilik konumundan muhakkak kontrol edelim.

-Olabildiğince uygulamaların mikrofon erişimlerini kapatalım ve mikrofon erişimine izin vermeyelim.

-Güvenilir olmayan bilmediğimiz hiçbir uygulamayı kesinlikle indirmeyelim.

-Bazı şirketler ve sosyal medya mecralarının kendi ayarlarında kişiselleştirmiş reklam ayarları mevcuttur. Bu ayar sayesinde bu mecralar sizi internetten takip eder ve davranışınıza göre size reklamlar çıkar. Bu kişiselleştirmiş reklam ayarlarını kapatabilirsiniz.

-En azından hiçbir şey yapamıyorsak bile bilinçli olmak ve buna göre hareket etmemiz gerekiyor."

HANGİ BİLGİLER DEPOLANIYOR?

Whatsapp, yapılacak yeni değişiklikle uçtan uca şifreleme uygulamasının devam edeceğinin altını çiziyor. Bu, gönderilen mesajların, fotoğrafların ve bütün içeriklerin sadece gönderen ve alan taraflarca görüldüğü anlamına geliyor. Facebook ve WhatsApp mesajların içeriğini "prensipte" göremiyor. Her iki firma da kullanıcılarının telefon numaraları, cihaz bilgileri, IP adresleri, tarayıcı verisi, işletme sistemi, uygulama versiyonları, mobil ağlar, dil ve zaman dilimi, kullanıcılarla nasıl bir iletişim kurulduğu gibi bilgileri depoluyor. Yeni sistemde ödeme verileri ve konum bilgileriniz Facebook ile paylaşılacak. Yeni sözleşmenin kabulüyle verilerin gizliliğinin mümkün olmadığı kaydediliyor. Böylece Whatsapp, mesajlaşma içeriğinin ötesinde kiminle ne zaman hangi sıklıkta iletişim halinde olduğunuz bilgisini depolayabiliyor ve bu bilgileri paylaşabiliyor.