Çocuklar nasıl keşfeder?

Eğitimci-Yazar Coşkun Bulut, çocukların keşfetmesini desteklemek isteyen ailelere tavsiyeler de bulundu.

Çocuklar bilgi ve tecrübe bakımından gelişim aşamasında oldukları için ailelerinin rehberliğine ihtiyaç duyarlar. Hayatı, çevreyi, kendisini keşfetme isteği ile dolu olan çocukların yeni şeyler öğrenmesi ebeveynleri de mutlu eder.  Çocuklarına iyi birer rehber olmak isteyen aileler; onların merak etme, araştırma, sorgulama yönlerine ve  yeteneklerine odaklanmalı.

Henüz hayatı öğrenme aşamasında olan çocuklar iki türlü keşfeder. Birincisi çevresinde gördüğü ortamları, nesneleri beş duyu organıyla inceleyerek. İkincisi henüz icat edilmemiş bir nesneyi sıfırdan hayal edip yaparak. Her iki keşfetme türünde de aileler çocuklarını doğru bilgilere ulaşabilmeleri konusunda en iyi şekilde yönlendirmeliler. Düşünme güçlerini artırmak adına çocuklar yeni şeyler icat etmeye yönlendirilmeli ve merak duyguları pekiştirilmelidir.

"Çocukların ilgi ve yeteneklerini öğrenmeliyiz"

Her çocuk kendine has yetenekler ile doğar. Aileler ilk olarak çocuklarının ilgi ve yeteneklerini anlamaya çalışmalıdır. Bunun için kendilerinin ve aile büyüklerinin yeteneklerine de dikkat ederek genlerin getirdiği yetenek ağacından da ipuçları alınabilir. Bilinmelidir ki; çocuklar yetenekli oldukları alanlara ilgi duyarlar. Aileler çocuklarını iyi gözlemleyerek bu yetenekleri anladıktan sonra çocuklarının yapabildiği ve yapamadığı şeyleri öğrenmeye çalışmalı. Yapabildiği şeylere ilgisinin de olduğu anlaşılırsa o işi yapma sıklığına bakılmalı. Çocukların yeteneği ve ilgisi olduğu alanlar tespit edildikten sonra onlarda merak uyandırmak için çalışılmalı.

"Çocukların merakı geçiştirilmemeli"

Çocuklar ilgili oldukları konulara karşı merak duyacaklardır. Bu konularda çocuklar doğru bilgilendirilmeli ve ilgi duyduğu alanlarda daha fazla merak etmesi sağlanmalı. Çocuklar ebeveynlerine, yetenekli olduğu ve ilgi duyduğu alanlarda bilgi edindikçe daha fazla soru soracaklardır. Çocukların merakı, geçiştirici cevaplar ile değil, doğru ve gerçek bilgiye ulaşmaları sağlanarak giderilmeli. Aileler merak arttırmak amacıyla çocuklarına rehberlik etmeliler.

"Önce aileler araştırma yapmalı"

Çocuklara yapılacak iyi bir rehberlik onu araştırmaya sevk edecektir.  Aileler imkanları elverdiğince çocuklara kaynak çeşitliliği sunmaya çalışmalı. Çocuk yaşına uygun görsel ve yazılı materyaller olan kitaplardan, gazetelerden, dergilerden ve veli kontrolünde teknolojik aletlerden faydalanabilmeli. Merak duygusu artırılan çocuk yeteneği ve ilgisini bu alana yoğunlaştıracaktır. Çocuklar araştırmaları ve desteklenen çalışmaları sonucu icatlar yapmaya yöneleceklerdir. Çocukları icat oluşturmaya yönelten diğer etkili yöntem ise ihtiyaçlardan yola çıkan bir durum oluşturmak. İcatların çoğunun ihtiyaçlardan yola çıkarak edildiği düşünülürse çocukların yeteneği ile ilgili olan ihtiyaçları fark etmeleri sağlanmalı. Örnek olarak aşçılığa ilgisi olan bir çocuk acıktığında, ebeveynleri ev kazalarına karşı güvenlik önlemleri alarak kendisine farklı yemek malzemeleri verebilir ve çocuktan bunlarla yeni bir yemek hazırlaması istenebilir. Yemek yapma yeteneği ve ilgisi olan çocuk bildiği yemekleri yapmaya çalışacağı gibi yepyeni denemeler de yapabilir.

Ailelerin çocuklarına yapabileceği en büyük iyiliklerden biri onların merak duygusunu pekiştirici, yeteneklerini ortaya çıkarıcı zengin deneyim ortamları sunmaktır. (İLKHA)