Riyad Makaev – Doğruhaber/Analiz
Kafkasya’da sadece Dağlık Karabağ değil bir sürü sorunlu bölgeler var. Azerbaycan ve Ermenistan arasındaki savaş tüm Kafkasya’ya sıçrayabilecek bir savaştır. AGİT Minsk Grubu, Dağlık Karabağ için 28 yıl bir çözüm üretemeyince Azerbaycan kendi göbeğini kendi kesmek zorunda kaldı. Dağlık Karabağ meselesinde Ermenistan işgalci durumunda olduğu için Azerbaycan karşısında Batı ve Rusya istediği gibi hareket etme şansına sahip değildir. Dolayısıyla, Dağlık Karabağ konusunda herkes arabuluculuğa hazır ve sıraya girmiş beklemekteler. Eminim, Azerbaycan; Batı’nın veya Rusya’nın arabuluculuğunu kabul edip ateşkes yaparsa bu mesele daha çok uzayacaktır. İnşallah, Azerbaycan bu hataya düşmeyecektir.
RUSYA VE İRAN’IN ENDİŞESİ
Rusya ve İran, Ermenistan’ın “Batılılaşmasından” endişeleniyor. Rusya savaşa müdahale etmek istiyor; fakat müdahale ettiği takdirde Kafkasya’da bir kaç cephe açılma ihtimali epey yüksek. Kafkasya’da Rusya ile sorun yaşayan Gürcistan ve Rusya’nın zar zor elinde tuttuğu Kuzey-Kafkasya Cumhuriyetleri bulunmaktadır. Dolayısıyla, Rusya Dağlık Karabağ’ı sahibine verip Ermenistan’daki askeri üssünü korumak isteyecektir. İran ise Ermenistan’ın bölgeye NATO güçlerini getirmesinden endişe ediyor. Ermenistan’dan Rus askerleri çıkarsa ki bunun için Erivan yıllarca provokasyonlara başvuruyordu, arkasından NATO hemen Ermenistan’a gelir ve askeri üs kurar. Dolayısıyla, çember altında kalacak olan İran için Ermenistan stratejik öneme sahip. Yardım etmeye çalışacaktır. Her devlet kendi çıkarını düşünmektedir.
GÜRCİSTAN VE KUZEY-KAFKASYA CUMHURİYETLERİ
Gürcistan Başbakanı Giorgi Gakharia, "Güney Osetya Savaşı" olarak bilinen 5 günlük Gürcistan-Rusya Savaşı'nın 12. yıldönümünde Gürcistan'ın işgale hiçbir zaman alışmayacağını ifade etti. Bu demektir ki, Gürcistan Rusya’nın işgal ettiği Güney Osetya’yı geri almak niyetine sahiptir. Savaş sonunda, Gürcistan, Güney Osetya ve Abhazya'daki kısıtlı kontrolünü de yitirip savaşı kaybetmişti. Gürcistan sadece Rusya’nın kötü gününü beklemektedir. Gürcistan, NATO’ya girmek ve Batı’nın desteğini almak için her şeyi denedi ama, Rusya’nın deli saldırganlığı Batı için daha ağır geldi. Gürcistan’ın Batı yanlısı eski Başkanı Mikhail Saakaşvili de Azerbaycan’ı destekleyen bir açıklama yapmıştı. Gürcistan, Rusya’nın veya İran’ın Dağlık Karabağ’a müdahalesiyle bölgede yeniden Rus düşmanlığını canlandıracaktır. Rusya’nın tamamen Kuzey-Kafkasya’dan çıkarılıp bir Kafkasya Emirliği (Birleşik Kafkasya Federasyonu) düşüncesi epeydir vardır. Dolayısıyla, zar zor Kremlin’in atadığı kukla yöneticileriyle elinde tuttuğu Çeçenistan, İnguşetya, Dağıstan, Kabardin-Balkar, Kuzey-Osetya, Adıge Cumhuriyeti adeta patlamaya hazır bir bomba gibi beklemektedir. Rusya’nın endişe duyduğu durum da budur. Türkiye’de bundan pek rahatsız olmayacaktır. Çünkü, Kuzey-Kafkasya Rusya’dan ayrılır ise Türkiye’nin Orta-Asya Türk Cumhuriyetlerine kadar karayolu açılmış olacaktır. Dolayısıyla, Gürcistan bu savaşta “ben neyi koparabilirim” diye derin düşünceler içindedir. Azerbaycan şimdilik iyi ilerliyor. İnşallah fazla kan akmadan bu mesele halledilecektir. En korkunç senaryo ise bölgede “İslami grupların” çıkması olacaktır. Batı Ermenistan’a destek vermek için bölgede uluslararası terörü gündeme getirebilir endişesini her zaman taşıdım. Çünkü, Dağlık Karabağ konusunda ellerinde kullanabilecekleri her hangi bir kozu bulunmamaktadır. Dağlık Karabağ'ın işgal altında olduğunu herkes kabul etmektedir.