Tarihte bugün (25 ağustos)

Tarihte bugün gerçekleşen olaylar arasında; Mustafa Kemal'in Kastamonu’da Şapka İçerikli Bir Konuşma Yapması,Galatasaray’ın Süper Kupa’yı alması, Ahmet Muhtar Paşa’nın Gedikler Muharebesini kazanması, Emeklilik yaşının 60’a çıkarılması, Üzeyir Garih’in esrarengiz bir cinayete kurban gitmesi gibi olaylar var…

Ekleme: 25.08.2020 12:10:47 / Güncelleme: 25.08.2020 12:10:47 / Tarihte Bugün
Destek için 

GÜNÜN OLAYI 

Mustafa Kemal Kastamonu’da Şapka İçerikli Bir Konuşma Yaptı (1925) 

Mustafa Kemal Atatürk, 25 Ağustos 1925 tarihinde meşhur Şapka devriminin işaretini verdiği Kastamonu gezisinde Kastamonu Belediye salonunda halka çağdaşlaşmanın (!) önemi konusunda bir konuşma yaptı. İşte kendi ağzından Atatürk’ün Şapka konusundaki düşüncelerinin özü;
“Biz her nokta-i nazardan medeni insan olmalıyız. Fikrimiz, zihniyetimiz, tepeden tırnağa kadar medeni olacaktır. Medeni ve beynelmilel kıyafet milletimiz için layık bir kıyafettir onu giyeceğiz.” 

GÜNÜN KİŞİSİ

Gazi Ahmet Muhtar Paşa (1839-1919)

1839 Bursa doğumlu olan Gazi Ahmet Muhtar Paşa 1877-1878 Osmanlı-Rus savaşında Kafkas Cephesi komutanıydı. Bu cephede her türlü imkansızlıklara rağmen başarı ile mücadele etmiş ve kendisine gazilik ünvanının yanında müşirlik rütbesi de verilmiştir. Halyaz, Zvin ve 25 Ağustos 1877 tarihinde de Gedikler Muharebesinde Rusları yenilgiye uğrattı. Bu başarısı ile Gazi ünvanını aldı. Arkasından Yahniler savaşında Rusları tekrar yendi. Fakat yeterli yardım alamayınca Erzurum’a kadar geri çekilmek zorunda kaldı. Başta Nene hatun olmak üzere Erzurum halkının da büyük desteği ile Rusları Erzurum’a sokmadı. Erkan-ı Harbiye Başkanlığı, müfettişlik ve son olarak sadrazamlık görevlerinde başarılı hizmetlerde bulunan Ahmet Muhtar Paşa 1919 yılında vefat etti.

GÜNÜN ÖNEMLİ OLAYLARI 

Galatasaray Süper Kupayı aldı (2000)  

1999 - 2000 sezonunda finalde Arsenal'i yenerek UEFA Kupası'nı müzesine götürmeyi başaran ilk Türk takımı olan Galatasaray oldu. Yine aynı sezon  Monaco’nun II. Louis Stadı’nda 25 Ağustos 2000 günü oynanan süper kupa maçında Şampiyonlar Ligi Şampiyonu Real Madrid'i 2-1'lik skorla devirerek Süper Kupa'yı da kazandı ve Türk futbolunda yeni bir sayfa açtı. Galatasaray'ı Avrupa'nın bir numarasına taşıyan golleri 41 ve uzatmanın 103. dakikasında Mario Jardel kaydederken, İspanyol devinin tek golü 79. dakikada Raul'den geldi.

Uruguay’ın Brezilya’dan Ayrılarak Bağımsızlığını İlan Etti (1928)

İspanyolların keşfettiği ve yönettiği Uruguay 1811’de Josè Gervasio Artigos liderliğinde bağımsızlık hareketleri başladı. 25 Ağustos 1928’de Brezilya’dan ayrılan Uruguay bağımsızlığını elde etti. Bir Güney Amerika ülkesidir. Dünyada daha çok futboluyla tanınmıştır.

Öğretmenler Yeni Harfler İçin  Ant İçti (1928)

25 Ağustos 1928 Ankara'da IV. Muallimler Birliği Kongre'sinde öğretmenler yeni harfleri öğreteceklerine dair ant içtiler. Bu olayın dikkat çeken yönü harf inkılabından önce gerçekleşmiş olmasıdır. Yeni Türk Harfleri 1 kasım 1928’de kabul edilecektir.

Paris’in Kurtuluşu (1944)

II.Dünya savaşında Fransızların çok güvendikleri Majino hattı hiçbir işe yaramadı. Fransızlar 23 haziran 1940’da Almanlara teslim oldular. Fransa Almanlar tarafından işgal edildi.1944 Normandiya çıkartması sonrası müttefikler 24 Ağustos da Paris’e girdiler 25 Ağustos da artık Paris Almanlardan kurtulmuştur.

Kasparov’un Bilgisayara Karşı Yenilgisi (1997) 

Rus  satranç dünya şampiyonu Kasparov, IBM Deeper Blue 2′ye karşı 2-1 yenildi. Bu bir dünya satranç şampiyonunun bilgisayara yenildiği ilk karşılaşmadır.

Emeklilik yaşı düzenlemesi (1999)

25.08.1999 günlü 4447 sayılı yasa ile emeklilikte kademeli geçiş esası getirildi. Yine aynı kanunla işe yeni başlayacaklar için emeklilik yaşı erkeklerde 60 kadınlarda ise 58 olarak düzenlendi.

Belarus Bağımsızlığını İlan Etti (1991)

Beyaz Rusya’da denilen belarus 25 Ağustos 1991’de SSCB’den ayrılarak bağımsızlığını ilan etti. BDT içerisinde Rusya’ya yakınlığı ile bilinir.

GÜNÜN DİĞER ÖNEMLİ OLAYLARI

1481- Beyazıt’a yenilen Cem Sultan, gittiği Kahire’de törenle karşılandı.

1825    Uruguay, Brezilya'dan bağımsızlığını ilan etti.

1900    Alman filozof Friedrich Nietzsche, öldü.

1936 - Aralarında Stalin'in eski arkadaşları Grigori Zinovyev ve Leon Kamanev'in de bulunduğu Sovyetler Birliği'nin önde gelen yöneticilerinden 16 kişi kurşuna dizildi.

1944- Fransız II. Zırhlı Tümeni Paris'e girdi. Kentteki Alman askerleri Müttefikler'e teslim oldu.

1954    Volkan dergisi yazarı Nihat Yazar, Atatürk'e hakaretten 2 yıl 2 ay hapis cezasına çarptırıldı.

1965- Türk Sinematek Derneği kuruldu.

1968    Koç Grubu "Diners Club" ile alışverişi Türkiye'ye getirdi.

1969-Mescid-i Aksa’nın yakılması üzerine Arap Birliği Kahire’de toplandı.

1970    18 şeker fabrikasında 21 bin işçi greve başladı.

1971    Özel yüksekokulların devletleştirilmesi yasalaştı.

1971    İstanbul'da yayımlanan Fransızca Journal d'Orient gazetesi kapandı. Gazete 54 yıldan beri yayımlanıyordu.

1982- Edebiyat araştırmacısı ve tarihçi Prof. Dr. Abdülbaki Gölpınarlı 82 yaşında öldü.

1991    Belarus, SSCB'den bağımsızlığını ilan etti.

1992- Tiyatro ve sinema sanatçısı Nisa Serezli 64 yaşında öldü.

1993- Ressam Ali Avni Çelebi 89 yaşında öldü.

1997    Kasparov, IBM Deeper Blue 2’ye karşı 2-1 yenildi. Bu, bir şampiyonun bilgisayara yenildiği ilk karşılaşma oldu.

1999    Kadınların 58, erkeklerin 60 yaşında 7000 gün prim ödeme koşuluyla emekli olabilecekleri yasalaştı.

2000    UEFA şampiyonu Galatasaray, Şampiyonlar Ligi Şampiyonu Real Madrid'i 2-1 yenerek Süper Kupa'yı kazandı.

2001- İş adamı Üzeyir Garih Eyüp Sultan Mezarlığı’nda bıçaklanarak öldürüldü.

2012- Ay'a ilk ayak basan kişi olarak tüm dünyada tanınan astronot Neil Armstrong, 82 yaşında hayata veda etti.

2015- Amerika kıtasında düzenlenen otomobil yarışı şampiyonası IndyCar'da mücadele eden Andretti takımının Büyük Britanyalı pilotu Justin Wilson, Pocono Pisti'nde yapılan yarışta geçirdiği kazadan sonra yaşamını yitirdi.

2015- Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan, AK Parti Genel Başkanı ve Konya Milletvekili, Başbakan Ahmet Davutoğlu'nu geçici Bakanlar Kurulu'nu kurmak üzere Başbakan olarak atadı.

2015- Türkiye, ABD'nin DEAŞ'a yönelik hava saldırıları için üslerini kullanmasına izin verdi.

2016- Artvin'in Şavşat ilçesinde CHP Genel Başkanı Kemal Kılıçdaroğlu'nun konvoyunun geçiş güzergahında çatışma çıktı. Güvenlik güçlerinin karşılık vermesi üzerine çıkan çatışmada ağır yaralanan bir jandarma er şehit oldu.

2017- Olağanüstü Hal (OHAL) kapsamında Resmi Gazete'de yayımlanan 694 sayılı Kanun Hükmünde Kararname ile Milli İstihbarat Teşkilatı cumhurbaşkanına bağlandı.

2018- Hindistan'ın Kerala eyaletinde haziran ayında muson mevsiminin başlamasıyla şiddetli yağışların neden olduğu sel ve heyelanlarda ölenlerin sayısının 488 olduğu açıklandı.