Tarihte bugün (22 Ağustos)

Tarihte bugün
GÜNÜN OLAYI

Ebulfeyz Elçibey Öldü (1938-2000)

Azerbaycan eski Cumhurbaşkanı Ebulfez Elçibey, 1938 yılında Nahçıvan'ın Keleki kasabasında doğdu. Arap Dili ve Edebiyatı bölümü mezunu olan Elçibey Azerbaycan’ın bağımsızlığı için mücadelesine 1970’li yıllarda başladı. 1976’da tutuklandı ve 1978’de şartlı olarak bırakıldı. Azerbaycan’ın bağımsız olmasında liderlik yaptı. Azerbaycan’dan Rus askerlerini çıkardı ve üslerini kapattı.Daha sonrada 1992’de cumhurbaşkanı seçildi. Suret Hüseyinov’un başlattığı darbe girişiminde, kardeş kanı dökülmemesi için Haydar Aliyev lehine iktidarı bıraktı ve Keleki’ye gitti. Bir röpörtajında Azerbaycan ve Türkiye arasında sınırların kalkması gerektiğini ve iki ülkenin birleşmesi gerektiğini belirtmişti. Azerbaycan’ın II.Cumhurbaşkanı siyasetçi ve yazar Ebulfeyz Elçibey 22 ağustos 2000 günü 62 yaşında Ankara’da GATA’da vefat etti.

GÜNÜN ÖNEMLİ OLAYLARI

Tunus’un Fethi(1534)

Barbaros Hayrettin Paşa kalabalık müttefik donanmasını yenerek 22 ağustos 1534’te Tunus’u aldı. Ancak Alman imparatoru Charles-Quint bizzat Tunus’u geri aldı.Tunus ancak kaptan-ı Derya Kılıç Ali Paşa tarafından 1574’te kesin olarak İspanyolların elinden alınacaktır.

III.Ahmet Tahta Çıktı(1703)

Lale devri ile ünlenen Sultan III.Ahmet cebecilerin başlattığı bir isyan (Edirne Olayı) sonrası tahta geçti.(22 Ağustos 1703)Kendiside yine bir isyan (1730-Patrona Halil İsyanı) ile tahttan indirilecektir. Topkapı sarayı önündeki III.Ahmet çeşmesi O’nu unutulmaz yapan en önemli eserdir.

Kölelerin Büyük Başarısı Haiti Devrimi (1791)

Fransız kolonisi olan Haiti’deki Afrika kökenli köleler Fransız İhtilali’nden etkilendiler. Zengin ve özgür bir siyah olan Vincent Oge siyahlara bazı hakların verilmesini istediği ve bunun için ayaklanmaya yol açtığı için öldürülür. Bu olay köleleri daha da birleştirdi ve bilinçlendirdi. 22 Ağustos 1791 günü başlayan büyük köle ayaklanması ülkeyi büyük  bir iç savaşa sürükledi. Oldukça kanlı olan köle ayaklanması başarıya ulaştı. Fransa bir çok ayrıcalıklar vermek zorunda kaldı.Hatta 1834’te Haiti’nin bağımsızlığını tanıdı. Böylece tarihte siyahlar tarafından yönetilen ilk cumhuriyet kurulmuş oldu. 

Edirne İlk Kez İşgal Edildi (1829)

1827-1829 Osmanlı –Rus savaşı sırasında Osmanlı ordusunu yenen Ruslar Edirne önlerine geldiler ve şehrin teslimini istediler. Şehrin yöneticileri Osmanlı Devletinin barış isteyeceği ve direnişinde imkansız olduğu düşüncesiyle şehri teslim etme kararı aldılar. Bu sırada şehirde yaşayan Hıristiyan ahalinin Rusları karşılamak için yaptıkları etkinlikler oldukça düşündürücü idi. 22 Ağustos 1829 yılında Rusların şehre girip birkaç ay kalmaları Edirne’nin uğradığı ilk işgal olmuştur.

İlk Beşiktaş-Galatasaray Maçı (1924)

Beşiktaş ile Galatasaray arasındaki ilk derbi maç 22 Ağustos 1924 tarihinde Taksim Stadı'nda yapılan İstanbul Ligi maçıdır.Bu ilk maçı Beşiktaş 2-0 kazandı. Siyah-beyazlı takım adına ilk golü atan Refik Osman Top oldu. 

3. Cumhurbaşkanı Celal Bayar Öldü (1986)

1883 Bursa-Gemlik doğumludur.TBMM’nin açılışından itibaren mecliste yer almış ve önemli görevler üstlenmiştir.1924’te İş Bankasının kuruluşunda görev aldı.Atatürk zamanında bir ara başbakanlık görevinde de bulundu.1945’te arkadaşları ile birlikte CHP’den ayrılarak Demokrat Parti’yi kurdu.1950-1960 Arasında iki dönem cumhurbaşkanlığı yaptı.27 Mayıs 1960 İhtilalinde tutuklandı ve idam istemi ile yargılandı.Hastalığı nedeniyle affedilen Celal Bayar 22 ağustos 1986 ‘da 103 yaşında vefat etti.

GÜNÜN DİĞER ÖNEMLİ OLAYLARI

1062-Tuğrul Bey halife’nin kızı ile evlendi.

1703- Osmanlı padişahlarından II. Mustafa tahttan indirildi.

1864-Henri Dunant’ın önayak olması sonucu ilk Cenevre Sözleşmesi imzalandı.

1910- Japonya, işgal ettiği Kore’yi topraklarına kattı.

1935- Türk Tarihi Tetkik Cemiyeti’nce ilk arkeoloji kazısı Çorum-Alacahöyük’te başlatıldı.

1946- Sovyet Rusya’nın boğazların savunmasına katılma isteğini Türkiye reddetti.

1972- Beş Hececilerden şair ve gazeteci Orhan Seyfi Orhon 82 yaşında öldü.

1974- Kıbrıs’ta Rumlar’ın eline geçen 13 Türk gazeteciden 11’i serbest bırakıldı. Adem Yavuz ve Ergin Konuksever’in hastanede olduğu açıklandı. Ancak yaralı olan Adem Yavuz, Adana’da Tıp Fakültesi Numune Hastanesinde 26 Ağustos’ta öldü.

1985- Şair Turgut Uyar 58 yaşında öldü.

1993- Celal Bayar için doğum yeri olan Umurbey Beldesi’nde yaptırılan anıtmezar, Cumhurbaşkanı Süleyman Demirel tarafından açıldı.