Dünyada 12 milyonu aşkın kişi koronavirüse yakalandı. Yarım milyondan fazla insan hayatını kaybetti. 2020 yılına tüm dünyayı etkisi altına alan COVID-19 ya da diğer bir deyişle koronavirüs damga vurdu. Üstelik kabus henüz bitmedi ve virüse karşı verilen topyekün mücadele bütün hızıyla sürüyor.
Türkiye de başından bu yana koronavirüsle kıyasıya şekilde mücadele ediliyor. Öyle ki Türkiye, daha vaka tespiti yapılmadan başladı mücadelesine. Çin’in Vuhan kentinde virüse rastlandığının duyulmasıyla harekete geçildi. Sağlık Bakanlığı 10 Ocak’ta Koronavirüs Bilim Kurulu oluşturdu. 14 Ocak’ta hastalıkla ilgili rehber hazırlandı. Peşinden tedbir amacıyla Çin’den yapılan uçuşlar durduruldu. Alınan önlemler sayesinde Türkiye, bölgesinde koronavirüsün en geç görüldüğü ülke oldu. İlk COVID-19 vakası 11 Mart’ta tespit edildi. O günden bu yana toplumun her alanında alınan sayısız tedbirler, sağlık çalışanlarının özverisi ve tedavilerdeki başarı sayesinde büyük mesafe kat edildi. Böylece koronavirüsle mücadelede 4 ay geride kaldı. Sağlıktan eğitime, sosyal hayattan seyahate Türkiye’nin 4 ay boyunca verdiği başarılı mücadeleyi ay ay derledik.
Mart: Uzaktan eğitim başladı, uçuşlar durdu
Sağlık Bakanı Fahrettin Koca’nın Türkiye’deki ilk vakayı açıklamasının ardından hızla önlemler alındı. 12 Mart’ta Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan başkanlığında koronavirüs tedbirlerinin masaya yatırıldığı 5 saatlik bir toplantı yapıldı. Alınan kararlar son derece önemliydi. Okullarda 16 Mart itibarıyla eğitime ara verildi. 23 Mart’ta uzaktan eğitime geçildi. Öğrenciler derslerini internet ve televizyon kanalları üzerinden takip etmeye başladı. Kapsamlı seyahat ve ulaşım kısıtlamaları yapıldı. Toplu halde bulunulan mekanlar geçici olarak kapatıldı. 65 yaş üstü kişilere sokağa çıkma kısıtlaması getirildi. Futbol, basketbol, hentbol ve voleybol ligleri ertelendi. Cuma namazı ile vakit namazlarının cemaatle kılınmasına ara verilmesi gibi bir dizi önemli tedbir daha bu süreçte alındı.
Türkiye’de COVID-19’dan ilk ölüm vakası ise 17 Mart’ta kayıtlara geçti. Kaybedilen hastanın 89 yaşında, Çin temaslı bir erkek olduğu açıklandı. Mart ayı geride bırakıldığında uygulanan 92 bin 403 testle belirlenen toplam vaka sayısı 13 bin 531’di. 243 kişi sağlığına kavuşurken 46 kişi hayatını kaybetti.
Nisan: Büyükşehirlere ve Zonguldak’a seyahat kısıtlaması
Türkiye’nin koronavirüsle mücadelesinde en önemli kararlardan biri, 3 Nisan’da alındı. 1 Ocak 2000 ve üzeri doğumlular için sokağa çıkma kısıtlaması başladı. Bunun yanı sıra pazar ve market gibi çok sayıda insanın bir arada olduğu yerlerde maske takma zorunluluğu getirildi. Virüsün yayılımını engellemek amacıyla 30 büyükşehir ve Zonguldak’a bazı istisnai durumlar hariç giriş-çıkış durduruldu.
Önlemler bununla da sınırlı kalmadı. Özellikle insanların birbirleriyle etkileşimlerinin yoğun olduğu hafta sonlarında sokağa çıkma kısıtlamasına karar verildi.
11 Nisan, salgın sürecinde günlük tespit edilen yeni vaka sayısının en fazla olduğu gün olarak kayıtlara geçti. O gün, 5 bin 138 vaka tespit edildi. Salgın sürecinde günlük can kaybının en fazla olduğu gün de yine nisan ayında kaydedildi. 11 Nisan’da 127 kişi koronavirüs sebebiyle hayatını kaybetti.
Nisan ayında koronavirüsle mücadelede büyük önem taşıyan testler hızla artırıldı. Öyle ki günlük test sayısı 40 binlere çıktı. 29 Nisan’da 43 bin 498 test yapıldı. Türkiye’de 30 Nisan itibarıyla toplam 1 milyon 33 bin 617 kişiye test uygulanarak 120 bin 204 vaka belirlendi. İyileşen hasta sayısı 48 bin 886’ydı. Nisan ayı geride bırakıldığında hayatını kaybedenlerin sayısı 3 bin 174’e ulaştı.
Mayıs: Kontrollü sosyal hayat dönemi
Mayıs ayıyla birlikte günlük tespit edilen vaka sayısı ve can kaybı azalmaya başladı. Yoğun bakımda yatan hasta sayısında da gerileme kaydedildi. Yeni vakaların tespiti için yapılan test sayısında ve iyileşen hasta sayısında önemli artışlar kaydedildi.
Salgının seyrinde gözlenen olumlu tablo neticesinde tedbirlerde birtakım değişikliklere gidildi. 65 yaş üstü kişilerin pazar günleri belirli saatler içinde dışarı çıkmasına karar verildi. 20 yaş altındakilere, iki grup halinde haftanın birer günü, belirli saatler arasında sokağa çıkma hakkı tanındı.
“Kontrollü Sosyal Hayat”ın ilk adımları da mayısta atıldı. 11 Mayıs’ta alışveriş merkezlerinin belirli kurallara uyulmak kaydıyla açılmasına karar verildi. Berber, kuaför ve güzellik salonları gibi işletmeler de çeşitli kurallara uymak şartıyla bu tarihten itibaren hizmet vermeye başladı.
Nisan ayında 100’lü rakamların üzerinde seyreden günlük can kaybı sayısı mayıs ayıyla birlikte azalmaya başladı. 31 Mayıs’ta günlük can kaybı 25’ti. Günlük vaka sayısının binin altına düşürülmesi mayıs ayındaki önemli başarılardan biriydi. Mayıs ayı geride bırakıldığında test sayısı 2 milyon 39 bin 194’e, vaka sayısı 163 bin 942’ye ulaşmıştı. Bu hastaların 127 bin 973’ü tedavilere cevap vererek sağlığına kavuştu. Toplam vefat sayısı ise mayıs ayı sonu itibarıyla 4 bin 540’tı.
Haziran: Normalleşme süreci başladı
Türkiye’de 1 Haziran’la birlikte normalleşme sürecine yönelik adımlar atıldı. Şehirlerarası seyahat kısıtlamaları kaldırıldı. Kreşler ve gündüz bakım evleri yeniden kapılarını açtı. Restoran, kafe, pastane gibi yerler, önemli kurallar dahilinde müşteri kabul etmeye başladı. Müze ve ören yerleri gibi sosyal ve kültürel hayatı yakından ilgilendiren yerlerin tekrar açılması yönünde karar verildi.
Haziran ayında 65 yaş üstü kişilere uygulanan sokağa çıkma kısıtlaması da değiştirildi. Böylece 65 yaş üstündekilerin haftanın her günü saat 10.00-20.00 saatleri arasında dışarı çıkabilmelerine karar verildi. 18 yaş altındakilere uygulanan kısıtlama ise ebeveynlerinin kontrolünde olmak şartıyla tümüyle kaldırıldı.
Mayıs ayında günlük tespit edilen yeni vaka sayısındaki düşüş tablosu, hazirandaki normalleşme sürecinde rehavete kapılanlar nedeniyle dalgalanma gösterdi. Buna karşın günlük test sayısındaki artış sürdü. Öyle ki 5 Haziran’da 57 bin 829 test yapıldı. Bu, salgınla mücadele sürecinde yapılan en yüksek test sayısıydı. Haziran ayı geride bırakıldığında yapılan toplam test sayısı 3 milyon 381 bin 650’i bulmuştu. O güne dek tespit edilen 199 bin 906 hastanın 173 bin 111’i sağlığına kavuşurken, 5 bin 131 kişi hayatını kaybetti.
Türkiye salgınla mücadele temmuz ayına da normalleşme adına atılan yeni adımlarla girdi. Sinema, tiyatro ve gösteri merkezi gibi işletmeler 1 Temmuz’dan itibaren yeniden faaliyetlerine başladı. Çocuklar tekrar lunaparklara kavuştu. Düğün salonları da yine belli kurallar çerçevesinde yeniden hizmet vermeye başladı. Salgınla mücadelede dört ay geride bırakılırken Türkiye’de 4 milyona yakın test yapıldı ve 210 bine yakın vaka tespit edildi. Sağlığına kavuşanların sayısı 190 bini geçti. Son koronavirüs verilerine göre vefat edenlerin sayısı ise 5 bin 300’ü buldu.