Hindistan'ın komşularıyla sınır anlaşmazlıkları

ANKARA (AA) 

Çin ile olan sınır anlaşmazlıklarının çözülmesi için iki ülke arasında 2003’ten bu yana 22 müzakere gerçekleştirilmesine rağmen Hindistan'ın bu ülkeyle olan sınır problemleri sürüyor.

Hindistan'ın sık sık askeri ve diplomatik çıkmazlara dönüşen Pakistan ve Çin'le yaşadığı sınır sorunları bitecek gibi görünmezken, Yeni Delhi yönetimi, son haftalarda Nepal ile de benzer bir tartışmanın içerisine girdi.

Hindistan Savunma Bakanı Rajnath Singh'in 8 Mayıs’ta, tartışmalı sınır bölgesi Kalapani yakınındaki Lipulekh'te, Hint hacıların Çin'in Tibet Özerk Bölgesi sınırları içerisindeki Kailash Mansarovar bölgesine gidiş sürelerini kısaltmak için yeni bir yol inşa edildiğini açıklamasıyla, iki ülke arasındaki tansiyon yükseldi.

Hindistan, 1974'te 235 dönümlük ıssız bir ada olan "Katchatheevu" üzerindeki iddiasından çekilerek, Sri Lanka ile deniz sınırı anlaşmazlığına son vermişti.

Yeni Delhi yönetimi, "Güney Talpatti Adası veya Bangabandu Adası" sorununu çözerek Bangladeş ile kara ve deniz sınırı problemlerini de nihayete erdirmişti.

Onlarca yıl süren yorucu müzakerelerin ardından 5 sene önce her iki ülke, toprak takası yapmış, Yeni Delhi yönetimi 111 yerleşim bölgesini Bangladeş’e, Dakka yönetimi de 51 yerleşim bölgesini Hindistan'a vermişti.

Bağımsızlığından bu yana sadece Bangladeş ve Sri Lanka ile sınır problemlerini çözmeyi başarabilen Hindistan, son zamanlarda Çin, Nepal ve Pakistan ile benzer problemlerle karşı karşıya bulunuyor.

Çin ile sınır tartışmaları

Aksai Çin: Çin'in Sincan Uygur Özerk Bölgesi'nin bir parçası olan ve Tibet Platosu'nun kuzeybatısındaki yaklaşık 35 bin 241 kilometrekarelik alan, Pekin yönetimi tarafından idare ediliyor. Hindistan, bölgeyi, Ladakh Birlik Toprağı'nın bir parçası olarak görüyor.

Depsang Vadisi: Vadi, Ladakh Birlik Toprağı'nın ve tartışmalı bölge Aksai Çin'in sınırında yer alıyor. Çin Ordusu, 1962'de Hindistan ile yaşanan savaşın ardından vadinin büyük bir kısmını, Hindistan'da vadinin batı kısmını kontrol ediyor.

Demchok, Chumar: Ladakh’ın Leh bölgesindeki her iki bölge, Hindistan tarafından kontrol ediliyor.

Kaurik, Shipki La: Hindistan'ın Himaçhal Pradeş eyaletinin Kinnour bölgesinde bulunuyor.

Nelang, Pulam Sumda, Sang, Jadhang ve Lapthal: Hindistan'ın Uttarakand eyaletinin Uttarkaşi bölgesinde yer alıyor.

Barahoti: Çin tarafından hak iddia edilen bölge, Hindistan'ın Uttarakand eyaletinin Chamoli bölgesinde bulunuyor.

Trans-Karakurum Bölgesi: Şaksgam Nehri’nin her iki yakasını kapsayan yaklaşık 5 bin 800 kilometrekarelik alana sahip ve Sincan Uygur Özerk Bölgesi’ne bağlı Kaşgar vilayetinin bir parçası olan bölge, tamamen Çin tarafından yönetiliyor.

Pakistan, bu bölgenin 1963'e kadar kendisine ait olduğunu savunmuş, 1963’te Çin'le yapılan sınır anlaşması gereği buradaki iddiasından vazgeçmişti. Hindistan hala söz konusu alanın, Cammu Keşmir’in bir parçası olduğunu iddia ediyor.

Arunaçhal Pradeş: Hindistan’ın kuzeydoğusunda yer alan ve 20 Ocak 1972'de eyalet olan Arunaçhal Pradeş'in büyük bir kısmı, Çin tarafından Güney Tibet’in bir parçası olarak ileri sürülüyor.

Pakistan ile sınır tartışmaları

Cammu Keşmir: Hindistan ile Pakistan arasında en büyük anlaşmazlığın merkezindeki bölge, dolayısıyla iki ülke 3 kez savaşa girdi.

Siaçin Buzulu: Buzul, Himalayalar'daki Karakurum Dağları'nın doğusunda Pakistan, Hindistan ve Çin toprakları arasında bulunuyor.

Antartika’nın ardından dünyanın en büyük buzullarına ev sahipliği yapan bölgede yer alan 70 kilometre uzunluğundaki Siachen Buzulu’nu Hindistan kontrol ediyor.

Saltoro Dağları: Karakurum'un ortasında, Siachen Buzulu’nun güneybatısında yer alıyor. Dağlar, Pakistan tarafından Gilgit Baltistan’ın, Hindistan tarafından ise Ladakh’ın bir parçası olarak iddia ediliyor.

Sir Creek: Hindistan ile Pakistan arasında tartışmalı 96 kilometrelik su şeridi, Kutch bataklıklarında yer alıyor.

Nepal ile sınır tartışmaları

Kalapani: Hindistan ile Nepal arasındaki tartışmalı 400 kilometrekarelik Kalapani bölgesini, Hindistan, Uttarakand eyaletinin Pithoragarh bölgesi içerisinde yer aldığını, Nepal ise Dharchula bölgesi sınırlarında olduğunu savunuyor.

Nepal’in iddiasına rağmen Kalapani, Hindistan ile Çin arasında 1962’de yaşanan savaştan bu yana Hindistan'ın Hint-Tibet Sınır Polisi (ITBP) tarafından yönetiliyor.

Hindistan, Nepal’in rızası olmadan tüm Kalapani’nin kendi topraklarında yer aldığını gösteren yeni haritasını geçen sene yayımlamıştı.

Nepal ise geçen haftalarda Hindistan’daki Lipulekh, Limpiyadhura ve Kalapani’nin içerisinde bulunduğu 300 kilometrekarelik dağlık araziyi, kendi sınırlarında gösteren bir harita yayımlamıştı.

Susta: Nepal'in Lumbini bölgesi ve Hindistan'ın Uttar Pradeş eyaleti arasında bulunan 140 kilometrekarelik tartışmalı bölge, Nepal tarafından kontrol ediliyor.

Myanmar ve Butan ile sınır sorunları

Hindistan ile Myanmar arasındaki tartışmalı Kabaw Vadisi, Hindistan’ın Manipur eyaleti ve Myanmar'ın Sagaing bölgesi sınırında yer alıyor.

Hindistan ile Butan arasında 1973 ile 1984 arasındaki müzakereler süresince çok az detaylandırılan Sarbhang ve Geylegphug arasındaki bölgelerinin konumu ise tanımlanmadan bırakıldı. Bu bölgeler, Hindistan'ın Arunaçhal Pradeş eyaletinin sınırında bulunuyor.