Covid-19 Bilimsel Danışma Kurulu: “AVM’leri açmak ligleri başlatmak için erken”

Daha önce yayınladığı raporunda, aşamalı olarak gerçekleştirilecek olan normalleşme adımlarının bayram sonrasına bırakılması gerektiğini belirten kurul, toplu taşımada risk oluşmaması için kurum ve kuruluşların mesai saatlerinin birbiriyle çakışmayacak şekilde kaydırılmasını önerdi.

Vaka sayılarındaki düşüşün henüz istenen seviyede olmadığına dikkat çeken Kurul, “Erken bir rahatlama, salgının yeniden tırmanmasına neden olabilir. Erken açılmanın olumsuz sonuçlarını yaşayan ülke örnekleri bizler için ders niteliğindedir. Ayrıca olguların ilçelere dağılımı, yaş, cinsiyet ve mesleklerinin de ayrıntılı analizine ve ilimiz özelinde farklı yerel önlemlerin planlanmasına ihtiyaç bulunmaktadır.” dedi.

“Kararı kaygı verici buluyoruz”

Ekonomik kayıpların kaygı verici olduğuna işaret eden kurul, “Ekonominin yeniden canlanması adına atılan adımlarda bilimsel gerekliliklerin dikkate alınması ve sağlığın öncelenmesi gerekir. İBB Covid-19 Bilimsel Danışma Kurulu olarak alışveriş merkezlerinin (AVM), kuaför ve berberlerin açılmasını ve futbol liginin başlatılması kararını erken, burada çalışanların, sporcuların ve halkımızın sağlığı açısından kaygı verici buluyoruz.” uyarısında bulundu.

AVM’lerin açılmasının bir izdihama neden olabileceğini ve bu durumun fiziksel mesafenin korunması önünde bir engel oluşturacağına vurgu yapan kurul, AVM’lerin çoğunlukla kapalı alanlar olması ve havalandırma sistemleri nedeniyle damlacıklar içindeki virüslerin uzun mesafelerde dolaşım riski olduğunu ifade etti.

Kapalı olan AVM’lerin müşteriler için risk oluşturduğunu belirten kurul, bu nedenle AVM alışverişlerinin bir süre daha ertelenmesini, çeşitli nedenlerle ertelenemiyorsa yoğun olmayan saatlerin tercih edilmesini, mutlaka maske takılmasını, kıyafet deneme odalarının kullanılmamasını, tuvaletlere mümkün olduğunca girilmemesini, ellerin satıştaki ürünler ve ortamla her temastan sonra su ve sabunla en az 20 saniye yıkanmasını, su ve sabuna ulaşılamadığı durumda el antiseptikleri kullanılmasını önerdi.

"Berbere, kuaföre kendi havlunuzla gidin"

Berber, güzellik salonu ve kuaförlere gidecek olanların da kendi özel havlusu, örtüsü, tarak ve fırçası ile gitmesi tavsiyesinde bulunan kurul, bu tür mekanlara gidilmesi halinde tek kullanımlık veya dezenfekte edilmiş malzeme talep etmeleri, hizmet süresince hem kendilerinin hem de çalışanların mutlaka maske takmasına dikkat edilmesi gerektiğini vurguladı.

"Liglerin başlaması için erken"

Türkiye Futbol Federasyonu’nun ligleri seyircisiz de olsa başlatma kararının endişe verici olduğunu belirten kurul, şöyle devam etti: “Sahaya 22 futbolcu, 4 hakem ve top toplayıcılar inecek. Futbol doğası gereği temaslı bir spor dalıdır. Maçın heyecanı içinde ve hızlı hareket halinde fiziksel mesafenin korunması mümkün değil. Bu nedenle liglerin başlamasının henüz erken olduğunu, sporcuların ve spor emekçilerinin sağlığının öncelenmesi gerektiğini Futbol Federasyonu’na hatırlatmak isteriz.”

“Toplu taşımalarda yolcu sayısının artmasıyla önlemlerin etkisi azalacaktır”

İstanbul’daki mevcut toplu taşıma araçları ile kapanma döneminde bile günde bir milyon yolculuk yapıldığını ve açılma ile zaman içinde bu sayının daha da artacağını hatırlatan kurul, oluşabilecek muhtemel yoğunluk için şu tavsiyelerde bulundu:

“Salgın öncesi dönemdeki yoğunluklara ulaşılacağı öngörülmektedir. İstanbul’da hizmet vermekte olan toplu taşıma araçlarındaki yoğunluklar ve araç kapasiteleri göz önüne alındığında, açılma sonrasında gerek araçlarda gerekse de istasyon, durak ve iskelelerde fiziksel mesafenin korunmasının mümkün olamayacağı da görülmektedir. İBB tarafından toplu taşıma araçlarının düzenli temizliği ve dezenfeksiyonu, maske kullanımının denetimi, giriş ve çıkışlarda antiseptik bulundurulması, araç sayısı ve sıklığının mümkün olduğu kadar artırılması vb. gibi bir dizi önlemler salgının başından itibaren alınacaktır. Yolcu sayısının artması durumunda bu önlemlerin etkisinin azalacağı da açık. Artması beklenen yolculuk taleplerinin daha sağlıklı koşullarda karşılanabilmesi ve taşıma kapasitelerinin daha verimli kullanılabilmesi amacıyla talep yönetimi uygulamalarının hayata geçirilmesi gerekli ve kaçınılmaz. Bu amaçla, sabah ve akşam zirve saatlerde ortaya çıkan yüksek talebi gün içerisinde toplu taşıma araçlarının nispeten daha boş olduğu saatlere dağıtmak için öncelikle çeşitli kurum ve işletmelerin mesai saatlerinin birbirleri ile çakışmayacak şekilde kaydırılması önerilmekte. Ayrıca, zirve saatlerde yoğun güzergâhlardaki karayollarında birer şeridin sadece toplu taşıma araçlarına tahsis edilmesi ve bu uygulamanın sıkı denetimi de toplu taşıma kapasitelerini arttıracak ve fiziksel mesafenin korunmasında etkili rol oynayacaktır.”

"Erken rehavete kapılmamalıyız"

Kurul açıklamanın devamında, “Salgınla mücadelede geldiğimiz bu aşamanın, uzun süredir evde kalarak ve kurallara titizlikle uyarak elde edilen kazanımların kaybedilmemesi için erken rehavete kapılmamalıyız. Açılmanın bilimsel risk değerlendirmesiyle, aşamalı olarak, en az riskli olandan başlayarak ve her bir açılımın etkisini 2-3 haftalık aralarla titizlikle takip ederek gerçekleştirilmesi gerektiğini vurgulamak isteriz.” ifadelerine yer verdi.(İLKHA)