Kremlin’in Koronavirüs Sınavı

Riyad Makaev – Doğruhaber/Analiz
Rusya tüm dünya gibi koronavirüs ile mücadele vermeye çalışıyor. Kremlin’in 1 Mayıs’a kadar ilan ettiği karantina ilk hafta uygulandı fakat hükümetin verdiği sözler ve alınan tedbirler hiç bir işe yaramayınca halk yavaşça karantinadan çıkmaya başladı. Rus hükümetinin Covid-19 kapsamında aldığı önlemleri uygulamakta zorluk çeken vatandaşlar isyan noktasına geldi. 17 Nisan’da Moskova her zamanki gibi yollar kalabalık ve halk yapılan uyarıları hiç dinlemedi.

Putin koronavirüs kapsamında alınan yeni uygulamaları iş adamlarıyla bizzat bir araya gelerek iş dünyasının şikâyetlerini ve önerilerini dinlemek istedi. Fakat, işadamlarından hükümetin aldığı kararların gerçek hayatta yürümediğini ve çok şirketin batacak duruma geldiğini işitti. Rusya bir federal devlet olduğu için kararları merkez hükümet alıyor. Fakat, özerk bölgelerde şimdiden merkez hükümetin aldığı kararlar farklı uygulanmaya başlandı. Bazı bölgelerde Covid-19 kapsamında merkez hükümetin aldığı yeni uygulamalar yerine kendilerine göre kararlar alınıyor. Rusya, ABD gibi koronavirüs pandemisine hiç ama hiç hazırlıklı olmadığı ortaya çıktı. Suriye’ye, Libya’ya milyonlarca dolarlık silah veren Rusya hastanelerdeki doktorlara maske veremez hale geldi. Moskova’daki hastaneler Rusya’nın iç kesimlerine göre daha avantajlı ama diğer bölgelerde maskeler kara borsaya düşmüş. Ayrıca steril bir maske bulmak imkansız hale geldi. Kremlin’in televizyon kanallarında gösterdiği ve anlattığı önlemlerin gerçek hayatta uygulanmadığını gören halk hükümete, özellikle Putin’e kızmaya başladı. Sosyal medyada “Putin artık halk seni dinlemeyecek” sloganları yer almaya başladı.

Rusya’da günlük testler arttıkça vaka sayısı da artmaktadır. Koronavirüse inananlar önlemler ve tedbirlerin geç alındığından şikâyet ederken, koronavirüse inanmayanlar ise sıkıyönetim uygulayıp Putin kendi iktidarını korumaya çalışıyor, diyorlar. Genel olarak Rus halkı koronavirüse inanmıyor. Bu yüzden, hükümet çok sert tedbirler uygulamaktadır. Bugüne kadar Kremlin’in söyledikleri asılsız çıktığı için koronavirüs pandemisi de Rus halkı tarafından bir komplo teorisi olarak algılanıyor. RBK medya grubunun yaptığı ankete göre, Rusların yaklaşık üçte biri koronavirüsün kendisinden daha fazla koronavirüsün neden olduğu ekonomik krizin sonuçlarından korkmaktadır. Fakat, Rusya’nın koronavirüs vakaları halk inanmasa da hızla artmaktadır. COVID-19 ile mücadele eden Moskova hastanelerine doktor eksikliğinden, 20 ekip askeri doktor yardıma gönderildi. Muhalefet milletvekilleri Kremlin sahibinden her bir Rus vatandaşa 25 bin ruble ödemesini ve koronavirüsle savaşmak için acil olarak OHAL ilan etmesini talep ediyor. Rus doktorların maskeye ihtiyaç varken, İtalya’ya yardım göndermesinden dolayı muhalif milletvekilleri tarafından Putin çok eleştiriliyor. Kremlin iş adamlarını ve küçük esnaflarını desteklemek için alınan önlemlerin yeterince etkili olmadığını kabul etmek zorunda kaldı. Putin çok zor sınavı vermek için çabalıyor ama şu ana kadar bir başarı elde edemedi. Rusya’ya bağlı Çeçenistan’da merkez hükümetin kararlara uyması gerekirken, Türkiye’yi örnek alarak hafta sonu sokağa çıkma yasağı ilan edildi. Cumartesi ve pazar günleri Çeçenistan’da ücretsiz ekmek dağıtılacak. Ayrıca, işsiz ve zor şartlarda olan vatandaşlara erzak yardımı dağıtan Çeçenistan hükümeti Rusya’nın diğer bölgelerine “kötü örnek” oluyor. Sosyal medyada, Kremlin Kadirov’un elindeki güce sahip değil mi, diye tartışma açtı. Putin’in yeni atadığı Başbakan Mişutsin, Kadırov’u ima ederek, yerel yönetimler kendilerine göre kararlar veremez, merkeze bağlı hareket etmek zorunda olduğunu açıkladı.
Rusya Bilimler Akademisi Başkanı Aleksandr Sergeev, 2013’te yapılan reformlar nedeniyle Akademi COVID-19 ile mücadele edemez hale geldi. Dolayısıyla, Kremlin’in söylediği gibi koronavirüs ile ilgili hiç bir araştırma veya aşı haberleri gerçeği yansıtmamaktadır. Moskova’da 13 bin polis, 3 bin Özel birlik ve yaklaşık bin özel yetkili çalışıyor. Sokaklarda günlük olarak devriye geziyorlar ve idari ihlallerle ilgili rapor tutuluyor. Yetkililer aynı zamanda, yüksek para cezalarının bile, yürüyüşe çıkmaktan ve piknik yapıp ızgarasını yapan Moskovalı vatandaşlardan “korkutmadıklarından” şikayet ediyorlar. Putin’in televizyonda yaptığı açıklamalara rağmen, devlet vatandaşlara ve küçük işletmelere gerçek yardım sağlamayacak. Dolayısıyla, Rusya daha büyük bir krizle karşılaşmış değildir. Kremlin büyük bir krize doğru ilerliyor.