Rus medyasında İdlip mutabakatı

Riyad Makaev – Doğruhaber/Analiz

Moskova’da gerçekleşen Erdoğan ve Putin görüşmesinin ardından İdlip’te ateşkes uygulanıyor. Moskova görüşmelerini her iki taraf kendi açısından bir başarı olarak kamuoyuna lanse etmektedir. Fakat, gerçekten İdlip’te kim istediğini aldı sorusuna cevap vermek için daha çok erken. Bir hafta içinde her ki tarafın İdlip’te askerlerini nasıl konuşlandıracağı çok önemli. Türkiye’de Moskova görüşmeleri konusunda çok hassas dil tercih edilirken, Rus basını Türkiye’ye ve özellikle Erdoğan’a duyduğu kini ve nefreti olduğu gibi kusmaya başladı.

Rusya’nın Devlet televizyonu olan “Rusya 1” kanalında bizzat Kremlin’in finanse ettiği “Vladimir Solovyov ile akşam” isimli açık oturum programında iki liderin açıklamaların ardınan Erdoğan-Putin görüşmelerini değerlendirildi. Program sunucusu yahudi asıllı Solovyov İdlip mutabakatını Rusya açısından en uygun değil, şimdilik kabul edilebilir bir çözüm olarak değerlendirdi. Rus kamuoyunu bilgilendiren Solovyov Erdoğan Moskova’ya özür dilemek için geldiğini ve Rusya’nın taleplerini istisnasız kabul ettiğini söyledi. Rusya’da en çok izlenen tartışma programda Türkiye ve özellikle Erdoğan hakkında çarpıcı sözler söylendi. Türkiye altından kalkamayacağı bir işe soyulduğu için ABD’den ve NATO’dan yardım istediklerini ve Batı’dan somut yardım gelmediği için koşarak Moskova’ya ateşkes talep etmeye geldiklerini öne sürüldü. Rus Ortadoğu Enstitüsü Başkanı Evgeniy Satanovskiy, Erdoğan Rusya’nın dostu değil ve asla olamaz, dedi. Erdoğan düşmanlığını sergileyen Satanovskiy, Erdoğan’ı terörü desteklemekle suçladı. Mülteci sorununu da konuşan Rus analistler, Erdoğan Suriyeli mültecilerini geri göndermek istemediğini, İdlip savaşını finanse etmek için AB’ye karşı Suriyeli mültecilerini kullandıklarını öne sürdüler. Dolayısıyla, Rusya Türkiye’den Suriyeli mültecilerinin geri dönmesi için izin verilmesini talep ettiğini öne sürdüler. Adalet ve Kalkınm Partisini de İhvan-ı Müslümin harekatının Türkiye kolu olduğunu öne sürdüler. İhvan-ı Müslimin ise Rusya’da yasak listesinde. Rus analistler hep bir ağızdan Türkiye’nin bu ateşkes anlaşmasına “tekrar” uymayacağını ve Ortadoğu’da birinin söz vermesinin hiç bir ifade etmediğini söylediler.

Program sunucusu ve Kremlin’in yakın dostu Solovyov, Erdoğan’ın Putin’e hitap ederken bu sefer “dost” kelimesini kullanmadığını ve bu ilişkilerinin eskisi gibi olmayacağının belirtisi olduğunu öne sürdüler. Ayrıca, anlaşmayı iki lider değil Savunma Bakanları tarafından imzalmış olması bu anlaşmanın ciddi bir şekilde liderlerini bağlamadığını savundular. Solovyov, İdlip çatışmalarında artık Rus ordusu Türkiye’nin savaş taktiğini, nelerin kullanabileceğini, saldırı kabileyetini öğrenmiş oldu ve bundan sonra  İdlip semalarında Türk SİHA’ların asla uçmayacağını belittiler. Sonuç olarak, İdlip ateşkes anlaşmasının fazla uzamayacağını ve Putin herhangi bir yere imza atmış değil ve Rusya’da anayasa değişikliği referandumu sonuçlandıktan sonra Suriye’yi ciddi bir şekilde ele alacağını ve Türkiye’ye Suriye’den tamamen çıkaracak bir planın olduğunu dile getirdiler. Rusya’da İdlip ateşkes anlaşmayı kısaca bu şekilde görüyor.

Sonuç

Rusya kesinlikle bu anlaşmaya yine uyum sağlamayacaktır. Rusya, dağılan Suriye ordusunu toparlayacak bir zamana ihtiyaç duymaktadır. Belli bir zaman için söz konusu olan bu ateşkes anlaşması muhakkak bozulacaktır ve kaldığı yerden yeniden çatışmalar alevlenecektir. Türkiye savaşı istemiyordur; ama Rusya ile masada anlaşıp bugüne kadar kimse bir başarı elde etmiş değildir. Çünkü, Rusya sadece savaş ile problemlerini çözmeye alışık bir yapıya sahiptir. Dolayısıyla, barış istiyorsan savaşa hazırlık yapmak lazım. Ayrıca, propaganda çok önemli, Suriye meselesini Rus kamuoyuna anlatması ve gösterilmesi şart. Rus basında ve televizyon kanallarında AB’ye giden mültecilere Türk yetkililerin el bombalarını dağattıkları yönde haberler veriliyor. Türkiye’nin Suriye’de terör örgütlerine destek sağladığını ve silah verdiğini anlatılıyor. Rusya, masada bu işi çözmeye düşünmüyor. Rus analistlerin söylediği gibi, iki ülke arasında pazarlık söz konusu olursa, Türkiye masada görüşmeler devam ederken Kremlin’i yüz kere birilerine satar ve bizler farkında bile olamayız.