Tarihte Bugün (14 Şubat)

GÜNÜN OLAYI

TBMM’de Vurulan Deli Halit Paşa Öldü (1925)

Askerlik hayatına Yemen’de başladı. Kurtuluş Savaşında Doğu Cephesi ve Batı Cephesinde önemli görevler üstlendi .II.TBMM’de Ardahan milletvekili olarak görev yapmıştır. Mecliste ki tartışmalı bir gün de Meclis koridorlarında sırtından vuruldu ve aldığı yaranın etkisi ile birkaç gün sonra TBMM’de 14 Şubat 1925 tarihinde vefat etti. Olayın nedeni ve nasılı hala tam olarak bilinememektedir.

GÜNÜN ÖNEMLİ OLAYLARI

Aziz Valentinus’un (Aziz Valentine) Öldürüldüğü Gün Sevgililer Günü Oldu (270)

Roma İmparatoru II.Cladius asker ihtiyacını dikkate alarak evlenmelere yasak getirdi. Hıristiyan Rahip Valentinus bir çok kişiyi evlendirerek gizlice bu yasağı çiğnedi. Bu durumu haber alan İmparator Valentinus’u 14 Şubat 270’de idam ettirdi. Papa Gelasius 496 yılında 14 Şubatı ‘’Aziz Valentin Günü’’ ilan etti. 19.Yüzyılda ABD’de 14 Şubat sevgililer günü olarak kutlanmaya başladı. Sevgililer günü kutlaması ile aynı zamanda Aziz Valentinus günü de kutlanmış olmaktadır.

SEVGİLİLER GÜNÜNÜN TARİHİ ARKA PLANI

14 Şubat Sevgililer Günü ile ilgili yapılan kutlamaların tarihine bakıldığında başlangıcının Hrıstiyanlıktan’dan önceki döneme kadar uzandığı görülüyor.Günümüzde Sevgililer Günü olarak tanımlanan bu günün adını ilk olarak eski Roma döneminde kutlanan Lupercalia adı verilen ve üç gün süren bir festivalden aldığı görülmekte

Sözde doğurganlık tanrısının şerefine gerçekleşen festival Şubat ayının ortasına denk geliyor, baharın resmi başlangıcını müjdeliyordu.

Kutlamaların parçası olarak erkekler bir kutunun içine atılmış kağıtlardan kızların ismini çekiyorlardı. Festival boyunca bu eşleşmede bir araya gelen çiftler sevgili oluyor, hatta belki de evleniyorlardı.

Hıristiyan Kilisesi’nin ilk kurulduğu yıllarda hizmet veren papazlar bu törenlerde, özellikle de evlenmemiş gençlerin putperestler ile birlikte anılmasından rahatsız oldukları için bir çözüm buldular. Bu gençlerin isimlerinin azizlerle birlikte anılmasını istedikleri için Lupercalia Bayramı’nın başladığı günü “Aziz Valentine Günü” olarak kutlamaya başladılar.

Kaynaklara bakıldığında üç tane Aziz Valentine gününe rastlamak mümkün

İlk resmi Aziz Valentine günü Papa Gelasius tarafından 496 yılında 14 Şubat'ta ilan edildi. İsmini o zamanın şehitlerinin birinden alıyordu. Ama bunun hangi şehit olduğu konusunda net bilgiler yok.

En yaygın açıklama Aziz Valentine'in Roma'da bir rahip olduğu ve 3. yüzyılda öldürüldüğü yönünde.

Ama bu tarihe denk düşen en az iki başka Aziz Valentine daha var.

Biri Roma yakınlarında bugün Terni olarak anılan kentten bir papaz, diğeri ise Kuzey Afrikalı bir şehit.

Aziz Valentinelar hakkkında bundan başka birşey bilinmiyor ve Roma'daki rahip bu üçü arasından en fazla kabul edilen olarak öne çıkıyor

AZİZ VALENTINE (AZİZ VALENTİNUS) GÜNÜ

Bugün kutlanan Sevgililer gününe en fazla temel teşkil eden hikaye ise şu şekilde:

İmparator 2. Claudius, Roma’yı kendi katı kuralları ile zalimce yöneten bir hükümdardı. Onun için en büyük problem ordusunda savaşacak asker bulamamaktı. Ona göre bu durumun tek sebebi Romalı erkeklerin aşklarını ve ailelerini bırakmak istememeleriydi. İşte bu yüzden Roma’daki tüm nişan ve evlilikleri kaldırdı. 

Aziz Valentine ise Claudius’un hükümdarlığı zamanında Roma’da yaşayan bir papazdı. Kendisi gibi papaz olan Aziz Marius ile birlikte Claudius’un yasağına rağmen gizlice çiftleri evlendirmeye devam etti. Ancak imparator bu durumu bir süre sonra öğrendi. Aziz Valentine insanları evlendirmeye devam ettiği için tutuklandı ve yaptıklarının cezası olarak  öldürüldü. Milattan sonra 270 yılının 14 Şubat’ı Hıristiyan şehitliğine gömüldü.

Burada bir detay bilgi de şu şekilde: Aziz Valentine hapiste  gardiyanın kızına aşık oluyor ve 14 Şubat'ta idama götürülürken kıza "Senin Valentine'ın" imzalı bir aşk mektubu gönderiyor. Sevgililer gününde çiftlerin birbirlerine kart göndermelerinin kökünün buraya dayandığı da ifade edilmektedir

İngiliz Kaşif James Cook Öldürüldü (1779)

Büyük Okyanus’taki keşiflerile ünlüdür. Yeni Zelanda’nın iki parça olduğunu keşfetti. İlk defa Antarktika’nın çevresini dolaştı fakat buzullarla kaplı kara parçasını göremediği için buranın yeni bir kıta olduğunu anlamadı. Havai adaları civarında yerliler ile çıkan bir tartışma sırasında 14 Şubat 1779’da öldürüldü.

Graham Bell Telefonun Patenti İçin Başvurdu (1876)

Amerikalı fizikçi Alexander Graham Bell sağırların duyması için çalışmalar yaparken telefonu keşfetti. Bu yeni keşfettiği aletin patentini almak için 14 Şubat 1876’da başvurusunu yaptı. Böylece insanlık tarihinin en önemli buluşlarından birisi gerçekleştirilmiş oldu.

İngiliz Donanmasına Ait Bir Filo Tuzla Önlerine Demirledi (1878)

1877-1878 Osmanlı-Rus savaşına başlangıçta Avrupa’nın büyük devletleri kayıtsız kalmışlardı. Fakat Rusların beklenmedik bir hızla İstanbul önlerine gelmesi ve Osmanlı Devletinin Rus isteklerini tamamen kabul etmesi onları endişelendirdi. Endişelerinin sebebi İstanbul ve Boğazların Rusların eline geçmesi bölgedeki çıkarlarını tehlikeye atıyordu. İngiltere hemen harekete geçti ve İstanbul’a bir donanma gönderdi. İngiliz donanmasına ait filo 14 Şubat 1878’de Tuzla önlerine demirledi. İngilizlerin bahanesi ise İstanbul’da ki vatandaşlarını korumaktı.

II.Demirel Hükümeti İstifa Etti (1970)

Başbakan Süleyman Demirel hükümetinin hazırladığı bütçe Türkiye Büyük Millet Meclisinde reddedildi. Bunun üzerine Süleyman Demirel 14 Şubat 1970’de Cumhurbaşkanı Cevdet Sunay’a istifasını sundu.

Lübnan Eski Başbakanı Refik Hariri Suikaste Uğradı (2005)

Lübnan’da iki kez başbakanlık görevinde bulunan ve aynı zamanda en zengin işadamlarından olan Refik Hariri 14 Şubat 2005 tarihinde Beyrut’ta uğradığı bombalı suikast ile hayatını kaybetti. Refik Hariri son başbakanlığı döneminde cumhurbaşkanı ile ters düştüğü için istifa etmişti.

GÜNÜN DİĞER ÖNEMLİ OLAYLARI

1876. ABD’li bilim adamı Alexander Graham Bell, telefonu icat etti.

1909. Türkiye’de ilk güven oylaması yapıldı; Kamil Paşa kabinesi düşürüldü.

1931. Türkiye Güzeli Naşide Saffet Hanım, Avrupa’da “Güzel Göz Kraliçesi” seçildi.

1951. İdil Biret, 10 yaşında Paris’teki ilk piyano resitalini verdi.

1953. Yeni Balkan Paktı, Ankara’da imzalandı.

1955. İzmir Alsancak Limanı’nın temeli atıldı.

1963. İngiltere’de Leeds General Infirmary Hastanesi’nde, dünyada ilk kez insandan insana başarılı böbrek nakli yapıldı.

1974. Gazeteci İsmail Cem, TRT Genel Müdürlüğü’ne atandı.

 1979. Türkiye, İran’daki Humeyni rejimini resmen tanıdı.

1986. Minyatürcü Süheyl Ünver, 88 yaşında öldü.

1986. Eski Devlet Bakanı İsmail Özdağlar, görevini kötüye kullanmaktan 2 yıl hapisle cezalandırıldı

1987 . Tunceli iline bağlı 234 köyde yaşayan 50 bin kişinin Mersin, Antalya, İzmir ve Muğla'ya yerleştirilmesi kararlaştırıldı. Karar 6931 sayılı Orman Kanunu'na ve Anayasa'nın 170. Maddesine dayanılarak alındı.

1989 . İranlı lider Humeyni, Şeytan Ayetleri kitabının yazarı Salman Rushdie'nin öldürülmesi emrini verdi.

1989. Union Carbide, 1984'teki Bhopal Felaketi'nde sebep olduğu zararlara karşılık Hindistan hükümetine 470 milyon dolar ödemeyi kabul etti.

1989 . GPS (Küresel Konumlandırma Sistemi)'ni oluşturacak 24 uydudan ilki yörüngesine oturtuldu.

1994 - 52 kişiyi öldürmekten suçlu bulunan Ukraynalı seri katil Andrey Çikatilo Rusya'nın Novocherkassk şehrinde kurşuna dizilerek idam edildi. İdamı Rusya devlet başkanı Boris Yeltsin tarafından açıklandı.

1996 . Emekli olduktan sonra Milliyetçi Hareket Partisi'ne (MHP) katılan eski Ankara Devlet Güvenlik Mahkemesi (DGM) Savcısı Nusret Demiral "Ezan Türkçe okunmalı" deyince partiden ihraç edildi.

2003 . Şartla salıverilme yasasından toplam 43.500 tutuklu ve hükümlünün yararlandığı açıklandı.

2004 . Moskova'da bir su parkının çatısı çöktü; 25 kişi öldü, 100'den fazla yaralı var.

2007 . Telekomünikasyon yoluyla yapılan iletişimin denetlenmesi ve teknik araçlarla izlemeye ilişkin düzenlemelere ilişkin yönetmelik Resmi Gazete'de yayımlandı. Buna göre, soruşturmalarda gizli soruşturmacı görevlendirilebilecek. Gizli soruşturmacının elde ettiği kişisel bilgiler, görevlendirildiği ceza soruşturması ve kovuşturması dışında kullanılamayacak.

2008 . Danıştay 1. Dairesi, Mehmet Ağar'ın, Emniyet Genel Müdürlüğü döneminde suç işlemek amacıyla örgüt kurma suçundan Susurluk Davası kapsamında yargılanmasına karar verdi. Daire, Ağar'ın vali statüsünde bulunması nedeniyle yargılamasının Yargıtay'da yapılmasına hükmetti.