Tarihte bugün (10 Ocak)

GÜNÜN OLAYI

Milletler Cemiyeti Resmen Kuruldu (1920)

Dünya barışının korunması için ABD başkanı Wilson’un ilkeleri doğrultusunda Milletler Cemiyetinin kurulmasına Paris Barış Konferansında karar verilmişti. Milletler cemiyeti Yasası Versailles Antlaşmasının bir parçası olduğu için Versailles Antlaşması onaylandıktan sonra 10 Ocak 1920’de Milletler Cemiyeti resmen kurulmuş oldu.

Mısır’da Kurulan İlk Türk Devleti Tolunoğulları Sona Erdi (905)

Abbasi Devletinin Türk asıllı Mısır valisi Tolunoğlu Ahmet tarafından kurulan Tolunoğulları Devletine Abbasiler 10 Ocak 905 tarihinde son verdiler. Kırk yıla yakın devam eden Tolunoğulları devleti Mısır’da ki Türk hakimiyetinin öncüsü olmuşlardır.Tulunoğulları ile başlayan Mısır’da Türk hakimiyeti İhşitler, Eyyubiler, Memluk Devleti ve Osmanlılar ile devam etti.

GÜNÜN ÖNEMLİ OLAYLARI

Karadağ İlk Kez Adriyatik’e Ulaştı (1878)

1877-1878 Osmanlı-Rus savaşında Osmanlı ordusunun yenilmesini fırsat bilen Balkan milletleri fırsatı kaçırmak istemediler. Karadağlılar 10 Ocak 1878’de Bar iskelesini ele geçirerek ilk kez Adriyatik denizine ulaştılar. Bu tarihlerde Karadağ Osmanlı Devletine bağlı özerk bir devlet idi. Bu savaş sonunda imzalanan Berlin Antlaşması ile bağımsız oldular.

Kafkasya Cephesinde Türk Ordusu Geri Çekildi (1915)

Enver Paşa’nın emrinde ki Türk kuvvetleri aralık 1914’te Ruslara karşı büyük bir harekat başlatmıştı. Ancak iyi planlama yapılmamış olması nedeniyle soğuk ve açlıktan büyük kayıp verildi. Bu nedenle taarruz başarısızlığa uğradı ve 10 Ocak 1915 tarihinde Türk ordusu geri çekildi.

TBMM’nin Kurduğu Düzenli Ordu İlk Zaferini Kazandı ‘’I.İnönü Zaferi’’ (1921)

Eskişehir yönüne doğru saldırıya geçen Yunan ordusu İnönü mevzilerini geçemedi ve 10 Ocak 1921 tarihinde geri çekildi. I.İnönü savaşı olarak tarihe geçen bu savaş TBMM’nin kurduğu düzenli ordunun ilk zaferi oldu.

Castro ‘’Ben Komünist Değilim’’ Dedi (1959)

SSCB Fidel Castro başkent Havana’ya girdikten sonra 10 Ocak 1959’da yeni yönetimi tanıdığını ilan etti. Ancak Castro SSCB’ye mesafeli davranmayı tercih etti ve ben komünist değilim açıklamasında bulundu. Kurduğu ilk kabinede komünistlere yer vermedi.

Pakistan Ve Hindistan arasında Antlaşma Sağlandı (1966)

Savaş durumundaki Hindistan ve Pakistan devlet adamları SSCB’nin aracılığı ile Özbekistan’da bir araya geldiler. İki devlet arasında ki görüşmeler sonrasında Keşmir konusunda 10 Ocak 1966’da Taşkent Deklarasyonu adlı bir belge kabul edildi. Pakistan ve Hindistan savaş öncesi duruma geri dönmeyi kabul ediyorlar ve meselelerini barışçı yoldan çözmeyi kabul ediyorlardı. 

Kurtuluş Savaşını Fiilen Başlatan Ali Fuat Paşa Vefat Etti (1968)

İzmit’ten Ankara’ya gitmek isteyen İngiliz askerlerini durdurma emri vererek Kurtuluş Savaşı’nı fiilen başlatan kişi oldu. Mustafa Kemal ile birlikte Milli Mücadele’yi başlatan önemli kişilerdir. Terakkiperver Cumhuriyet Fırkası ile başladığı siyasal yaşamına Demokrat Parti ile devam etti. Bayındırlık Bakanlığı ve TBMM başkanlığı yaptı. Yassı Ada’da yargılandı. Ali Fuat Paşa 10 Ocak 1968’de vefat etti.

GÜNÜN DİĞER ÖNEMLİ OLAYLARI

1863. Dünyanın ilk metrosu olan Londra metrosunun “Metropolitan” adı verilen ilk hattı açıldı.

1900. Dünya Şampiyonu, Pehlivan Kara Ahmet, “Şampiyonlar Şampiyonu” unvanını aldı.

1944. Nuri Demirağ’ın fabrikasında üretilen yolcu uçağının uçuş denemesi Yeşilköy’de yapıldı.

1945. Teşrinievvel, Teşrinisani, Kanunuevvel ve Kanunusani aylarının adları, Ekim, Kasım, Aralık ve Ocak olarak değiştirildi.

1947. Demokrat Parti 1. Kongresi’nde, “Hürriyet Misakı” kabul edildi.

 1961. Basın çalışanlarıyla ilgili 212 sayılı Yasa yürürlüğe girdi.

1972. Askeri Yargıtay; Deniz Gezmiş, Hüseyin İnan ve Yusuf Aslan hakkındaki ölüm cezalarını onayladı.

1995. The Marmara Oteli Pastanesi’nin 30 Aralık 1994’te bombalanması sırasında ağır yaralanarak, tedavi altına alınan Cumhuriyet Gazetesi sinema eleştirmeni, yazar Onat Kutlar öldü.

2001. Türk edebiyatının usta kalemlerinden, ünlü şair ve yazar Necati Cumalı, 80 yaşında vefat etti

2006 - İran'ın nükleer programı uluslararası krize yol açtı. Tahran atom bombası sahibi olmak istediği iddialarını reddederken, nükleer programının sivil olduğunu ve programını geliştirmeye devam edeceğini açıkladı.             25 Ocak'ta Fransa, Birleşik Krallık ve Almanya ile ABD, İran'a ekonomik ve ticari yaptırımları kabul ettirmeye çalıştı, ama tasarı başlangıç aşamasında Rusya tarafından reddedildi.

2008 - Çin'in merkezi kısımlarının büyük bölümünü ve güneyini etkileyen kar fırtınası başladı.

2012    Emekli Orgeneral Hurşit Tolon, tutuksuz yargılandığı İkinci Ergenekon davası kapsamında tutuklandı.

2012    Ağır Ceza Mahkemesi, 12 Eylül darbesine ilişkin olarak, Kenan Evren ve Tahsin Şahinkaya’nın "şüpheli" olarak yer aldığı iddianameyi kabul etti.