PKK’nın Doğu ve Güneydoğu’nun bazı kentlerinde başlattığı “hendek” olaylarından sonra alınan geçici sokağa çıkma yasakları pek çok yerde kaldırıldı, ancak Diyarbakır’ın merkez ilçesi Sur'da 4 mahalle bundan muaf tutuldu.
“Hendek” olaylarının ilk başladığı yerlerden biri Diyarbakır’ın Silvan İlçesi’ydi.
UNESCO: Sur’daki kentsel dönüşüm durdurulmalı
Kasım 2015’te Silvan’ın Tekel, Mescit ve Konak mahallelerinde başlayan olaylar kısa sürede merkez Sur ilçesine, oradan da Mardin’in Nusaybin, Şırnak’ın Cizre, Hakkari’nin Yüksekova ilçelerine taşındı.
Olaylar nedeniyle çok sayıda kişi hayatını kaybetti ve on binlerce kişi yaşanan yıkım nedeniyle göç etmek zorunda kaldı.
Yapılan hasar tespiti sonrası tehlikeli ev ve işyerleri yıkıldı ve yerlerine Toplu Konut İdaresi’nce yeni binalar inşa edildi.
Nusaybin, Cizre, Silvan ve Yüksekova’daki mağdur hak sahiplerine evlerin teslimatı yapılırken, Sur’daki yasak kalkmadığı gibi konutların teslimatı da henüz yapılmadı.
Altı mahallede 2 Aralık 2015 tarihinde ilan edilen yasak Hasırlı, Cemal Yılmaz, Savaş ve Fatihpaşa mahallelerinde devam ediyor.
Türkiye İnsan Hakları Vakfı’nın (TİHV) raporuna göre, 2015 yılında başlayan yasak dünyanın en uzun süreli sokağa çıkma yasağı olarak ifade ediliyor.
TMMOB: Sur’da 3 bin 569 yapı yıkıldı
Türk Mühedis ve Mimar Odaları birliği (TMMOB) Diyarbakır İl Koordinasyon Kurulu’nun hazırladığı rapora göre, uydu görüntüleri baz alınarak yapılan tespitte Sur’daki altı mahallede 75,3 hektarlık alanın 46,3 hektarlık bölümü yıkıldı.
Rapora göre, Cevapaşa, Savaş, Hasırlı, Cemal Yılmaz, Fatihpaşa ve Dabanoğlu mahallerinde aralarında tescilli 87 yapı ve tescile değer 247 yapının da olduğu 3 bin 569 yapı yıkıldı.
Rapora göre her altı mahallede toplam 22 bin 323 kişi Sur’dan göç etti.
Independent Türkçe, Sur’daki durumu kentteki Sivil Toplum Kuruluşu temsilcilerine sordu.
“Sur’da yapılan ucube yapılar ödeneksizlikten nedeniyle durdu”
Mimarlar Odası Diyarbakır Şubesi Başkanı Şerefhan Aydın, Sur'daki yasaklı mahallelerin durumunu yerinde tespit etmek için Koruma Kurulu’na ve Valiliğe yaptıkları başvuruların “güvenlik” ve “arama tarama faaliyetleri devam ediyor” gerekçesiyle reddedildiğini belirtti.
Mimarlar Odası Diyarbakır Şubesi Başkanı Şerefhan Aydın / Fotoğraf: Independent Türkçe
Aydın, şu açıklamalarda bulundu:
Orada olup bitenin kamuoyundan gizlendiğini biliyoruz. İnsanların mülkleri onların iradesi dışında yıktırıldı. Bunun teşhir olmaması kaygısıyla girişlere izin verilmiyor.
Yıkım bittikten sonra yapılan ve adına ‘Diyarbakır Evleri’ denen ucube yapılar, tarihi Sur ilçemizin mimari dokusuna aykırıdır.
Gidip görmedik, ama bize fotoğraflar geldi. Ayrıca uydu görüntülerden yıkımın boyutunu öğrendik.
Aydın, 6 mahallenin neredeyse tamamının, onarımla kurtarılabilecekken için yıkım yoluna gidildiğini belirterek, “İşin kolayını seçtiler. Şu an inşaat yapımı bütçe yetersizliği nedeniyle tıkanmış durumda. Mimari olarak yapılan evlerin hiçbir değeri yok. Sur’un değeriyle hiçbir ilgisi olmayan ucube yapılar olarak nitelendiriyoruz” dedi.