Tarihte bugün (15 Ekim)

GÜNÜN OLAYI

Mısır, İngiltere İle Antlaşmalarını Feshetti (1951)

İngiltere 1882 tarihinde işgal ettiği Mısır’dan ve özelliklede Süveyş Kanalından vazgeçmek istemiyordu. Mısır ise bağımsızlığını kazandıktan sonra aşamalı olarak İngiltere’den kurtulmaya çalışıyordu. Mısır İngiltere’nin Süveyş Kanalına yerleşmek ve kalıcı olmak için son  planı olan Ortadoğu Komutanlığı teklifini derhal reddetti. Ayrıca Mısır Parlamentosu 15 Ekim 1951’de kabul ettiği kanunlarla, 1936 İngiltere-Mısır Süveyş antlaşmasını reddettiği gibi daha önceki antlaşmalara aykırı olarak Mısır kralı aynı zamanda kendisini Sudan kralı olarak da ilan etti. Gittikçe gerginleşen İngiltere-Mısır ilişkileri sonraki yıllarda savaşa dönüşecekti.

GÜNÜN ÖNEMLİ OLAYLARI

Paşaların Çekişmesi Savaşı Kaybettirdi  (1585)

Tebriz yakınlarında Neheng nehri yakınlarında İran ordusu 15 Ekim 1585’te Osmanlı ordusunu yendi. Yenilgiye  Diyarbekir Beylerbeyi Mehmet Paşa ile Van Beylerbeyi Cağaloğlu Sinan Paşa arasındaki çekişme neden oldu. Hatta bu çekişme yüzünden yapılması gereken keşif bile ihmal edilmişti.

Gregoryen Takvime Geçildi Yılın On Günü Kayboldu (1582)

Papa XIII.Gregory kullanılan Jülyen takvimin hatalarını düzelterek 5 Ekim 1582 tarihini 10 gün ileri aldı 15 Ekim 1582’de günümüzde kullandığımız Miladi takvimi başlattı. Bu takvim hatası en az olan takvim olarak kabul edilmektedir.

Kutsal İttifak Yeniden Kuruldu (1833)

1830 İhtilallerinden sonra Avrupa’da devletler arasında görüş ayrılıkları iyice arttı. Bunun sonucunda eski Kutsal İttifak devletleri Avusturya, Rusya, Prusya yeniden bir araya geldiler ve Berlin’de gizli bir antlaşma imzaladılar. Böylece ikinci Kutsal İttifak kurulmuş oldu.

Ruslar Karşısında Osmanlı Ordusu Erzurum’a Çekildi (1877)

Kafkas Cephesinde Yahniler Savaşında Rus ordusu yenilmişti. Fakat daha sonra takviye alamayan Gazi Ahmet Muhtar Paşa 15 Ekim 1877’de geri çekilme kararı almak zorunda kaldı. Bu geri çekilme Erzurum’a kadar devam etti.

Trablusgarp Savaşını Bitiren Uşi Antlaşması Görüşmeleri Başladı (1912)

Balkan Savaşının başlaması üzerine Osmanlı Devleti Trablusgarp savaşından çekilme kararı aldı. Osmanlı Devleti ile İtalya arasında Uşi kentinde gizli ön barış antlaşması imzalandı. Asıl Antlaşma 18 Ekimde yapıldı.

İtalya Kızıldeniz’i Kontrol Altına Almaya Çalışıyor (1936)

Habeşistan’ı işgal eden İtalya bölgeye iyice yerleşmeye çalışıyordu. Bu amaçla Yemen ile de bir dostluk antlaşması imzaladı ve Kızıldeniz’in kapısı Mendep boğazına iyice hakim duruma geldi.

27 Mayıs İhtilali’nin Arkasından İlk Genel Seçimler Yapıldı (1961)

27 Mayıs İhtilalinin arkasından kısıtlı propaganda imkanları ile ilk genel seçimler yapıldı. CHP 173, AP 158, CKMP 54, YTP 65 milletvekili aldı. Seçimlerden sonra İsmet İnönü başkanlığında CHP-AP koalisyon hükümeti kuruldu.

GÜNÜN DİĞER ÖNEMLİ OLAYLARI

1878- Edison, ‘’Edison Electric Light Co’’ adlı şirketi kurdu.

1917- Fransızlarca tutuklanan ve Alman gizli servisine bazı bilgiler verdiğini kabul eden Hollandalı dansçı Mata Hari (Margaretha Geertruida), askeri mahkemece yargılandıktan sonra, kurşuna dizildi.

1928- Almanya’dan hareket eden dünyanın en büyük hava gemisi Graf Zeppelin Amerika’da New Jersey’e ulaştı. Uçuş 111 saat sürdü.

1934- Mao Zedung’a bağlı 100 bin kişilik birlik, Çin’in güneydoğusundan başlayıp kuzeydoğusuna kadar sürecek 10 bin kilometrelik ‘’Büyük Yürüyüş’’e başladı.

1937- Yeni harflerle basılan ilk kağıt paralar tedavüle çıktı. Üzerinde Atatürk’ün resmi bulunan 100 liralık banknotlar 1942’de tedavülden kaldırıldı.

1958- Şair Asaf Halet Çelebi 51 yaşında öldü.

1961- Uluslararası Af Örgütü Londra’da kuruldu.

1964- Sovyetler Birliği lideri Nikita Kruşçev, Karadeniz kıyısında tatildeyken görevden alındı. Yerini Leonid Brejnev aldı. Aleksey Kosigin başbakan oldu.

1993- Nobel Barış Ödülü, Nelson Mandela ve Frederik de Klerk’e verildi.

2003-İlham Aliyev Azerbaycan Cumhurbaşkanı seçildi.

2012-Sinema ve tiyatro oyuncusu Erol Günaydın, öldü.