Tarihte bugün (14 Ekim)

GÜNÜN OLAYI

Yassıada Duruşmaları Başladı (1960)

Yassıada duruşmaları 27 Mayıs 1960 darbesinden 4,5 ay sonra 14 Ekim 1960’ta başladı. Darbeciler tarafından Yassıada’da oluşturulan özel mahkemede eski Cumhurbaşkanı Celâl Bayar, eski Başbakan Adnan Menderes,  Bakanlar Kurulu üyeleri ile Demokrat Parti milletvekilleri, eski Genelkurmay Başkanı Rüştü Erdelhun'un da aralarında bulunduğu çok sayıda kişi başta anayasayı ihlal olmak üzere isnat edilen diğer bir çok suçlama ile yargılandılar. İlk savunma Adnan Menderes tarafından yapıldı. Yaklaşık bir yıl süren yargılama sonunda 15 kişiye idam, 402 kişiye ise müebbet dahil olmak üzere çeşitli hapis kararları verildi. Bu olay kamuoyu vicdanında hiçbir zaman kabullenilmedi.

GÜNÜN KİŞİSİ

Büyük Devlet Adamlarından Vezir Nizam’ül Mülk  (1018-1092)

Asıl adı Ebu Ali el-Hasan et-Tusi olan ünlü devlet adamı Nizam’ül Mülk Gazneli Devleti’nin Horasan valisinin yanında başladığı devlet hizmetine Büyük Selçuklu Devleti zamanında Sultan Alparslan ve Sultan Melikşah dönemlerinde vezirlik yaparak en üst seviyede yönetici olarak devam etti. Nizamiye medreselerinin kuruluşunda önemli rol üstlendi. Hatta Bağdat’ta ki Nizamiye Medresesinin başına İmam Gazali’yi getirmiştir. Batınilerle hem siyasi hem de fikri mücadeleye önem verdi. İsfehan-Bağdat yolu üzerinde Hasan Sabbah’ın fedaisi olan bir genç tarafından 14 Ekim 1092 tarihinde Deylem yakınlarında şehit edildi. Nizam’ül-Mülk’ün Siyasetname adında devlet yöneticilerine yönelik bir de eseri vardır.

GÜNÜN ÖNEMLİ OLAYLARI

Sultanhanı Savaşı Yapıldı (1256)

Türkiye Selçuklu Hükümdarı II.İzzettin Keykavus Moğollara karşı giriştiği bağımsızlık mücadelesi olan Sultanhanı Savaşında 14 Ekim 1256 tarihinde bazı ihanetler sonucu yenildi.

Napolyon Yena’da Prusya Ordusunu Yendi (1806)

Rusya ile anlaşan Prusya’ya karşı harekete geçen Napolyon Saksonya bölgesinde  14 Ekim 1806’da Yena’da   Prusya ordusunu yendi. Berlin’e kadar ilerleyen Napolyon barış isteyen Prusya kralına çok ağır şartlar önerdi. Prusya kralı bu şartları kabul etmedi.

Sekban-ı Cedit Ocağı Kuruldu (1808)

Alemdar Mustafa Paşa kaldırılan Nizam-ı Cedit ocağının yerine 14 Ekim 1808’de Sekban-ı Cedit Ocağını kurdu. Bu ocak kaldırılan Nizam-ı Cedit ordusunun yeniden kurulmasından başka bir şey değildi. Ancak yeniçeriler bu ocağın büyümesine izin vermediler.

Osmanlı Devleti ABD Başkanı Wilson’a Başvurdu (1918)

Osmanlı Devleti İspanya aracılığı ile 14 Ekim 1918’de ABD başkanı Wilson’a başvurarak Wilson prensipleri doğrultusunda bir ateşkes yapılması için Wilson’un öncü olmasını istedi. Ancak Osmanlı Devleti Wilson’un çalışmalarını beklemeden ateşkes imzalamıştır.

Boğazlıyan Kaymakamı Kemal Bey İlk Milli Şehit İlan Edildi (1922)

 T.B.M.M. 14 Ekim 1922'de çıkardığı özel bir kanunla Boğazlıyan Kaymakamı Kemal Beyi ilk milli şehit ilan etti. Kemal Bey, Ermeni ayaklanmasının önlenmesi amacıyla çıkarılan "tehcir" kanunun uygulaması sırasında görevi kötüye kullandığı ve ihmalkar davrandığı gerekçesi ile yargılanmış ve aklanmasına rağmen dış baskılar nedeniyle suçlu ilan edilerek idam edilmişti.

Almanya Silahsızlanma Konferansından Çekildi (1933)

Almanya 1932 yılında Cenevre’de başlayan Silahsızlanma Konferansından 14 Ekim 1933’te çekildi. Bu olay Silahsızlanma konferansının da sonu oldu.

15. Dönem TBMM Seçimleri Yapıldı (1973)

TBMM 15.dönem milletvekilliği seçimleri sonuçlandı. 14 Ekim 1973 tarihli seçimin sonuçlarına göre Ecevit başkanlığındaki Cumhuriyet Halk Partisi 187 oy alarak birinci parti oldu. Diğer partilerin milletvekili sayıları ise ; Adalet Partisi 148, Milli Selamet Partisi 48, Demokratik Parti 44, Cumhuriyetçi Güven Partisi 13, Milliyetçi Hareket Partisi 3, Türkiye Birlik Partisi 1 milletvekilliği kazandı. Bağımsız olarak 6 milletvekili meclise girdi.

GÜNÜN DİĞER ÖNEMLİ OLAYLARI

1925- Türkiye’de ilk betonarme köprü, Menderes Nehri üzerinde yapıldı.

1926- İstanbul’da ilk resmi nikah, Şehremini Muhittin Bey tarafından kıyıldı.

1927- Türkiye Milli Futbol Takımı Bulgaristan’ı 3-1 yendi.

1944- Hitler’e suikastta rol alan Mareşal Erwin Rommel intihar etti.

1947- ABD test pilotu Chuck Yeager, ses duvarını aştı.

1987- Uluslararası Atatürk Barış Ödülü, Federal Almanya Cumhurbaşkanı Richard von Weizsaecker’e verildi.

1992- Rusya’nın en korkunç seri katili Andrei Chikatilo, 52 kadın ve çocuğu öldürmek veya yaralamak suçundan mahkum edildi. Chikatilo 1994’te idam edildi.

1994- Nobel Barış Ödülü Yaser Arafat, İzak Rabin ve Şimon Peres’e verildi