İTO’dan örnek uygulama: Askıdan ne alırdınız?

EKONOMİ SERVİSİ

Türkiye toplumunun kadim alışkanlıklarından biri olan ‘bir elin verdiğini diğer elin görmemesi’ anlayışı ‘Askıda Ekmek’ uygulaması ile hayat buluyor. İstanbul Ticaret Odası Ekmek, Un ve Unlu Mamuller Meslek Komitesi tarafından alınan bir kararla İstanbul’daki 813 fırında her gün ortalama 87 bin ekmek ihtiyaç sahiplerine ulaştırılıyor.

KÖKENİ SADAKA TAŞI

‘Askıda Ekmek’ uygulaması ekmek alan birinin kendi için ekmek aldıktan sonra ihtiyaç sahibi biri için de ekmek alarak askıya bırakması temasına dayanıyor. Askıya bırakılan bu ekmekler daha sonra gelen ihtiyaç sahiplerince alınıyor. Bu uygulamanın kökeni Osmanlı Devleti’ne dayanıyor. Osmanlı Devleti’nde mahallelerin belirli köşelerinde sadaka taşları bulunur, buraya bırakılan paralar ihtiyacı olanlar tarafından alınırdı. Uygulamanın atası olan bir diğer gelenek de zimem defteriydi. Ramazan ayında durumu iyi olanlar mahalle bakkallarına gider, zimem defterini ister ve buradan rastgele sayfaları seçerek buradaki borçların silinmesini isterdi.

FARKLI ÜRÜNLER DE VAR

Uygulama yalnızca ekmek ile sınırlı değil. Çeşitli yardım platformları tarafından ‘askı’ uygulaması farklı ürün grupları için de uygulanıyor. Bunlardan biri de üniversite öğrencileri tarafından kurulan ‘Askıda Ne Var’ platformu. Bu platforma destekleyici olan firmalar, askıya faaliyet gruplarına göre ürün bırakıyor ve bu şekilde sosyal yardımlaşma devam ediyor. Askıya bırakılan ürünler arasında elbise, çanta, sinema ve konser bileti, yemek, ayakkabı, hatta çeşitli sanat dallarına ait eğitimler dahi bulunuyor.

TEMEL MALZMELERDE YAYILABİLİR

Uygulamanın mimarlarından biri olan İstanbul Ticaret Odası Ekmek, Un ve Unlu Mamuller Meslek Komitesi Meclis Üyesi Sultan Selim Şimşek, uygulamanın temel gıda maddelerinde yaygınlaşmasının toplumun kalkınmasına fayda sağlayacağını ifade etti. Şimşek, şu şekilde konuştu: “İstanbul’da projeye katkı sunan fırınlar, vitrinine ‘Askıda Ekmek Var’ tabelası asıyor. Fırından ekmek alan hayırseverler, istedikleri sayıda ekmeğin parasını vererek askıya ekmek bırakabiliyor. Fırıncı tarafından bu sayı dijital tabelaya ilave ediliyor. İhtiyaç sahibi kişi bu tabeladaki askıdaki ekmek sayısını görerek ihtiyacı kadar ekmeği ücret ödemeden alıp gidiyor. Daha önce fırınlara gelen ihtiyaç sahibi vatandaşlar çekinerek bayat ekmek isterken, bu uygulamayla taze ekmeğini hiç rencide olmadan alabilme imkânı buluyor. Uygulamanın fırıncıya herhangi bir maddi külfeti olmadığı gibi satışlarını da artırdığı için sisteme çok rahat dahil olabiliyor. Askıda ürün çeşitliliği artırılabilir. Askıda süt, askıda yumurta, askıda çay gibi. Yalnızca gıda sektöründe de düşünülmemeli. Diğer sektörlerde de benzeri yardımlaşma sepetleri oluşturabilirler.”

Kaynak, İTO