Yunanistan'dan Almanya'ya savaş tazminatı davası

Yunan parlamentosu Almanya'dan, Birinci ve İkinci Dünya Savaşı'nda ülkede yarattığı zarar ve suçlar nedeniyle 290 milyar euro tazminat ödemesini isteyen kararı oy çokluğuyla kabul etti. Meclis Başkanı Nikos Vutsis tarafından hazırlanan taslak, hükümetten tazminatın ödenmesi için "gerekli tüm diplomatik ve hukuki adımları” atmasını istiyor. Buna göre Yunan hükümetinin ilk adım olarak Almanya'ya sözlü nota vermesi gerekiyor.

Yunan parlamentosunda yapılan oylamada Başbakan Aleksis Tsipras'ın partisi Syriza'nın yanı sıra muhalafetteki Yeni Demokrasi ve sosyal demokrat çizgideki Değişim Hareketi (KINAL) karar lehine oy kullandı. Tsipras parlamentoda yaptığı konuşmada "Tazminat ödenmesini talep etmek bizim için tarihi ve ahlaki bir ödev” dedi. Konuyu ülkenin içinden geçtiği ağır mali kriz nedeniyle, birbirine karışmaması için önceki yıllarda gündeme getirmediğini vurgulayan Tsipras uluslararası yardım programının sona ermesiyle birlikte doğru zamanın geldiğini kaydetti. Tsipras "Şimdi her iki halk açısından bir sayfayı kapatma imkanımız var” diye konuştu. Tazminat konusu Tsipras'ın 2015 yılındaki seçimlerde vaatlerinden biriydi.

Parlamento kurulundaki görüşmede Nazilerin Yunan köylerinde yaptığı katliamlara ilişkin görgü tanıklıkları da aktarıldı. Yunanistan’da aşırı sağcı Altın Şafak partisinin kendi hesaplarına göre Almanya’nın ödemesi gereken meblağ 400 milyar euro. Muhalafet milletvekillerinden Vasilis Leventis ise Almanya’nın bir ödeme yapmayacağını söyleyerek “Alman tarafı mağdurlara 160 milyon mark ödeyerek ve 420 bin göçmen işçi alarak konuyu kapattığı kanısında” dedi.

Berlin'in tutumu değişmedi

Almanya ise tazminat konusunun kapandığı görüşünde. Alman hükümet sözcüsü Steffen Seibert çarşamba günü Berlin'de yaptığı açıklamada, hükümetin Almanya'nın Nasyonal Sosyalizm döneminde Yunanistan'da işlenen "büyük suçun” ve neden olunan "büyük acının” farkında olduğunu söyledi. Seibert ancak tazminat konusunun "hukuki ve siyasi olarak nihai bir biçimde düzenlendiğini” de sözlerine ekledi.

Yunanistan'da Hitler Almanyası'nın işgalinde olduğu Nisan 1941 ile Eylül 1944 tarihleri arasında yaklaşık 300 bin Yunan vatandaşı öldürülmüştü. Naziler sayısız katliama imza atmış, işgal güçleri 1942'de Yunan merkez bankasını o dönem yaklaşık 500 milyon Reichmark olarak ifade edilen ve faizle birlikte bugünün rakamlarına tercüme edildiğinde birkaç milyar euro değerinde bir meblağ ödemeye zorlamıştı.

Bugüne kadar Yunan tarafının taleplerini geri çeviren Berlin konunun 1953 tarihli Alman Dış Borçlarına İlişkin Londra Anlaşması kapsamında olduğunu savunuyor. Ayrıca 1990 yılında iki Almanya’nın birleşmesi sırasında Doğu ve Batı Almanya'nın yanı sıra Fransa, Sovyetler Birliği, İngiltere ve ABD arasında imzalanan İki Artı Dört Anlaşması'nda “başka tazminat ödenmeyeceği” de kabul edilmişti. Sorunun Lahey kentindeki Uluslararası Adalet Divanı’na taşınması gündeme gelebilir.