YAPILIRKEN NEREDEYDİNİZ?

ENES DURMAZ- DOĞRUHABER

Nevşehir'in Göreme ilçesinde bulunan ve her yıl milyonlarca turistin ziyaret ettiği Kapadokya peribacalarının yanında yapımına başlanılan otel inşaatı kamuoyunda tepkiye neden olmuş ve sosyal medyada çok konuşulanlar arasında yer almıştı. Otelin imar planı dahilinde olduğunu söyleyen Göreme Belediye Başkanı Nuri Cingil, "İmar planı uygulanırken yetkili kurum ve kuruluşlarca da bu yapı planı onaylanmıştır" ifadelerini kullanmıştı. Gelen tepkiler üzerine harekete geçen Nevşehir Valisi İlhami Aktaş’ın emriyle bu yapılar dün itibariyle yıkıldı. 2 aydır süren inşaat çalışmaları medyada gündeme gelmese bu ucube yapılar tamamlanacaktı. ‘Yapılırken neredeydiniz?’ dedirten yapılarla ilgili gazetemize konuşan Mimar Müslüm Botan, “Bu türden sonuçların yansımasının temel sebebi elbette ranttır. Ancak burada genel bir kültürel yaklaşım eksikliği de söz konusu. Ne acıdır ki yerel yönetimlerin çoğunda bu anlamda kültür eksikliği yaşanmaktadır.” İfadelerini kullandı.

TEMEL SEBEP ELBETTE RANT

Buna izin verilmesinin altında yatan temel sebebin rant olduğuna işaret eden Botan, “Lalletayn (gelişigüzel) bir tavırla; Kapadokya peribacalarının veya kültürel değeri yüksek başka herhangi bir yerde yapı yapmak veya başka türlü bir müdahalede bulunmak ülkemizin defaten düştüğü hataların başında gelir. En son, özellikle sosyal medya üzerinden gündeme düşen Kapadokya'daki otel yapısı olayı oldu. Kültürel mirasın en yoğun yaşandığı illerden biri olan Kapadokya’nın güzelliği olan peribacalarına bitişik yapılan bu yapı, alışık olduğumuz tavrın bir başka ürünü maalesef.  Bu türden sonuçların yansımasının temel sebebi elbette ranttır. Ancak burada genel bir kültürel yaklaşım eksikliği de söz konusu. Ne acıdır ki yerel yönetimlerin çoğunda bu anlamda kültür eksikliği yaşanmaktadır. Yani şehirlerin kültürel açıdan ne ifade ettiği konusunda kafa karışıklığı yaşanmaktadır.” şeklinde konuştu.

YEREL YÖNETİM BU YAPIYA NEDEN ONAY VERDİ?

“Söz gelimi kültürel miras nedir? Neden korunmalı? Nasıl korumalı? gibi sorulara bilimsel ve kültürel nitelikte bir cevabımız yok.” diye konuşan Botan, “Diğer bir temel sorun ise yasadır. Yani eğer orada bir otel binası yapılıyorsa (ki projelendirilmiş ve belediye onayı alınmış bir yapı) yerel yönetim bu onayı neden vermiş olabilir? Velev ki imar planında bu yapıyı orada yapma izni var, o halde bu izni veren yönetmelik maddesini sorgulamak gerekir. Hükümetin önümüzdeki yerel seçimler için beyan ettiği manifestoda da dikkat çekici bir madde var ki o da "parsel bazlı imar değişikliği"ydi. Tek başına bu madde bile örneğin İstanbul’u İstanbul olmaktan çıkarmıştır. Bu da temelde kanun maddelerinin yerel yönetimlerce esnetilmesine dayanmaktadır.” dedi.

VATANDAŞ OLARAK DİNAMİK BİR FARKINDALIĞA SAHİP OLMAMIZ GEREKİYOR

Yerelde de etkisini gösterecek etkili bir merkezi yönetime dikkat çeken Botan son olarak şunları söyledi; “Türkiye’de genel olarak tüm organları içeren mekanizma yanlış işlediği için maalesef en somut sonuç ürünü olarak böyle sürpriz karşımıza çıkıyor. Söz gelimi yerel yönetimler üzerinde merkezi bir yönetim etkili olmazsa, yerel yönetimlerde keyfi uygulamalar baş gösterecektir. Bununla birlikte yerelde bu işi üstlenecek 'donanımlı' ve ilkesel duruş sergileyecek teknik çalışanlar olmazsa durum yine düzelmez. Fakat bu da genel anlamda ülkedeki eğitim durumuna işaret ediyor. Hülasa ülkede bir mekanizma sorunundan bahsetmek en genel gerçek. Ama son olarak vurgulanması gereken husus şu ki, bu türden sıkıntıları yaşamamak ve genel olarak 'yaşanabilir', kültür değeri yüksek şehirler inşa etmemizin arka planında halk/vatandaş olarak dinamik bir farkındalığa sahip olmak vardır. Nevşehir’deki malum oteli yaktıran da bu farkındalıktır. Ancak bu yalnızca bir örnektir. Kitlesel bir farkındalık olmazsa ve yönetimlerimizin keyfi/rant odaklı "hizmet"leri devam ettikçe şehirlerimiz her geçen gün daha da çirkinleşecek ve daha yaşanmaz olacak.”

15 YAPI YIKILDI

Nevşehir Valisi İlhami Aktaş'ın açıklamasının ardından İl Özel İdaresi Genel Sekreterliği ekipleri, yıkımı gerçekleştirilecek yapıların bazılarının bulunduğu Göreme'ye sevk edildi. Ekipler, iş makineleriyle ilk olarak Göreme beldesinde Ozanlar Vadisi girişindeki bir restoranda çalışmaya başladı. İş makineleriyle bahçe duvarını yıkan ekipler, daha sonra restoran olarak kullanılan bölüme geçti. İl Özel İdare Genel Sekreter Vekili Ramazan Çiftçi, İl Kültür ve Turizm Müdür Vekili Cengiz Ekici ve Nevşehir Müze Müdürü Murat Gülyaz da çalışmaları yerinde takip etti. Göreme beldesinde 11, Ürgüp'te 2 ve Uçhisar ile Avanos'ta birer yapı yıkıldı.