Nisap miktarına zekat düşer mi?

SORU: Yatırım amaçlı arsa aldım. Aldığım bedel nisap miktarını geçiyor. Buna zekat düşer mi? düşer ise satış olduktan sonra elde edilen gelir ile mi yoksa arsanın yıllık değeri üzerinden mi ödenir? Bir de ev satın alıp onu kiraya versem onun zekatı nasıl olur?

CEVAP: Söz konusu arsa ekip biçme için değil de üzerinde ev veya işyeri inşa etmek için alınmışsa buna zekât düşmez. Çünkü üzerinde asli ihtiyaç olan evin inşa edilmesi arsayı ev kapsamına koyuyor. Asli ihtiyaç olan ev ve işyerinin kendisine ise zekât düşmez.

Fakat sahip olunan arsa ticaret içinse, sahibi fiyatı yükseldiği zaman onu satma niyetindeyse bu arsanın kıymetine senelik zekât düşer. Bu durumda olan arsaların zekâtı ise senelik yüzde 2,5 değerindedir. Cumhurun görüşü bu şekildedir.

Konuyla ilgili Maliki Mezhebinin şöyle bir görüşü bulunmaktadır.

Arsa, sonradan satarak kar elde etmek içinse kişinin mülkünde senelerce kalsa ve zarara uğrasa sadece sattığında tek seferde bir senenin zekâtını vermesi kendisi için yeterli olacaktır. (1)

İmam Malik'in bu görüşü cumhura muhalif olmakla birlikte Muhammed Ebu Zehra gibi asri âlimlerin kabul ettiği ve isabetli olarak gördüğü bir görüştür.

Sahip olunan birden fazla evlerin zekâtına gelince; bu durumda olan evlerin iki hali vardır;

1-) kiraya verilmiş ve bu kiradan elde edilen para ev sahibinin ancak asli ihtiyaçlarını karşılıyor. Bu durum olan evlere zekât düşmez. Eğer asli ihtiyaçlarını karşıladıktan sonra geriye kalan fazlalık nisap miktarına ulaşmışsa bunun zekâtını senelik yüzde 2,5 olarak verir.

2-) Söz konusu daireler kiraya verilmemiş, arsa gibi ticaret için bulundurulmaktadır, yeri geldiği zaman sahibi tarafından satılacaktır. Bu durumda olan evlerin zekâtı arsa gibidir. Sene sonunda evin değeri ne ise senelik olarak zekâtı ona göre verilir.

Tüm bunlara ekleyerek diyoruz ki aylık olarak kişiye ev, arsa, dükkan, taksi, hat dolmuşu, otobüs firmaları, fabrika, vb. yerlerden düzenli olarak kira geliyorsa ve bu gelir nisap miktarına ulaşıyorsa yıllık değil de aylık olarak bunların zekatını vermesi en uygun olanıdır.  

Allah En Doğrusunu Bilendir.