Tarihte Bugün (4 Eylül 2016)

TARİHTE BUGÜN / DOĞRUHABER / İSTANBUL / 4 EYLÜL

476 - Batı Roma İmparatorluğu'nun son hükümdarı Romulus Augustus, kendisini İtalya kralı olarak ilân eden Germen şefi Odoacer tarafından tahttan indirilince Batı Roma İmparatorluğu sona erdi. Allah-u Teala şöyle buyurmaktadır:” Her ümmet için bir ecel vardır. Onların ecelleri gelince, ne bir saat ertelenebilirler ne de öne alınabilirler (tam zamanında çökerler.)” Araf suresi- 34. Ayet.

973 - Birûni, Farsi gökbilimci doğdu. Birûni, Türk veya Fars kökenli İslam bilginidir. Tam adı Ebu Reyhan Muhammed bin Ahmed el-Birûnî  dir. Batı dillerinde adı Alberuni veya Aliboron olarak geçer. Gökbilim, matematik, doğa bilimleri, coğrafya ve tarih alanındaki çalışmaları ve keşifleriyle tanınır. Tanınmış ve seçkin bir aileden gelen Harezmli matematikçi ve gökbilimci Ebu Nasr Mansur tarafından kollanan El Birûni, ilk çalışmalarını bu alimin yanında yaptı. İlk eseri, "Asar-ül-Bakiye"dir.

El-Birûni`nin eserlerinin sayısı yüz seksen civarındadır. Yetmiş adet astronomi ve yirmi adet de matematik kitabı bulunmaktadır. Tıp, biyoloji, bitkiler, madenler, hayvanlar ve yararlı otlar üzerinde bir dizin oluşturmuş ve bu alanlardaki fikirileri ve birçok buluşuyla ilmi gelişmeye önderlik etmiştir. Ancak bu eserlerden sadece yirmi yedisi günümüze kadar gelebilmiştir. Özellikle Birûni'nin eserlerinin Ortaçağ'da Latince'ye çevrilmemiş olması, kitaplarının ağır bir dille yazılmış olmasının bir sonucudur. Ancak Birûni kendisinin de dediği gibi, yapıtlarını sıradan insanlar için değil bilginler için yazmaktaydı. Yine "Zîci'nin Temelleri" adlı yapıtının 12. yüzyılda Abraham ben Ezra tarafından İbranice'ye çevrildiği bilinmektedir. Batı'nın Birûni ilgisi ise 1870'lerde başladı. O günden bugüne Birûni eserlerinin bazılarının tamamı veya bir kısmı Almanca ve İngilizce'ye çevrildi.

İbn Sina gibi önemli bilginlerle beraber çalışan Birûni, Hindistan'a birçok kez gitti. Bu nedenle Hindistan'ı konu alan bir kitap yazdı. Onun bu kitabı birkaç dile çevrildi ve çoğu bilgine örnek oldu.Birûni`nin bir tane de romanı vardır.

1063 - Büyük Selçuklu Devleti'nin kurucusu Tuğrul Bey, öldü. Oğuzların Kınık boyundan Selçuk Beyin torunudur. Babası Mikail, savaşta ölünce dedesi Selçuk`un yanında büyüdü. Çocukluğu Cend'de geçti. 1016 yılında Selçukluların başına geçti.

1028-1029 yılları arasında kardeşiyle birlikte Merv ve Nişabur kentlerini ele geçirdi. Buhara ve Balh kentlerine seferler düzenledi. 1038 yılında Nişabur'da kendini sultan ilan etti. 1040 yılında Gaznelilerle yaptığı Dandanakan Savaşı'nı kazanarak Gazne Devleti'ne karşı Selçukluların üstünlüğünü sağladı. Kardeşi Çağrı Bey'i Horasan valisi tayin eden Tuğrul Bey İran'ın büyük bir bölümünü ele geçirdi ve Selçuklu topraklarını Anadolu'ya kadar uzandırdı. 1060 yılında Fatimilerin eline geçmiş olan Bağdat'ı ele geçirdi. Abbasi halifesi Kaim'in tekrar Bağdat'a dönmesini sağlayan Tuğrul Bey, halifenin kızı Seyyide Fâtıma el-Betül ile evlendi. Halife Kaim Tuğrul Bey'e Sultan, Ruknu ʾd-dewle (Devletin direği) ve Maliku ʾl-maşriq we-ʾl-mağrib ünvanı verip "Doğu'nun ve Batı'nın Sultanı" ilan etti.

1682 İngiliz astronom Edmund Halley, daha sonra kendi adı verilen kuyruklu yıldızı gördü. Halley kuyrukluyıldızı  her 75–76 yılda bir görünen kuyruklu yıldız.

Halley çıplak gözle görülebilen tek kısa periyodlu kuyrukluyıldızdır. Ek olarak, yörüngesini insan ömrü içerisinde tamamlayan çıplak gözle görülür tek kuyrukluyıldızdır. Halley kuyrukluyıldızı iç Güneş Sistemi'ne en son 1986 yılında girmiştir. Hesaplara göre 2061 yılında tekrar görülecektir.

1066 yılında görüldüğü Bayeux işlemesi'nde anılmıştır. 1682 yılında yeniden ortaya çıktığına dair kayıtlar bulunmaktadır. Kuyruklu yıldızın yörüngesini, adını aldığı Edmond Halley hesaplamıştır. Halley, hesapladığı yörüngenin 1531 ve 1607'de görülen kuyrukluyıldızlar ile çakıştığını saptadı ve bu kuyrukluyıldızların aynı kuyrukluyıldız olduğunu, 1758'de döneceğini öne sürdü. Bu varsayım doğrulandı ve kuyrukluyıldız 1758, 1835, 1910 ve 1986'da yeniden ortaya çıktı.

Hesaplamalara göre MÖ 12 yılında da görünen Halley kuyruklu yıldızının Hz. İsa'nın doğumu ile ilgili İncil bölümlerinde göründüğü anlatılan Beytlehem yıldızı olduğu sanılıyor. Bu durumda sonradan saptanan miladi takvimin başlangıcı 0 yılında değil, MÖ 12 yılına düşmeliydi.

1870 - Fransa'da III. Cumhuriyet ilan edildi. Eksik olan insan aklı hep yetersiz kalmış bir türlü adalet sağlanamamış ve birinci, ikinci derken üçüncü Cumhuriyet ilan edilmek zorunda kalınmıştı.

1886 - Yaklaşık 30 yıl süren savaşlardan sonra, Apaçi lideri Geronimo, Arizona'da teslim oldu. Son büyük Beyaz Adam ve Kızılderili savaşı sona erdi. Apaçi ya da Apaş, Arizona ve New Mexico bölgesinde, Mogollon ve Sierra Madre sıradağlarında yaşayan Kızılderili kabilesi. Avrupalı beyazlara en büyük direnişi gösteren Amerikan Kızılderilileri arasında Apaçiler ilk sırayı alır. Apaçiler bugünkü Arizona ve New Mexico bölgesinde, Mogollon ve Sierra Madre dağ silsileleri başta olmak üzere çorak ve dağlık arazilerde yaşıyorlardı.

Amerika kıtasının 1492'de Colomb tarafından keşfedilmesinden sonra Avrupa'nın çeşitli yerlerinden denizci uluslar, İspanyollar, Portekizliler, İngilizler ve Hollandalılar başta olmak üzere Amerika kıtasının zenginliklerine el koymak amacıyla aralarında yarışa girdiler. Son Apaçi lideri olan Ceronimo, çocukları ve kadınları acımasızca öldürmeye başlayan Beyazlar karşısında halkına daha fazla zarar gelmesin diye direnişi bırakıp teslim olmuş ve işkenceyle öldürülmüştü.

1925: İstanbul`da, Taksim`de yapılan bir baloya ilk defa Müslüman kadınlar katıldı. Böylece Türkiye`de Müslüman kadının yozlaştırılıp batı ahlaksızlığına sürüklenmesi süreci başlamış oldu.

1939 - Tüm gıda maddelerine ihraç yasağı kondu. Bu dönemde zaten ihracat yapma durumunda olmayan Türkiye, II. Dünya Savaşı`nın başlamasıyla iyice gıda sıkıntısı çekmiş ve hatta ilerleyen dönemlerde kıtlıklar görülmüştür. II. Dünya Savaşı`na girmeyen Türkiye`nin bu yıllarda kıtlık yaşaması yönetim beceriksizliğinin ender örneklerinden biri olarak tanımlanmaktadır.

1941 - II. Dünya Savaşı: İlk kez bir ABD gemisi, bir Alman denizaltısının hücumuna uğradı.

1944 - II. Dünya Savaşı: müttefikler Brüksel ve Anvers'i ele geçirdi. Savaşa hızlı bir başlangıç yapıp Fransa`dan Rusya`ya birçok yeri ele geçiren Nazi Almanyası hızla ağır bir mağlubiyete doğru gitmekteydi.

1956 - Depolama aygıtı olarak manyetik disk kullanan ilk ticari bilgisayar olan "IBM RAMAC 305" tanıtıldı.

1956- Atom Enerjisi Komisyonu kuruldu. Kurulduğu günden bu yana nükleer alanda bir arpa boyu yol alamayan Atom Enerjisi Kurumu, bu alanda özgür çalışma yapamadığını ve ancak dış devletlerin emrine ve iznine tabi olarak çalışma yürütebileceğini ortaya koyuyordu.

1957 - ABD - Arkansas valisi, siyahi öğrencilerin Merkez Lisesi'ne kayıt yaptırmalarına engel olabilmek için Ulusal Muhafızlar'ı göreve çağırdı.

1964 - Endonezya hükümeti, İngiliz Müzik grubu Beatles tarzı saç kesimini yasakladı.

1981: MGK tarafından kabul edilen bir kanunla, gözaltı süresi 90 günden 45 güne indirildi. Gözaltı süreleri ile ilgili kanunlar çıkartılmışsa da Türkiye`de ikibinli yıllara kadar keyfi uygulamalar, işkenceler, gözaltında kayıplar ve öldürmeler devam etmiş, aylarca gözaltında tutmalar süregelmiştir. Çıkarılan kanunlar kağıt üzerinde kalmış ve sayısız mağdur Avrupa İnsan Hakları Mahkemesinde bu konuda açtıkları davaları kazanmıştır.

1988 – Seller ülkesi Bangladeş'te meydana gelen selde 300 kişi öldü, 20 milyon insan evsiz kaldı.

1990 – İslam`ın mukaddesatına hakaret eden kitap ve yazılarıyla tanınan ateist yazar Turan Dursun, İstanbul'da kimliği meçhul kişiler tarafından uğradığı silahlı saldırıda öldü. Devlet, sırf faili meçhulleri aydınlatmış olmak adına İslami kesimden bir kısım insanları tutuklayıp mahkum ettirmişse de bu ve benzeri olayların asıl failleri konusundaki tartışmalar halen devam etmektedir.

1991 - Halkın Emek Partisi (HEP), Sosyal Demokrat Halkçı Parti (SHP) ile anlaşarak seçimlerde işbirliği kararı aldı.

1992 - Kürd gazeteci ve yazar Musa Anter, Diyarbakır`da iş görüşmesi yapmak için beraberinde gittiği kişiler tarafından öldürüldü. Olayın içyüzü hala aydınlatılabilmiş değil.

1996: Söylemezler çetesiyle işbirliği yaptıkları iddiasıyla, İstanbul Emniyetinde görevli Emniyet Müdürleri Sedat Demir, Deniz Gökçetin ve Erdal Durmaz hakkında tutuklama kararı çıkarıldı. Bu yıllarda Emniyet başta olmak üzere güvenlik güçlerinin mafya ile işbirliği yaptıkları konusu gündemde tartışılmakta ve kimi güvenlikçiler mahkemelerce mahkum edilmekteydi.

1996 - Kolombiya Devrimci Silahlı Kuvvetleri (FARC) örgütü militanları, Kolombiya'nın Guaviare bölgesindeki askeri bir kampa saldırdı, üç hafta süren çatışmalarda en az 130 kişi öldü.

1996 - Abdi İpekçi cinayetinin sanıklarından Oral Çelik, İsviçre tarafından Türkiye'ye iade edildi. Çelik, 16 Eylül'de 17 yıl aradan sonra çıkarıldığı mahkemece tutuklandı.

1997 – Siyonistlerin işgali altındaki Kudüs'te, çarşı merkezinde üç büyük patlamada 7 siyonist öldü, 192 kişi yaralandı. Saldırıyı İslami Direniş Hareketi Hamas üstlendi.

1999 Genelkurmay Başkanı Hüseyin Kıvrıkoğlu 28 Şubat süreci"nin bitmediğini, gerekirse bin yıl süreceğini söyledi. 28 Şubat Postmodern darbesinin mahkemeye taşındığı bu günlerde Hüseyin Kıvrıkoğlu da zanlılar arasında.

2001: Yahudi işadamı Üzeyir Garih'in katil zanlısı asker firarisi Yener Yermez, Kayseri girişinde bir otobüste yapılan kimlik kontrolü sırasında yakalandı.

2002: Genelkurmay Başkanlığı, Türk Silahlı Kuvvetleri mensuplarının, Avrupa Kolordusu`nda görev yapmasının kabul edildiğini bildirdi. Avrupa birliğine alınmamış olan Türkiye`nin, ordusunu Avrupa`nın emrine vermesi anlamına gelen bu adım Avrupa karşısında zayıflığı olarak yorumlandı.

2009 Afganistan'ın petrol tankerlerinin bulunduğu yerde meydana gelen şiddetli patlamada 90 kişi öldü.