Tarihte bugün: 13 Kasım

1885: 1878 Berlin Antlaşması’nın, Balkanlar’da barışı sağlam biçimde kuramaması sonucunda çıkan Sırp-Bulgar Savaşı başladı. Osmanlı’ya bağlı Özerk Doğu Rumeli vilayetinde 18 Eylül 1885’te bir darbe gerçekleşmişti. Bu özerk eyalet Osmanlı Devleti’nden ayrılarak Bulgaristan’a katıldığını ilan etti. Berlin Antlaşması’yla kendisine ayrılan toprakların yetersiz olduğunu iddia eden Sırbistan, rakibi olan Bulgaristan’ın topraklarını genişleterek güçlenmesine karşı çıktı ve Bulgaristan’a savaş ilan etti. Savaş, Sırplar aleyhine sonuçlanmışsa da Avusturya’nın araya girmesiyle eski sınırlar korunmuştur.

1907: Fransız Paul Cornu (Pol Kornû), bir bisiklet üzerine tasarlanan dünyanın ilk helikopterini uçurdu. Dikey kalkış ve iniş yapabilen, havada sabit durabilen, döner kanatlı bir hava taşıtı olan ‘helikopter’ isminin kökü, Yunancada heliko pteron yani ‘hareketli kanatlar’ anlamından gelir.

1956: Amerika Birleşik Devletleri Yüksek Mahkemesi, Alabama eyaletinde otobüslerde siyah-beyaz ayrımcılığına yol açan yasanın geçersizliğini ilan etti. Yirminci yüzyılda sözde medeniyetin beşiği sayılan ABD’de yaşanan en ilkel sosyolojik saplantı olan ırkçılık ortadan kaldırılırken bile, gönülsüz adımlar atılmaktaydı ve sömürgeci ruhunu halen koruyan Hristiyan Batı, ırkçılığı ve köleliği değişik formlarda yaşatmaya devam edecekti. 

1966: Adana’da Amerikan üssünde bulunan askerlerin kadınlara sarkıntılık etmeleri sonucu gayrete gelen Adana halkı, Amerikalılara ait bina ve otomobilleri tahrip etti. Polis ve asker tarafından bastırılan halk, Amerikan askerlerinin Adana’yı ve Türkiye’yi terk etmesini istedi. 

1970: Suriye’de Hafız Esed darbe yaptı. İktidarını koruma adına her türlü baskı ve şiddet yöntemini uygulamaktan çekinmeyen Esed yönetimi, ülke içinde özellikle Müslüman Kardeşler’in muhalefetiyle karşılaştı. Müslüman Kardeşler’in Hama’da bulunan üyelerini ele geçirme gerekçesiyle Suriye Ordusu, 2 Şubat 1982’de Hama’ya saldırdı ve 30 bin sivili katletti. Hafız Esed, 10 Haziran 2000’de öldü. Ölümünden sonra yerine oğlu Beşşar Esed devlet başkanlığına getirildi. Suriye topraklarında 2011’de başlayan olaylar ve emperyalistlerin müdahalesi Suriye halkını perişan etti. Bir milyona yakın insan savaşlarda hayatını kaybetti, milyonlarca insan mülteci oldu, yüzbinlerce insan da göç yolarında öldü.

1980: Mehmet Zahid Kotku Hocaefendi vefat etti. 14 Kasım 1980 günü Süleymaniye Camii’nde çok kalabalık bir topluluğun eşliğinde kılınan cenaze namazının ardından Süleymaniye Camii haziresine defnedilmiştir. 

1985: Kolombiya’da Nevado del Ruiz yanardağı patladı; yaklaşık 25 bin kişi öldü. Yanardağın patlamasıyla Lagunilla (Laguniyya) Nehri kıyısındaki Armero kenti, lavların erittiği kar sularının altında kaldı ve patlama sonucu oluşan çamur akıntısı, lahar nedeniyle 25,000 kişi öldü. Karların erimesiyle oluşan çamur akıntısının hızı saatte 60 kilometreyi bulmuştu. 

2016: Müslüman Kardeşler Teşkilatı yöneticilerinden Hürriyet ve Adalet Partisi Genel Başkan Yardımcısı Muhammed Biltaci’nin ailesi, “Biltaci’nin yaklaşık üç yıldır hapishanede, suikast girişimi başta olmak üzere çeşitli zulüm ve işkencelere maruz kaldığını” söyledi. 

AHMET TALİ