Tarihte bugün: 23 Temmuz

Fatih Sivi

1626: Osmanlı yahudi dini lideri Sabetay Sevi, Osmanlı topraklarında İzmir, Agora’da doğdu. 22 yaşında Mesihlik iddiasında bulunan Musevi haham dünyayı kötülüklerden arındıracağına, tüm Yahudileri mukaddes İsrail’e götürerek orada yeniden tapınağı inşa edeceğine inanıyordu. Yahudiliği ikiye böldü. Sadece Osmanlı’da bir milyon kişiyi peşinden sürükledi. Her kıtada binlerce mürit edindi. Mahkemeye çıkarıldı, kerhen Müslüman oldu. İnananların çoğu peşini bıraktı, ufak bir grup onu takip ederek Müslüman oldu. Bunlar dış görünüşte Müslüman veya Hristiyan, gerçekte Kabbala Musevi inancına sahip günümüze kadar gelen bir cemaattir. Halk arasında Sabetaycı adı ile bilinirler.

1784: Türkiye’nin Erzincan ilinde meydana gelen depremde 5 bin kişi hayatını kaybetti. Bu depremde de Erzincan, neredeyse tamamen yerle bir olmuş ve şehir yeniden kurulmuştur.

1821: Mora İsyanı sırasında Monevasia (Monevasya) şehrini ele geçiren Yunanlılar 3 bin Müslümanı katlettiler. 

1908: İkinci Meşrutiyet ilan edildi. İttihat ve Terakki’nin yönetimde söz sahibi olma projelerinden biri olan Meşrutiyet’te Sultan, yetkisini meclis ile paylaşmaktadır. Meşrutiyet yönetimleri sırasında iki başlı yönetimin etkisiyle otorite boşlukları doğmuş, iç karışıklar artmış ve bu zaaf düşman devletlerin iştahını kabartmıştır. 

1919: Amasya Genelgesi’yle duyurulan ve 23 Temmuz-7 Ağustos tarihleri arasında Erzurum’da toplanan Erzurum Kongresi başladı.

Kendisini başkan seçtiren Mustafa Kemal, uzun konuşmasında özetle, “Tarih bir milletin kanını, hakkını, varlığını hiçbir zaman inkâr edemez. Bu nedenle böyle bir batıl örtünün arkasından vatanımız ve milletimiz aleyhinde verilen hükümler, kanaatler muhakkak iflasa mahkûmdur” dedi. Bu sözlerle başlanan mücadeleden sonra kurulan Türkiye Cumhuriyeti’nde fedakâr İslam Milleti’nin ve mücadelede büyük payı olan Kürtlerin kanı, hakkı ve tüm varlığının inkâr edilmesi çok şaşırtıcı olmuştur. 

1952: Mısır’da Cemal Abdunnasır liderliğindeki Hür Subaylar Hareketi Kral Faruk’u devirdi ve monarşiye son verdi. Mısır’da General Muhammed Necip tarafından yapılan askeri darbe sonrası yeni kurulan rejimde Devlet Başkanlığı’na Cemal Abdunnasır getirildi.

1983: Sri Lanka’daki Budist çoğunluk, yaklaşık 3 bin Tamil’i katletti; 400,000 civarında Tamil komşu ülkelere kaçtı. Olay Sri Lanka tarihine Kara Temmuz olarak geçti.

2016: Darbe Girişimi’ne ilişkin soruşturma kapsamında gözaltına alınan Sinop Valisi Yasemin Özata Çetinkaya, Çanakkale On Sekiz Mart Üniversitesi Eski Rektörü Prof. Dr. Sedat Laçiner ve 6 öğretim üyesi tutuklandı.