Kimyasal Anlaşma

Amerika’nın Suriye’ye müdahalesi için ihtimal değil, zamanlama üzerinden tartışmalar sürdürülürken Rusya’nın sürpriz atağı, müdahale ihtimalini de zamanlamasını da bir anda gündemden düşürüverdi.

Üçüncü yılına giren Suriye’deki iç çatışmalarda aktörler arasındaki tartışmalar hep “katliamlar” üzerinden yürütülürken kimyasal saldırıyla beraber tartışmalar “kimyasal silahlar” üzerinden yapılmaya başlanarak belki de dış aktörlerin asıl tartışılmasını istediği zemine kaydı. Hep müdahale edeceği öngörüsüyle Amerika’ya biçilen “kurtarıcılık” rolü, aslında Amerika’nın “kurtarıcılıkta” neyi öncelediğini de ayrıca ortaya koymuş oldu.

Muhalif eksenden yana görünüp Suriye’de Esad’ın gitmesi gerekir diyenlerin söylemde ortaklıkları bulunsa da gayede çok farklı kulvarlarda bulundukları gerçeği, kırılma noktaları denebilecek keskin dönemeçlerde ne denli ayrıştıkları da ortaya çıkmaktadır.

Katillik ve katliamcılık sıfatları Esad yönetimi için kullanılan ortak kavramlar olsa da özellikle Amerika, israil ve Batılı ülkeler için bu kavramların tekabül ettiği nesnel durumun rejimin elindeki kimyasal silahlar olduğu gerçeğini ortaya çıkarmıştır. Bu durum, ABD-Rus kimyasal anlaşmasıyla deşifre olsa da bu yönde Amerika’nın gerçek yüzünün üç yıl aradan sonra bazı kesimlerce ancak anlaşılmış olması, bir başka trajikomik durumu da beraberinde getirmiştir.

Suriye’nin sahip olduğu kimyasal silahların tasfiye edilmesi üzerinden Rus tarafının yaptığı son manevra ile “kesin vuracak” gözüyle bakılan Amerika’nın bir anda ikna olmasının iki taraf açısından farklı gerekçeleri vardı.

Rus tarafı, iç çatışmaların başından beri Suriye yönetiminin arkasında durmuştur. Ancak Rusların bu duruşu hep diplomasi ve lojistik destekle sürerken aniden ortaya Amerikan müdahalesi ihtimalinin çıkması, Rusya’yı da bir ikilem ile karşı karşıya bırakmıştır. Şayet Amerikan müdahalesi gerçekleşseydi Rusya, müttefiklik ilişkisi içinde olduğu ülkelere karşı ciddi bir “dostluk” testinden geçecek ve müdahaleye karşı koyamayışıyla itibar erozyonuna uğramış olacaktı. Açıkçası Amerikan müdahalesinin gerçekleşmesinin an meselesi olduğu günlerde Rusya’nın tavrı, fiili bir tepkiyi öngörmemekteydi. Bu da küresel güç iddiasındaki Rusya’nın ilişki içinde olduğu müttefiklerinin Rusya’ya güvenini tamamen sarsacak bir sonuç getirecekti. Rusya’nın ani bir hamle ile kimyasal silahların Suriye yönetiminden alınarak imha edilmesi planını ortaya koyması, şimdilik Rusya’yı müttefikleriyle ilişkisindeki samimiyet testine girmekten kurtarmış bulunmaktadır. Kısacası burada Rusya, yaptığı ani hamleyle görünürde her ne kadar Suriye’yi Amerikan müdahaleciliğinden kurtarmış gibi görünse de aslında öncelikli olarak müttefiklerinin gözünde kendi prestijini kurtarmıştır.

Rusya’nın kimyasal planını hiç tereddüt etmeden, hatta deyim yerindeyse üzerine atlayıp kabul eden Amerika için de durum çok farklı değildi.
...

MAKALENİN TÜMÜNÜ OKUMAK İÇİN TIKLAYIN!