Dünya

Milyarlarca dolar...ABD Gazze'den nasıl para kazandı?

Son iki yıl içinde, Amerikan şirketleri Gazze savaşı nedeniyle milyarlarca dolar kazanç elde etti.

Abone Ol

Soykırım ABD’den israile benzeri görülmemiş bir silah akışı başlattı ve hâlâ devam ediyor; bu da Boeing, Northrop Grumman, Caterpillar gibi büyük Amerikan şirketleri için devasa ticari işler ve kâr fırsatları oluşturdu.

2023 Ekim ayında başlayan soykırımla birlikte, Amerikan silah satışları yükseldi. Analize göre Washington, bu dönemde israil ordusuna silah, mühimmat ve diğer ekipmanlar için 32 milyar dolardan fazla anlaşma yaptı.

israil her yıl genellikle 3,3 milyar dolar civarında Amerikan askeri desteği alıyordu; geçen yıl bu rakam iki katına çıkarak 6,8 milyar doları buldu. Bu rakam nakit yardımları kapsamıyor. Amerikan şirketleri arasında en büyük israil anlaşmaları Boeing’e gitti. ABD, geçen yıl İsrail’e F‑15 savaş uçakları satışını içeren 18,8 milyar dolarlık anlaşmayı onayladı; teslimatın 2029’da başlaması planlanıyor. Ayrıca Boeing, yönlendirilmiş bombalar ve savaş uçaklarıyla ilgili 7,9 milyar dolarlık başka anlaşmalara da taraf oldu. Bu da Boeing’in toplam 74 milyar dolarlık satış hacmini düşündüğümüzde önümüzdeki on yıl içinde 10 milyar doları aşacak bir bölümünü temsil ediyor.

Diğer Amerikan şirketleri arasında da ilgi çekici anlaşmalar yer alıyor: Northrop Grumman (savaş uçakları için yedek parça sağlıyor), Lockheed Martin (yüksek enerji ve hassasiyetli füzeler üretiyor), General Dynamics (İsrail’in Merkava tanklarının kullandığı 120 mm’lik tank mermileri tedarik ediyor).

Hava operasyonlarının savaşta oynadığı kritik rol, ABD‑İsrail arasında yapılan savunma anlaşmalarında da göze çarpıyor: En büyük silah satışları havadan yapılan savaşlara yönelik uçaklar ve yönlendirilmiş bombalardı. Kara operasyonlarına yönelik anlaşmalar (buldozerler, tanklar, tank mühimmatı, asker taşıma araçları gibi) çok daha küçük hacimlerde kaldı.

israilde geniş ölçüde kullanılan “Eitan” savaş zırhlı aracı, Wisconsin merkezli Oshkosh‑Amerika tarafından üretilmiş gövdeye ve Michigan’daki Rolls Royce‑Amerika birimi tarafından yapılmış motora sahip. Ayrıca Caterpillar’ın D9 zırhlı buldozerleri de Gazze’de binaların yıkımı ve enkazların kaldırılması için yaygın olarak kullanıldı.

Amerikan Oshkosh şirketi, israilin talebi üzerine geçen yıl kapanması planlanan üretim hattını “uzun süreli satın alma isteği” nedeniyle açık tutacağını duyurdu. İtalya merkezli Leonardo şirketi, Amerikan iştiraki aracılığıyla israile arazi taşıtları sattığını açıkladı; şirketin çeyreklik raporunda, “Ukrayna ve israilde süregelen çatışmalar nedeniyle uluslararası satışlarının bu yıl da stabil kalmasının beklendiği” belirtildi. Boeing ise iki yıldır tedarik kesintileri ve grevlerle mücadele ediyordu; ancak “Wall Street Journal”a göre uluslararası silah satışları bu süreçte şirket için nadir parlak nokta oldu. 2024 yılı kâr raporunda şirket, “savunma alanına yönelik güçlü talebin yükseldiğini; hükümetlerin güvenlik, savunma teknolojisi ve küresel iş birliğini öncelik haline getirdiğini” duyurdu. Trump yönetimi ayrıca, israile yaklaşık 6 milyar dolarlık silah satışını onaylamak için Kongre’nin onayını almaya çalışıyor; bu satılardan biri Boeing tarafından üretilen Apache helikopterleri için 3,8 milyar dolarlık anlaşma. Bu anlaşma, israilin mevcut helikopter filosunu neredeyse iki katına çıkarma potansiyeline sahip.