Dünyanın büyük bir kısmını kapsayan okyanuslarda görünmeyen ama çok ciddi bir kriz kapıda. Bilim insanlarının ortak görüşü: Sorun artık sadece atmosferin ısınması değil okyanus ekosistemlerinin çöküşü, gezegenin dengesini tehdit ediyor.
Neler oluyor? Okyanus neden alarm veriyor?
-
Okyanus yüzeyinde ve derinliklerinde sıcaklık rekorları kırılıyor. Bu durum mari̇n ısı dalgalarının hem şiddetini hem de süresini artırıyor. ,
-
Kimyasal olarak da işleyen sistemler zarar görüyor: Okyanusların CO₂ emme kapasitesi azalıyor, “asitlenme” süreci hızlanıyor.
-
Plastik kirliliği ve deniz yatağı madenciliği gibi insan kaynaklı stresler, ekosistemlerin sınırlarını zorluyor.
Bu kriz, neden “küresel ısınma”nın gölgesinde kalmamalı?
Çünkü okyanuslar yalnızca etkilenen değil, aynı zamanda etkileyen sistemler:
-
Okyanuslar atmosfer ısısını, karbonu ve nem akışlarını dengeliyor.
-
Bu dengede bir bozulma, fırtınaların, sıcak hava dalgalarının ve kıyı taşkınlarının artmasına neden olabilir.
-
Ekosistemlerin çöküşü, gıda güvenliği, balıkçılık, turizm ve kıyı bölgeleri için milyonlarca insanı doğrudan etkileyebilir.
Ne yapılmalı? Bilim insanlarının çağrıları
-
Deniz sıcaklıkları ve okyanus kimyasının sürekli izlenmesi, veri sistemlerinin güçlendirilmesi gerekiyor.
-
Ulusal ve uluslararası düzeyde okyanus koruma politikaları hızla devreye alınmalı.
-
Plastik kullanımının, deniz yatağı işlemlerinin ve aşırı avlanmanın önüne geçilmeli, “okyanus sağlığı” ekonomik göstergeler arasında yer almalı.