Kuraklığın pençesindeki İran, tarihte eşi görülmemiş bir su kriziyle karşı karşıya. Yağışların dramatik şekilde düşmesi, barajların hızla boşalması ve milyonları etkileyen su kesintileri hükümeti olağanüstü adımlar atmaya zorladı. Tahran yönetimi artık çözümü sınırların ötesinde arıyor: İran, komşu ülkelerden su satın almaya hazır olduğunu resmen duyurdu. Bu açıklama, bölgeyi saran kuraklık tehdidinin boyutlarını bir kez daha gözler önüne seriyor.
Komşular da Kuraklık Kıskacında
Ancak İran’ın su ithalatı planı önemli bir engelle karşı karşıya: Bölge genelinde kuraklık var. Irak, Afganistan ve Pakistan gibi İran’ın komşuları da uzun süredir ciddi su sıkıntısı yaşıyor. Türkiye’de ise Meteoroloji Genel Müdürlüğü verilerine göre, özellikle İran sınırına yakın iller dahil geniş bir bölgede “orta ve şiddetli kuraklık” hakim.
İran'ın komşu ülkeleri:
Türkiye, Afganistan, Irak, Pakistan, Ermenistan, Azerbaycan, Türkmenistan
60 Yılın En Kurak Dönemi
Son beş yıldır yağışların belirgin şekilde azalmasıyla İran, tarihinin en ağır su krizlerinden birini yaşıyor. İran Meteoroloji Kurumu, 2025 sonbaharının son 60 yılın en kurak dönemi olacağını duyurdu. Başkent Tahran’da yağışlar geçen yıla göre %40 oranında düştü, rezervlerdeki su alarm seviyesine inerken, yetkililer 10 milyon nüfuslu şehrin tahliyesinin bile gündeme geldiğini açıkladı.
Sorunun Kaynağı: İklim Değişikliği + Yanlış Tarım Politikaları
Uzmanlara göre İran’daki krizin nedeni yalnızca iklim değişikliği değil. Aşırı su tüketen tarım politikalarının yıllardır sürdürülmesi durumu daha da kötüleştirdi. Hükümetin, su kıtlığına rağmen yüksek su isteyen ekinlere hâlâ sübvansiyon vermesi sert şekilde eleştiriliyor.
Birleşmiş Milletler uzmanı Kaveh Madani, Forbes’ta yayımlanan makalesinde İran’ın geldiği noktayı şu çarpıcı sözlerle özetledi:
“Bu artık bir su krizi değil, su iflasıdır. Doğanın yerine koyabileceğinden çok daha fazla suyun yıllarca harcanması sonucu sistem çökmüştür.”
İran’da toplam su tüketiminin %90’ının tarıma ayrılması, radikal bir değişim ihtiyacını daha da görünür kılıyor. Madani, tarımda acil ve köklü tedbirler alınması gerektiğini vurguluyor.