EKONOMİ SERVİSİ
Son günlerde halkın ve Meclisin gündeminden düşmeyen imar barışı düzenlemesinin detayları netleşiyor. Bakanlar Kurulu'nda görüşülen kanun tasarısının yürürlüğe girmesi halinde yaklaşık 15 milyon bina imar barışından yararlanabilecek.
Peki, söz konusu imar barışı neleri kapsıyor? İmar barışı, aslında bir imar affı mı? İmar barışından hangi vatandaşlar nasıl yararlanacak? İşte son haliyle imar barışı detayları…
1- İMAR BARIŞI NEDİR?
İmar barışı uygulaması, iskânsız yapıların belli bir harç karşılığında kayıt altına alınarak iskân verilmesi ve bu gelirin dönüşüm projelerine finans sağlaması amacıyla getirilen bir düzenleme.
2- İMAR BARIŞI, İMAR AFFI MI?
Başbakan Binali Yıldırım'ın imar barışı düzenlemesi ile ilgili yaptığı açıklamalara göre, bu bir af değil.
3- İMAR BARIŞININ İMAR AFFINDAN FARKI NE?
"İmar affı olsa, artık bu hakkı aldıktan sonra istediği gibi yıkar yapar kat fazla atar, sınırları geliştirir, emsalini değiştirir." şeklinde açıklamalarda bulunan Başbakan Yıldırım, bunların olmadığını, kayıt altına alınan binada aboneliklerin alınabileceğini, ancak yıkıp yeniden yapımın söz konusu olması halinde emsal neyse mevcut kuralların geçerli olacağını söyledi.
4- İMAR BARIŞININ VATANDAŞA NE YARARI VAR?
İmar barışı kapsamında çürük olmayan, iskânsız yapılar kayıt altına alınarak iskân verilecek. Su, elektrik ve doğalgaz bağlanabilecek. Yargı ve belediyelerdeki iş yükünün azaltılabilmesi için alınmış yıkım kararlarından ve tahsil edilmeyen para cezalarından vazgeçilecek.
5- İMAR BARIŞINDAN HANGİ YAPILAR FAYDALANABİLECEK?
31 Aralık 2017 tarihinden önce ruhsatsız veya ruhsat ve eklerine aykırı olarak yapılmış yapılar için imar barışına başvurulabilecek ve Yapı Kayıt Belgesi alınabilecek.
6- İMAR BARIŞI İLE KAT MÜLKİYETİ ALINABİLECEK Mİ?
Yapı ruhsatı alıp da yapı kullanma izin belgesi almamış veya yapı ruhsatı bulunmayan yapılarda, maliklerin yarısının muvafakatinin bulunması halinde yapı kullanma izin belgesi aranmaksızın cins değişikliği ve kat mülkiyeti tesis edilebilecek.
7- İMAR BARIŞI İÇİN NEREYE BAŞVURULACAK?
İmar barışı için, Çevre ve Şehircilik Bakanlığı ve yetkilendireceği kuruluşlara başvurulabilecek.
8- İMAR BARIŞINDA SON BAŞVURU GÜNÜ ZAMAN?
İmar barışı için son gün 31 Aralık 2018 olarak belirlenmiş olup, bu tarihe kadar başvuru yapılabilecek.
9- İMAR BARIŞI İÇİN NE KADAR ÖDEME YAPILACAK?
Yapılan tespit sonucunda arsa emlak değeri ile yapı yaklaşık maliyeti toplamı üzerinden yüzde üç oranında kayıt bedeli alınacak. Ancak, cins değişikliği ve kat mülkiyeti tesis işlemi için bedelin iki katı ödenecek.
10- BİNA, HAZİNE ARAZİSİ ÜZERİNDEYSE NE OLACAK?
Hâzineye ait taşınmazlar üzerine inşa edilmiş olması halinde, bu taşınmazlar Bakanlığa tahsis edilecek. Yapı kayıt belgesi sahipleri ile bunların kanunî veya akdi haleflerinin talepleri üzerine taşırtmazlar Bakanlıkça rayiç bedel üzerinden doğrudan satılacak. Bu durumda elde edilen gelirler bu maddenin ikinci fıkrasına göre genel bütçeye gelir kaydedilecek.
11- YAPI KAYIT BELGESİ NE ZAMANA KADAR GEÇERLİ OLACAK?
Yapı Kayıt Belgesi, yapının yeniden yapılmasına veya kentsel dönüşüm uygulamasına kadar geçerli olacak.
12- YAPI KAYIT BELGESİ ALINAN YAPI YENİDEN İNŞA EDİLİRSE NE OLACAK?
Yapı Kayıt Belgesi düzenlenen yapıların yenilenmesi durumunda yürürlükte olan imar mevzuatı hükümleri uygulanacak.
13- YAPI KAYIT BELGESİ RİSKLİ BİNAYA ALINABİLECEK Mİ?
Yapının depreme dayanıklılığı hususu malikin sorumluluğunda olacak.
14- İMAR BARIŞI NE ZAMAN ÇIKACAK?
Kamuoyunda açıklandığı günden bu yana ilgiyle karşılanan İmar barışı düzenlemesinin yer aldığı Kanun Tasarısı, Bakanlar Kurulu`nda dün kabul edildi. Kanunun önümüzdeki haftalarda yasalaşması bekleniyor.
15- TASARIDA HÂZİNE TARIM ARAZİLERİYLE İLGİLİ NELER VAR?
İmar planı bulunmayan veya imar planında tarımsal amaca ayrılan Hâzineye ait tarım arazilerini en az üç yıldan beri tarımsal amaçla kullandığı 31 Aralık 2017 tarihinden önce Bakanlıkça tespit edilen ve başvuru tarihi itibarıyla kullanımlarının halen devam ettiği belirlenen kullanıcılarından; bu maddenin yürürlüğe girdiği tarihten itibaren altı ay içerisinde bu arazileri doğrudan kiralamak için başvuruda bulunanlara, ecrimisil borçları bulunmaması şartıyla, cari yıl ecrimisil bedelinin yarısı üzerinden on yıla kadar doğrudan kiralanabilecek.
16- TARIM ARAZİLERİ KİRACILARA SATILACAK MI?
Kira süresi içerisinde kira ödemelerini düzenli şekilde yerine getirdiği tespit edilen ve talepte bulunan kiracıların kira süresi tekrar uzatılabilecek veya bu araziler kiracılara doğrudan satılabilecek.
Şimdi de söz konusu kanunla ilgili resmi bilgileri sizlerle paylaşalım;
İMAR BARIŞI GEREKÇE MADDELERİ VE KANUN TASARISI METNİ:
İMAR BARIŞI MADDE GEREKÇELERİ
MADDE 16- Afet risklerine hazırlık kapsamında, ruhsatsız, ruhsat ve eklerine aykırı veya imar mevzuatına aykırı yapıların kayıt altına alınması ile dönüşüm projelerine finans sağlayarak dönüşüm daha hızlı ve etkin yapılması amacıyla;
- 31/12/2017 tarihinden önce yapılmış yapıların, yapı sahiplerinin müracaatları üzerine ve beyanına göre hazırlanacak Yapı Kayıt Sistemine işlenmesi,
- Bu yapılara su, elektrik ve doğalfaz bağlanabilmesi, yargı ve belediyelerdeki iş yükünün azaltılabilmesi için alınmış yıkım kararlarından ve tahsil edilmeyen para cezalarından vazgeçilmesi,
- Maliklerin yarısının muvafakatinin bulunması halinde yapı kullanma izin belgesi aranmaksızın cins değişikliği ve kat mülkiyeti tesis edilebilmesi,
- Yapı Kayıt Belgesinden elde edilecek gelir, genel bütçeye gelir kaydedilecektir. Bu gelirler, şehirlerin yeniden inşaa ve imarında kullandırılması, yönünde düzenleme yapılmıştır.
İMAR BARIŞI KANUN TASARISI METNİ
MADDE 16- 3/5/1985 tarihli ve 3194 sayılı İmar Kanununa aşağıdaki geçici madde eklenmiştir.
“GEÇİCİ MADDE 16- Afet risklerine hazırlık kapsamında ruhsatsız veya ruhsat ve eklerine aykırı yapıların kayıt altına alınması ve imar barışının sağlanması amacıyla, 31/12/2017 tarihinden önce yapılmış yapılar için Çevre ve Şehircilik Bakanlığı ve yetkilendireceği kuruluşlara 31/12/2018 tarihine kadar başvurulması ve bu maddedeki şartların yerine getirilmesi halinde Yapı Kayıt Belgesi verilebilir. Başvuruya konu'yapının ve arsasının mülkiyet durumu, yapı sınıf ve grubu ve diğer hususlar Bakanlık tarafından hazırlanan Yapı Kayıt Sistemine yapı sahibinin beyanına göre kaydedilir.
Yapılan tespit sonucunda arsa emlak değeri ile yapı yaklaşık maliyeti toplamı üzerinden yüzde üç oranında alınacak kayıt bedeli başvuru sahibi tarafından genel bütçenin (B) işaretli cetveline gelir kaydedilmek üzere merkez muhasebe birimi hesabına yatırılır. 6306 sayılı Kanun kapsamında kullanılmak üzere kaydedilen gelirler karşılığı Bakanlık bütçesine ödenek eklemeye Maliye Bakanı yetkilidir. Bu ödenek dönüşüm projeleri özel hesabına aktarılarak kullanılır. Kayıt bedeline ilişkin oranı iki katma kadar artırmaya, yarısına kadar azaltmaya, ayrıca bölgelere göre kademelendirmeye ve başvuru süresini bir yıla kadar uzatmaya Bakanlar Kurulu yetkilidir.
Yapı Kayıt Belgesi yapının kullanım amacına yöneliktir. Yapı Kayıt Belgesi alan yapılara, talep halinde ilgili mevzuatta tanımlanan ait olduğu abone grubu dikkate alınarak geçici olarak su, elektrik ve doğalgaz bağlanabilir.
Yapı Kayıt Belgesi verilen yapılarla ilgili alınmış yıkım kararları ile tahsil edilemeyen idari para cezaları iptal edilir.
Yapı ruhsatı alıp da yapı kullanma izin belgesi almamış veya yapı ruhsatı bulunmayan yapılarda, Yapı Kayıt Belgesinin ve maliklerin yarısının muvafakatinin .bulunması halinde yapı kullanma izin belgesi aranmaksızın cins değişikliği ve kat mülkiyeti tesis edilebilir. Bu durumda, ikinci fıkrada belirtilen bedelin iki katı ödenir.
Beşinci fıkra uyarınca kat mülkiyetine geçilmiş olması 6306 sayılı Kanunun ek 1 inci maddesinin uygulanmasına engel teşkil etmez.
Birinci fıkrada belirtilen yapılarda kentsel dönüşüm yapılması halinde Yapı Kayıt Belgesi aranır.
Yapı Kayıt Belgesi alınan yapıların, Hâzineye ait taşınmazlar üzerine inşa edilmiş olması halinde, bu taşınmazlar Bakanlığa tahsis edilir. Yapı kayıt belgesi sahipleri ile bunların kanunî veya akdi haleflerinin talepleri üzerine taşırtmazlar Bakanlıkça rayiç bedel üzerinden doğrudan satılır. Bu durumda elde edilen gelirler bu maddenin ikinci fıkrasına göre genel bütçeye gelir kaydedilir. Ayrıca bu gelirler hakkında 29/6/2001 tarihli ve 4706 sayılı Hâzineye Ait Taşınmaz Malların Değerlendirilmesi ve Katma Değer Vergisi Kanununda Değişiklik Yapılması Hakkında Kanunun 5 inci maddesinin beşinci fıkrası hükmü uygulanmaz.
Yapı Kayıt Belgesi, yapının yeniden yapılmasına veya kentsel dönüşüm uygulamasına kadar geçerlidir. Yapı Kayıt Belgesi düzenlenen yapıların yenilenmesi durumunda yürürlükte olan imar mevzuatı hükümleri uygulanır. Yapının depreme dayanıklılığı hususu malikin sorumluluğundadır.
Bu maddenin uygulamasına ilişkin usul ve esaslar Bakanlık tarafından belirlenir.”
MADDE 17- 29/6/2001 tarihli ve 4706 sayılı Hâzineye Ait Taşınmaz Malların Değerlendirilmesi ve Katma Değer Vergisi Kanununda Değişiklik Yapılması Hakkında Kanuna aşağıdaki madde eklenmiştir.
“EK MADDE 6- İmar planı bulunmayan veya imar planında tarımsal amaca ayrılan Hâzineye ait tarım arazilerini en az üç yıldan beri tarımsal amaçla kullandığı 31/12/2017 tarihinden önce Bakanlıkça tespit edilen ve başvuru tarihi itibarıyla kullanımlarının halen devam ettiği belirlenen kullanıcılarından; bu maddenin yürürlüğe girdiği tarihten itibaren altı ay içerisinde bu arazileri doğrudan kiralamak için başvuruda bulunanlara, ecrimisil borçları bulunmaması şartıyla, cari yıl ecrimisil bedelinin yarısı üzerinden on yıla kadar doğrudan kiralanabilir.
Kira süresi içerisinde kira ödemelerini düzenli şekilde yerine getirdiği tespit edilen ve talepte bulunan kiracıların kira süresi tekrar uzatılabilir veya bu araziler kiracılara doğrudan satılabilir. Bu arazilerin satışında 26/4/2012 tarihi itibarıyla belediye ve mücavir alan sınırları içinde yer alan araziler için bu Kanunun 4 üncü maddesinin onikinci fıkrası, bu tarih itibarıyla belediye ve mücavir alan sınırları dışında yer alan araziler için ise 6292 sayılı Orman Köylülerinin Kalkınmalarının Desteklenmesi ve Hazine Adına Orman Sınırları Dışına Çıkarılan Yerlerin Değerlendirilmesi ile Hâzineye Ait Tarım Arazilerinin Satışı Hakkında Kanunun Hâzineye ait tarım arazilerinin satışına ilişkin hükümleri kıyasen uygulanır.
Bu maddenin uygulamasına ilişkin usul ve esasları belirlemeye Maliye Bakanlığı yetkilidir.”
Kaynak, Emalakkulisi