WASHINGTON - Hem Türkiye hem Brezilya, son dönemde “yükselen güçler” listesinde yer alıyor. Türkiye, Ortadoğu’da bölgesel bir güç iken, Brezilya da Latin Amerika’da aynı konumda.

Türkiye ve Brezilya, aynı zamanda dünyanın ekonomik kriz içinde olduğu bir dönemde, ekonomik açıdan büyüyen ülkeler olmalarıyla da dikkati çekti.

Ekonominin sosyal hayata yansıması en büyük fark

İki ülkeyi ayıran önemli noktalardan biri ise ekonomik gelişmenin sosyal hayata yansıması.

Türkiye’de son 10 yıldaki ekonomik gelişmeler, orta sınıfa ve alt gelir gruplarına da hizmet olarak yansımasına karşın, Brezilya’da en fazla eleştirilen nokta, ekonomik büyümenin sosyal hayatta kendini fazla göstermemesi oldu.

Protestolardaki benzerlik

Türkiye ve Brezilya`nın gündemini, son günlerde meşgul eden protestolar, birçok noktada benzerlik gösteriyor.

İlk benzerlik, iki ülkede de protestoların aslında küçük sayılabilecek meselelerden başlaması.

Türkiye’deki protestolarda, İstanbul’un merkezindeki son yeşil alanlardan Gezi Parkı’nın korunmasına yönelik başlayan eylem, hükümeti eleştirmeye dönük gösterilere dönüştü.

Brezilya’da son olayların başlangıç fitili, Sao Paulo ve Rio de Janeiro gibi ülkenin en büyük kentlerinde toplu taşıma araçlarına getirilen 10 sentlik artış oldu.

İki ülkede de olayların, küçük gösterilerden, toplumun bazı kesimlerini sokağa döken protestolara dönüşmesinde özellikle "güvenlik güçlerinin orantısız güç kullanımı"nın etkili olduğu görüşü dile getiriliyor.

Ancak amaçlar farklı

Bu benzerliklere rağmen, iki ülkedeki gösteriler arasındaki belirgin farklar da dikkati çekiyor.

Brezilya’daki protestoların hedefi "sosyal adaletsizlik” olarak görülüyor. Türkiye’deki protestolar ise Brezilya’daki gibi "sosyal adaletsizlik" eleştirilerine dayanmıyor. Protestocular, Gezi Parkı`nın park olarak kalmasının ötesinde, hükümeti daha çok “ifade özgürlüğü” ve "bireylerin yaşam tercihini" kısıtlamakla suçluyor.

Uzmanlar gösterileri nasıl yorumladı?

Brookings Enstitüsü`nden Dr. Vanda Felbab-Brown, AA muhabirine yaptığı açıklamada, Brezilya`da birçok faktörün protestoları tetiklediğini, sosyal medya sayesinde de insanların ve sosyo-politik grupların huzursuzluğunun açığa çıktığını belirtti.

Protestoların ana nedeninin alt ve orta sınıfların artan talepleri karşısında hükümetin bunları karşılamakta yetersiz kalması olduğunu dile getiren Brown, ekonomik büyümenin yavaşlaması dışında tamamlanmamış reformların özellikle orta sınıflar arasında hayal kırıklığına neden olduğunu vurguladı.

Columbia Üniversitesi Brezilya çalışmaları Merkezi`nden Doç. Dr. Marc A. Hertzman da Brezilya`daki protestoların birçokları için sürpriz olduğunu belirtti.

Uzmanlar, protestocuların sosyal medyada organize olması ve gösterilerin küçük bir olaydan patlak vermesi gibi genel benzerlikler dışında Türkiye ile Brezilya`daki durum arasında fazla bir bağ olmadığı görüşünde.