Tırnak yeme hastalığı nedir? Çocuğunuz tırnak yemeyi nasıl bırakır?
Tırnak yeme alışkanlığı özellikle çocuklarda sık görülen bir davranıştır. Hangi çocuklar neden tırnak yeme alışkanlığı yaşar. Çocuğunuza tırnak yeme alışkanlığını asıl bıraktırabilirsiniz?
Her üç çocuktan birinde görülen tırnak yeme hastalığı, erken ergenlik dönemine kadar sürebileceği gibi ergenlik döneminde de başlayabilir.
Dürtü kontrol bozuklukları içinde yer alır.
Bireylerin çoğunlukla stres ve baskı altındayken yaptığı bu eylem, genellikle 3-4 yaşlarından sonra başlar.
Sinirli kişiliğe sahip çocuklarda tırnak yeme, dişlerin çıkmaya başladığı dönemde de başlayabilir.
Yapılan çalışmalar, ergenlik döneminde tırnak yeme alışkanlığının toplam ergen nüfusunun %40'ında görüldüğünü gösterir.
Ancak bazı çocuklarda tırnak yeme, tamamen ebeveynlerin taklit edilmesiyle de başlayabilir. Tırnak yiyen anne ve babaların çocukları, onları taklit ederek tırnak yemeye başlar. Bazı durumlarda tırnak yeme, tırnak koparma, tırnak çevresindeki derileri yeme, ayak tırnaklarını yeme ya da ayak tırnaklarını koparma şeklinde de görülebilir. Tüm bunlar, sıkıntı, gerilim ya da saldırganlık duygularının baskılanmasına bağlı olarak görülebilir. Hastalık, baskıcı anne, baba ya da öğretmenin etkisinde kalan veya suçu kendinde arayan, öfkesini içinde yaşayan çocuklarda daha sık görülür. Temel olarak psikolojik problemlere bağlı olarak görüldüğü düşünülen tırnak yeme nedenleri hakkında ayrıntılara geçmeden önce tırnak yeme hastalığı nedir bunu iyi anlamak gerekir.
TIRNAK YEME HASTALIĞININ NEDENLERİ NELERDİR?
Bebeklik Dönemi: Bebekliğin 5. ayından sonra başlayan tırnak yeme alışkanlığı çoğunlukla parmak emme ile başlayabilir.
Öğrenilmiş Davranış: Anne ve babası tırnak yiyen çocuklar, ebeveynin bu davranışını taklit ederek tırnaklarını yiyebilir.
Genetik Faktör: Duygu durumundaki ani değişimler, kaygı bozuklukları ve anksiyeteye bağlı genetik geçişi ile bağlantılı olabilir.
Psikolojik Nedenler: Kişinin yaşadığı, gerilim, kaygı, üzüntü, korku, öfke ve sıkıntı gibi duygular, tırnak yeme hastalığına neden olabilir.
TIRNAK YEMENİN ZARARLARI NELERDİR?
Tırnak yeme hastalığı Onikofaji olarak tanımlanır.
Parmak, tırnak ve tırnak etrafındaki dokunun hasarlanmasına dolayısıyla zaman içinde şekil bozukluğuna yol açabilir.
Tırnak ve çevresindeki dokunun kötü görünmesi, kişinin kendisini kötü hissetmesine, kaygılanmasına, öz güveninin azalmasına neden olarak sosyal hayatını olumsuz anlamda etkileyebilir. Uzun dönemde tırnak yatakları zarar görerek tırnak düşebilir. Tırnak yiyen kişinin tırnaklarını yutması durumunda, mide enfeksiyonu gibi rahatsızlıklar görülebilir. Tırnakların sürekli olarak ağız ile temasına bağlı olarak pek çok enfeksiyon hastalığı oluşabilir. Çene ekleminde ve diş yapısında bozulmalar olabilir. Maloklüzyon olarak bilinen çenenin normal şekilde kapanmaması gibi durumlar gelişebilir.
TIRNAK YEME HASTALIĞI NASIL TEDAVİ EDİLİR?
Tırnak yeme tedavisi için ilk adım, erken dönemde çocuğun tırnak yeme alışkanlığının görmezden gelinmesidir.
Erken dönemde başlayan onikofaji vakalarında tırnak yiyen çocuğu, ellerini kullanması gereken farklı eylemlere yönlendirmek ve kesinlikle uyarıda bulunmamak gerekir. Ancak tırnak yeme alışkanlığa dönüşürse öncelikle bu davranışın altında yatan nedenler araştırılmalıdır.
Odağın ortadan kaldırılmasıyla ve pozitif motivasyonla bu durum, tamamen ortadan kaldırılabilir. Yetişkinlerde ise motivasyon son derece önemlidir. Can sıkıntısı, kaygı ve stres gibi duygusal ve fiziksel tetikleyicilerin ortadan kaldırılması, tırnakların kısa tutulması, düzenli manikür yaptırılması alışkanlığın bırakılmasında faydalıdır. Ayrıca acı oje kullanımı da tırnak yeme alışkanlığının bırakılmasına yardımcı olabilir. Tüm bunlara rağmen tırnak yeme alışkanlığı devam ediyorsa, bilişsel ve davranışsal terapi yaklaşımları ile tırnak yeme hastalığı tedavi edilebilir.
TIRNAK YEME ALIŞKANLIĞINI BIRAKTIRMA YOLLARI
“Ailelerin çocuğun davranışı yüzünden ‘hala bebek gibi tırnak yiyorsun’, ‘ellerin ne kadar çirkin gözüküyor’ gibi incitici cümlelerle onları damgalamamaları, utanç ve suçluluğa yol açmamaları, bunu istemsiz ve farkında olmadan yapıyor olduklarını unutmamalarıdır. Bu davranışı bir ‘durum’ olarak ele alıp, olumsuz sonuçların ne olduğu, çocuk ile yaşamda zorlandığı alanların ne olduğu, hangi olumsuz duyguları yoğun yaşadığı konuşulmalı, ev ve okul ortamında kendisini zorlayan faktörlerin ne olduğu belirlenmeli ve bu etkilerin ortadan kaldırılmasında birlikte hareket edilmelidir.”
“Çocuğun tırnak yiyerek aslında psikolojik olarak zorlandığını gösterdiği akıldan çıkarılmamalıdır. Devamında okul ve diğer çevresinde düzenlemeler yapıp kendisine bu konuda uyarılar yapılmaması, utandırılmaması lazım.”
“Tırnak yeme isteği geldiğinde dikkatini başka yöne çevirme, bu isteği sonraya erteleme, isteği kontrol edebildiğini görmesini sağlanmalıdır."
“Ellerinin haftalık olarak fotoğrafını çekip gelişimi ve görünümdeki düzelmeyi görmesini sağlanmalı ve kutlanmalıdır.”
“Tırnakları kısa tutma, el bakımını öğretme, tırnakları kremleyerek sürekli yumuşak kalmalarını sağlama kız çocuklarında basit manikür uygulamalarına yönelik araçlar alınmalıdır.”
“Tırnak yediğini fark etmeyen çocuklarda aile bireyleri ve öğretmen arasında hatırlatıcı bir ipucu belirleme ve tırnak yediğinde onun fark etmesine yardım edilmelidir.”
“Tırnak yemenin sadece bir davranışsal alışkanlık olduğu ve değişebileceği vurgusu yapılmalıdır.”
“Temelde çocuğun özgüven ve psikolojik iyi oluşu desteklenmelidir.”
“Okul öncesi eğitim çocuğa güven ve kabul ortamını sağlamanın yanı sıra bu davranışın pekişmemesi için öğretmenin kendi tutumu ve sınıf içi çocuklar arası etkileşimlerin niteliği konusunda iyi birer gözlemci olmaları, sağlıklı ortamın oluşumu ve sürmesine dikkat etmeleri önemlidir.
“Uyum ve davranış sorunları ile ilgili aile eğitimleri düzenlenmesi, ailelerin bu konuda farkındalıklarının artırılması ve onlara destek verilmesi önem kazanmaktadır.”