Rus İmparatorluğu`nun Pers ve Osmanlılara karşı peş peşe gelen zaferleri, Rusların Karadeniz ve Hazar Denizi arasındaki geniş alanlar üzerinde bir Rus hâkimiyetiyle sonuçlandı. Ruslar Sohum`dan Poti`ye gelen ve Derbent`ten Bakü`ye kadar olan bölgeyi imparatorluk çapında kanunlar, idari düzenlemeler ve sosyo-ekonomik standartlara uygun olarak dönüştürdü. Bu yapıya karşı ciddi bir karşılık veren Şeyh Şamil olmuştu. Şeyh Şamil`in mücadelesi tüm Rus yönetimine karşı Kuzey Kafkasya`da Müridizm`in yayılmasıyla başladı. Şamil, Kafkasya`da "kurtuluş yolunu arayan" Nakşi tarikatına tabi olan müridleri `cihad` kavramıyla birleştirerek Rus hâkimiyetine karşı koymuştu.

 

Şeyh Şamil`den önce İmam Kadı-Molla, Dağıstan`da önemli popülerlik kazanmıştı. Ama mücadelede çok başarılı olamadı, 1832 yılında vefat etti. İki yıl sonra onun halefi İmam Hamzat oldu; ancak kan davası üzerine Avarlar onu camide öldürdüler. Kafkasya`da üçüncü İmam ilan edilen kişi olağanüstü savaş ve yöneticilik yeteneğine sahip olan İmam Şamil oldu. Şamil 1797 veya 1799 yılında Dağıstan`ın Gimri köyünde dünyaya geldi. İyi bir eğitim almıştı. Şamil, ilk zamanlar Kadı-Molla`nın saflarına katıldı ve hızlı bir ilerleyiş sağladı. Kadı Molla`nın ölümünden sonra Hamzat`ın en yakın müridlerinden oldu ve imamlığa da 1834`de Hamzat`ın öldürülmesiyle geçti. İmam Şamil, böylece müminlerin Kafkasya`daki manevi ve yönetici lideri ve aynı zamanda cihadın komutanıydı. Şeyh Şamil`in en büyük başarısı, dağlılardan düzenli bir ordu oluşturması ve Çeçenistan ile Dağıstan topraklarında İslam Şeriat Hukuku temelinde gerçek bir devlet kurmayı başarmasıdır diyebiliriz.

 

RUSYA BİR TÜRLÜ ŞAMİL`LE BAŞ EDEMİYORDU
1827 yılında, Kafkasya`daki büyük zulümlerle ün yapmış olan Ermolov`un istifasını takiben gelen diğer generaller de Şeyh Şamil`i yok etmeye çalıştılar. Şeyh Şamil`e karşı generaller, ordular gönderdi ve tuzaklar kurdular, ancak her zaman bu olaylar Rus askerlerin ağır kayıplar vermesiyle sona erdi. İstedikleri sonucu bir türlü elde edemiyorlardı. Şamil, zaman zaman ağır hasar gördü, ama her zaman güçlerini yeniden toparlıyor ve Ruslara karşı koyuyordu.
Kafkas savaşı iki devlet arasında bir çatışma haline dönüşmüştü. Büyük bir otoriter imparatorluk Rusya ve küçük bir imamlık İçkeriya. Tabii ki bu çatışmada Rus karşıtı çevreler de rol oynadı. Mesela Osmanlı istenilen seviyede olmasa da Şamil`e destek verdi. Ama Şamil`in mücadelesindeki en önemli omurgası Çeçenistan`daki özgürlük sevdalısı müridleri ve Kafkasya`daki Ruslara itaat etmek istemeyen insanlar oldu. Savaş gittikçe şiddetlendi. Çeçenler ve Dağıstanlılar için verilen kayıplar çok büyüktü.

 

Şeyh Şamil`in kurduğu İmamlık devletinin ekonomik tabanı zayıftı. Ruslar tüm ticaret yollarını kontrolde tutuyordu. Şeyh Şamil, kendi kaynaklarını güçlendirmek için "baskın ekonomisi" uyguluyordu. Yani Ruslara saldırmak ve ganimet elde etmek… Bu çok zordu. Toplanan vergiler yetmiyordu. Zaten savaş halinde olan halka Şeyh Şamil kendisi yardım etmek için çabalıyordu. Ruslar bu durumu fırsat bilip halkın önünde Şeyh Şamil`i zayıf düşürmek için yeni uygulamalara geçtiler.

 

EKONOMİK BASKILAR SONRASI HAİNLER TÜREDİ
Ruslar, Müslümanları tamamen ablukaya aldı. Müslümanları etkileyen zorluklar çok uzamıştı. Müslümanlara, ailelerine yaşam ve geçim araçları elde etmek için zaman bile yetmiyordu. İşte o zaman cihad onlara çok ağır gelmeye başladı. Şamil`e karşı bazı gruplar çıkmaya başlamıştı. Ruslar Müslümanlara gıda getiren yolları kesmişlerdi. İmam`ı sevmeyenler Rusların etrafında toplanmaya başlamıştı. Hainler yavaş yavaş Ruslarla işbirliğine başladı. Şeyh Şamil`in zayıf yerlerini göstermeye ve Hıristiyanların önünde durarak Müslümanlara karşı savaşmaya başladılar. Ve Ruslar kendilerini destekleyenleri mal ve mülkle mükâfatlandırdı. Zorluklar içerisinde yaşam mücadelesi veren halk, bu hainler tarafından kandırılmaya başlandı. Ve böylece zaten cam gibi olan, Şamil`in büyük mücadelesiyle oluşturulan Müslümanların birliği yavaş yavaş bozulmaya başladı. Hainler bu dönemde hareket etmek için büyük fırsatlar elde ettiler.

 

Rus yetkililer Kuzey Kafkasya`da Müslümanlarla olan ilişkilerinde daha esnek bir yaklaşıma geçti. Yerel elitlerin temsilcilerine aktif olarak idari yapıda yer verdiler. Yerli asker-polis güçleri oluşturuldu. Cihada karşı olan mollalara cihadın gereksizliğini, Ruslarla barış yapmalarının daha iyi olacağını halka anlatma görevi verildi. Önce hiç bir değeri olmayan bu mollalar artık elit hale gelmişti. İstedikleri gibi İslam`a yorum getiriyorlardı.

 

25 YILLIK MÜCADELE SONRASI ESARET
Bütün bunlar Şeyh Şamil`in güçleri üzerinde Rus ordusunun sayısal ve teknik üstünlüğü ile birleştiğinde Kafkasya`daki durumu tersine çevirmek için 1850-1851 yılında Ruslara bir fırsat doğdu. Kırım Savaşı, Şamil`e biraz mühlet verdi, ama sonra akıbeti geldi. Dış desteği de kesilmişti, Osmanlı kendi problemleriyle boğuşuyordu. Şamil öylece zayıf düştü ve Ruslar Şamil`i yine hainlerin tuzağıyla barış görüşmeleri adı altında Gunip köyüne çağırdıklarında 1859`da esir aldılar. Şeyh Şamil bildiğimiz gibi 25 sene mücadele verdi. Esir olduktan sonra Rus imparatoru verdiği söz üzerine onu Mekke`ye gönderdi ve 1871`de Medine`de Şubat ayında vefat etti ve Cennet`ul Baki`de defnedildi.

 

ZAMAN DEĞİŞTİ AMA HAİNLER BİTMEDİ
Şamil, Kafkasyalıların kalbinde hala yaşıyor ve yaşayacaktır. Onun başlatmış olduğu mücadele bugünlerde Çeçen ve Dağıstan Müslümanlarının Ruslara karşı verdiği mücadeleyle halen durmadan devam ediyor. Ama bugünün hainleri de tıpkı o günlerdeki gibi Müslümanlara en büyük zararı verenler oldu. 1990`larda başlayan yeniden özgürlük mücadelesindeki 23 yıl, sanki Şamil`in dönemindeki gibi benzer etaplarla devam ediyor. Müslümanların birliğini bozan Rus yanlısı hainler türedi ve Müslümanlara en büyük engel olarak ortada duruyorlar. Bu hainlerin güdümünde hareket eden bazı din adamları gayr-i Müslimlere karşı cihadın gereksizliğini anlatıyor. Aynı şekilde hainler, Müslümanlara karşı Rusların önünde yer alarak savaşıyor.

 

GAKAEV AİLESİNİN TÜM FERTLERİ ŞEHİD OLDU
Geçtiğimiz 23 Ocak`ta Çeçenistan`da Ruslara satılmış hain Çeçenler tarafından yeri tespit edilen Şeyh Şamil`in mücadelesini devam ettiren Hüseyin ve Muslim Gakaev kardeşler, Ruslar tarafından şehid edildi. Gakaev kardeşler, Kafkasya mücadelesinde yaklaşık 18 yıl fiilen yer aldı. Tüm aileleri Allah yolunda şehid düştü. Hainler bu olaydan sonra adeta bayram yaptı. Rus Devletine vermiş oldukları yüksek hizmetten dolayı hainlere madalyalar verildi. Bugün Müslümanları öldüren ve bu yaptıklarıyla gurur duyan ve kendilerini Müslüman sanan bu hainler, Rusların verdiği madalyaları gururla kalpleri üstünde taşıyorlar. Tarih tekrar yaşanıyor. Türkiye, Çeçen mücadelesine verdiği desteği çekti. Avrupa, kendi insan haklarıyla çelişerek çifte standart uyguluyor. Hainler ve işgalciler çeşitli isimler takarak kendi devleti, memleketi, dini, kültürü, dili için mücadele veren Müslümanları, gayrimeşru göstermek için çaba gösteriyorlar.

 

ALLAH`IM YARDIM ET
İşte Şeyh Şamil`in takipçileri ve torunları bu şekilde Kafkasya`da her gün öldürülüyor. Bugünlerde Şeyh Şamil`i anarken onun yolunu devam ettiren ve İslam`ın yükselişi için şehid olan Hüseyin ve Müslim Gakaev kardeşler gibi Kafkasya`da şehid olan tüm mücahitlere de dua edelim. Hiç olmazsa senede bir Şubat ayında (artık Müslümanların kültüründe "şehidlerin ayı" olarak bilinir) Kafkasya`daki mücahidleri hatırlayıp onlara Allah`tan yardım dileyelim. Şamiller yaşıyor ve hep yaşayacaklar. "Allah, kâfirler istese de istemese de nurunu tamamlayacaktır."(Riyad Makaev-İLKHA)