İran Devrim Muhafızları Ordusu (IRGC) Hava Kuvvetleri Komutanı Tuğgeneral Ali Caferabadi'nin Tasnim'de yer alan açıklamalarına göre IRGC, 36 bin kilometre yüksekliğe yeryüzüyle aynı yörüngeye sahip jeosenkron uydu fırlatmayı hedefliyor.

Caferabadi, geçtiğimiz ayda uzaya fırlatılan Nur-1 uydusunun başarısının ardından bu başarının önümüzdeki yıllarda daha da ileriye ve yeryüzünden daha yükseğe taşınmasının planlandığını kaydetti.

Jeosenkron uydunun çok önemli ve stratejik olduğuna dikkat çeken Caferabadi, telekomünikasyon ve televizyon uydularının bu yörüngeye doğrultulduğunu ifade etti.

Caferabadi, uydunun fırlatılmasının ülkesi için ekonomik faydalarının olacağını bildirdi.

İran, 22 Nisan'da Nur-1 adlı askeri uydusunu fırlatmış ve uydu başarıyla yerküreye 425 kilometre uzaklıkta yörüngeye yerleştirilmişti.

Jeostatik ve jeosenkron uydu nedir?

Jeostatik yörünge ya da yer sabit yörünge, Dünya’nın çevresinde Dünya ile aynı dönme süresine sahip ve yerden bakılınca uzayda konumu sabit olan yapay uydu için hesaplanan yörünge. Yer sabit yörünge için yer yüzeyinden itibaren yükseklik sınırı 35,786 kilometredir. Bu yörüngede yer alan bir cisim, yerdeki sabit bir gözlemciye gökyüzündeki sabit bir nokta şeklinde görülecektir.

Günümüz teknolojisinde her türlü iletişim uydular yoluyla kurulabilmektedir. Ne var ki sağlıklı bir iletişim için uydunun Dünya’daki alıcı ve vericiye göre uzayda hep aynı noktada bulunması gerekir. Aksi takdirde alıcı ve vericinin uydunun gökyüzünde durmadan değişen konumunu izlemek için, sürekli olarak anten yönlendirmesi yapma zorunluluğu doğar. Bu sebepten alıcı ve vericileri sürekli anten ayarı ile meşgul etmeyecek bir uydu için yörüngenin şu koşullara uyması gerekir.

1.Yörünge enlemi 0 derecede, yani ekvator üzerinde olmalıdır. Bu uydunun kuzey güney salınımı yapmaması için zorunludur.

2.Uydu Dünya çevresini Dünya’nın kendi çevresini döndüğü sürede dönmelidir. Yani uydunun ortalama açısal hızı ile Dünya’nın kendi çevresindeki açısal hıza eşit olmalıdır. Bu da uydunun Dünya’ya göre doğu batı hareketi yapmaması için zorunludur.

3.Ayrıca uydu çembersel bir yörüngede dönmelidir. Yörüngenin eliptik olması halinde uydu gök yüzünde Dünya’ya göre periyodik olarak ileri geri salınımlar yapacaktır.

Yukarıdaki ilk iki koşula uyan yörüngelere jeosenkron, her üç koşula da uyan yörüngeye ise jeostatik yörünge denilir. İletişim için uydularının üçüncü koşula da uymaları gerekir. (İLKHA)