OSMANLI'DA OKULA BAŞLAMA MERASİMLERİ: ÂMİN ALAYLARI - Âmin Alayları, Osmanlılar döneminde okula yeni başlayan çocuklar için düzenlenen törenlere denilirdi. Besmeleye başlama anlamına gelen bu tören, ilahîler okunarak ve âmin denilerek icra edildiği için bu isimle isimlendirilirdi. Merasim günü mektep hocası çocukları sıraya dizer, öndekiler yüksek sesle ve koro hâlinde ilahîler okuyarak, arkadakiler de beyit aralarında "âmin!" diye bağırarak, neşe içinde okula yeni başlayacak olan çocuğun evine gelirlerdi. Âmin Alayı eve doğru yaklaşırken çocuk kapıda bekletilir, Âmin Alayı eve gelince hoca dua eder, arkasından herkes "âmin!" derdi. Daha sonra çocuk, önceden süslenerek hazırlanmış bir arabaya veya "midilli" adı verilen ata bindirilir ve ilâhiler söylenerek yola çıkılırdı. Şehrin sokaklarında bu şekilde bir müddet dolaştırılan çocuk mektebe getirilirdi. Yine usulüne uygun olarak hocasından ilk dersini aldıktan sonra hocasının ve davetlilerin ellerini öper, talebelerden birisi aşrı şerif okur ve yapılan dua ile tören biterdi. Tören sonunda çocuğun ailesince hazırlanmış ikramlar yenilir, bütün çocuklara hediyeler dağıtılırdı. Hasılı Âmin Alayları önemli bir pedagojik değer taşır ve bilhassa çocuklarda büyük bir okuma arzusu uyandırırdı.

    —-

PEYGAMBERE BAĞLILIK

Mekke'nin fethinden sonra İslâm'ı kabul edenler arasında Hz. Ebû Bekir'in babası Ebû Kuhâfe de bulunuyordu. Yaşı sekseni aşmış, âmâ bir kişi olan Ebû Kuhâfe, Hz. Peygamber'in huzurunda hidayete ermekte geç kalmışlığını telâfi edercesine aşkla kelime-i şehadet getiriyordu. Bu esnada sevinmesi gereken "Sıddıyk" (yürekten tasdik edip, sorgusuz sualsiz bağlanan) lakaplı Ebû Bekir ağlıyordu. Fakat bu ağlayış bir sevinç ağlayışı değil üzüntü ağlayışıydı. Bu, meclisteki herkesin hayretine sebep olmuştu. Sordular:

- Ey Ebû Bekir, neden sevinilecek bir günde gözyaşı döküyorsun? Cevap verdi:

- Allah'ın Resulünün en büyük arzusu amcası Ebû Talibin Müslüman olmasıydı. Fakat bu dileği bir türlü gerçekleşmedi. Ben isterdim ki şu anda benim babamın yerinde şehadet getiren Ebû Talib olsun, babamın Müslüman olmasından dolayı benim gönlüm hoşnud olacağına, amcasının Müslüman olmasından dolayı Allah Rasûlünün gönlü hoşnud olsun. İşte bu olmadığı için ağlıyorum.

Kaynak: Kıssadan hisse