"Çocuklarımız için bir öz gelecek yazmaktan söz ediyoruz"

Bugün ortaokul ve lisede olan çocukları 2030-2035'lere hazırladıklarını belirten Selçuk, sözlerini şöyle sürdürdü:

"O günün dünyasına hazırlamak için elbette zamanın ruhuna uymak durumundayız ve bunun için ne gerekiyorsa da tasarlıyoruz. Tabii bütün bunları belirli bir milli kimlik ve bir benlik ülküsü içerisinde de ele almak zorundayız. Çünkü eğitim, evrensel olmakla beraber yerel değerleri de içinde barındırması ve bu toprakların, bu coğrafyanın belli değer sistemlerini içinde tutması gereken bir kurumdur.

O sebeple bunu milli bir benlik ülküsü çerçevesinde de ele alma zaruretimiz var. Biz çocuklarımıza bir öz geçmişten söz etmiyoruz, biz çocuklarımız için bir öz gelecek yazmaktan söz ediyoruz. Yani 'Çocuklar sizin öz geçmişiniz nedir' dediğimizde ortaya çıkacak şeyle, 'Kendiniz için nasıl bir öz gelecek istersiniz' sorunun cevabı elbette farklıdır.

5 milyon liseli gencimizin sorusunu defalarca duyduk. Gençlerimiz bize bir soru soruyorlar. Diyorlar ki, 'Siz, bizi neye hazırlıyorsunuz.' Bizim de sorumuz bu oldu. Gençleri neye hazırlıyoruz? İşte tam da bu noktada bizim açımızda şimdiden bu sorunun cevabını vermek elzem. Eğer biz bu sorunun cevabını vermezsek, neyle karşılaşacağımızı biraz önce söylediğim gibi zamanın ruhunu elde etmek açısında son derece kritik.

Öğretmenlere de sorduk. Öğretmenler de elbette sorular sordu. Onlar da diyor ki, 'Öğrenciler yıl içinde bu kadar çok dersi alarak öğrendiklerini içselleştiremiyor. Bunun çözümü yok mu?' Neye hazırlıyoruz sorusu, bu soruyla o kadar bağlantılı ki..."

Bakan Selçuk, 2040'lara doğru "tekillik çağı" denilen, yani biyolojik, fiziksel ve dijital olanı aynı bedende bütünlemeyi hedefleyen yeni bir çağın geldiğine işaret ederek, beyinlere yazılım yüklenmesinin söz konusu olduğu, üretim sitemlerinin tümüyle dönüşeceği başka bir çağa doğru gidildiğini anlattı.

"Eğitim ekonominin ve demokrasinin ayrılmaz bir parçası"

Bu yüzden Türkiye'nin eğitimi sadece sınıflarda yapılan bir iş olarak çerçeveleyemeyeceğinin altını çizen Milli Eğitim Bakanı Ziya Selçuk, şunları kaydetti:

"Eğitim ekonominin ve demokrasinin ayrılmaz bir kurumsal parçasıdır. O sebeple yaptığımız eğitimin ekonomiyle bağlantısının ne olduğunu son derece önemsiyoruz ve öğretmenlerimizin sorusu da bu açıdan çok önemli. Diyorlar ki 'Neden dünyadaki gelişmiş dediğimiz birçok ülkenin liselerinde, ortaöğretim kurumlarında, 5-6-7 ders var da neden bizde 16-17 ders var' sorusunu sorduklarında bunun bir cevabının olması gerekiyor.

Bu cevabı verirken, ders sayılarında azalmanın olması, deneyime yönelik eğitimin olması yani çocukların tecrübe ederek bir şeyler yapmaları, sadece bilgiyi hazır olarak alıp bunu tekrar etme noktasında başarılı olup olmadıklarının hafızaları ölçerek test edilmesi elbette doğru değil. Burada atölye ve laboratuvarların gerçekten kullanılması, sayılarının artırılması ve çocukların sadece teorik olarak bir matematik dersi değil, matematik uygulamalarıyla da ilişkilenmesi gerçekten çok önemli.

Derslerde disiplinler üstü bir yaklaşımın edinilmesi bizim bütün derslerimiz belirli bir disiplin odağında yürüdüğü için bütün bunları parça parça ve ayrı bir vaziyette ele almak çocukların zihninde bir bütünleşme oluşturmuyor. Kavram üstünden disiplinler üstü ders işlemekle bunun sadece sosyoloji ya da tarih olarak işleminin başka bir sınırlılığı söz konusu.

Tam da bu yüzden disiplinler üstü bir yaklaşıma doğru gitmemiz şart. Çünkü zaten çok başarılı bildiğimiz ülke eğitim sistemlerinde bunun artık sıradan bir iş olduğunu görüyoruz ve bizim böyle bir geçmişe ihtiyacımız var."

Ders sayıları azaltılıyor

Selçuk, çocukların her alandan ve her şeyden yüzeysel olarak aldığı birtakım içeriklerin kendisinde bir derinleşmeye yol açmadığını sadece sınav sonuna kadar uygulaması gereken bazı içerikleri belleğinde taşıdığı bir durumun söz konusu olduğunu ifade etti.

Ders sayılarının azaltılmasıyla ilgili bilgi veren Selçuk, şöyle konuştu:

"9'larda 15-16 dersten söz ederken mevcut durumda şu andaki tasarımda 8 dersten söz ediyoruz. Bu 2 durum içinde rehberlik dersinin dahil edilmediği bir durum söz konusu. 10. sınıfta 15-16'dan söz ederken, 10 dersten söz ediyoruz. Bu böyle devam ediyor 11 ve 12. sınıflarda. Niye azaltıyoruz? Çünkü bir çocuğun 15-16-17 dersi anlaması ve bunu içselleştirmesi mümkün olmuyor. Bizim çocuklarımızın da ilgilerine, yeteneklerine ve hayatlarına uygun olan alanlarda derinleşmeye ihtiyaçları var. Böyle baktığınızda paydaşlarımızın bir diğeri anne babalar da soruyor. Diyor ki, 'Çocuklar sabahtan akşama kadar soru çözüyorlar.' Peki günlük yaşamda bir sorunla karşılaşınca neden afallıyorlar?"

Ezbere dayalı eğitim sisteminde öğrencilerin neyi çözdüklerini, ne şekilde yol aldıklarını tespit etmenin zor olduğunu dile getiren Selçuk, gençlerin iş hayatına atıldıklarında karşılarına çıkan sorunların bu sistemden kaynaklandığını anlattı.

"Bir çocuğun muhakkak suretle sanatla ve sporla ilgilenmesi lazım"

Hayal-Etkinlik-Yaşam (HEY) temalı zaman diliminin çocukların hayal kurmasına fırsat tanıyacağını anlatan Selçuk, şunları kaydetti:

"İlkokul ve ortaokulda tasarım beceri atölyeleriyle yapmaya çalıştığımız ve birinci sınıftan itibaren mühendislik, dil atölyesi gibi atölyelerde binlerce defa denediği bazı süreçleri lisede devamı olarak bu tür aktivitelerle zenginleştirmeyi hedefliyoruz.

Bir çocuğun muhakkak suretle sanatla ve sporla ilgilenmesi lazım. Sanatın ince ayarından geçmeyen bir çocuğun şahsiyetinin oluşması gerçekten zor oluyor. Odalarına kapanan çocuklarımız için hayatın başka beklentileri var. Çocuk topluma hizmet etmiyorsa, yaşlılarla ilgilenmiyorsa, onlara hürmet etmiyorsa, hayvanlara ilişkin birtakım hizmet faaliyetleri yürütmüyorsa, yoldan geçen birinin ayağına değebilecek bir taşı ortadan kaldırmıyorsa o zaman çocuğun toplumla alakasını ve şahsiyetinin oluşmasını güçleştirmiş oluyoruz.

Bir çocuğun fiziksel aktivite yapmaması halinde normal kişilik gelişiminin de sekteye uğraması söz konusu. Bu yüzden bir lise öğrencisinin bu faaliyetlerin tümüyle karşılaşmasını çok önemsiyoruz. Çünkü biz çift taraflı bir çocuk istiyoruz. Yani maddeyi ve manayı birlikte kuşatarak, aynı zamanda da çocuğun sadece kağıt üzerinde soru çözerek değil, hayatın içinde pratikler yaparak tecrübelerle bir yere varmasını önemsiyoruz. O yüzden kuşak son derece kritik ve önemli. "

Öğrencilerin "Ben neye yatkınım?" sorularının çözümünün de bu modelle mümkün olduğunu belirten Selçuk, "Çocuğun ilgi alanlarını ölçmeliyiz. Çocuğun tüm özelliklerini testlerle, araçlarla ölçmek istiyoruz. Daha ilkokuldan itibaren kendisini  tanımakla ilgili ölçekleri görerek kendisini tanıma imkanı bulacak. Bunun altyapısı hazır." diye konuştu.

"Önemli olan değiştirmek değil, ne yaptığını bilmek"

Milli Eğitim Bakanı Selçuk, kariyer yönetiminde tasarı beceri atölyelerindeki deneylerin çok önemli bir yeri olacağını vurguladı.

Tasarı beceri atölyeleri aracılığıyla öğrencilerin yeteneklerine uygun meslekler ve alanlar seçeceğini söyleyen Selçuk, konuşmasını şöyle sürdürdü:

"Eğitimle ilgili beklentiler hemen birkaç ayda değişsin isteniyor. Nurettin Topçu'nun tabiriyle 300 yıllık bir maarif davamız var. Dolayısıyla neden eğitim sistemi değişiyor, değişince de neden değişiyor sorularıyla muhatap oluyoruz. Önemli olan değiştirmek değil, ne yaptığını bilmek. Bizim 2023 vizyonuyla yapmaya çalıştığımız şey bütüncül bir fotoğraf vermek. Her adımı stratejik olarak atıyoruz. Bu bizi güçlendiriyor. Bunun için biraz zamana ihtiyacımız var. 3 yıllık bir takvim yayımladık. 'Şu ay, şu yıl şunları yapacağız.' dedik ve ayrıntılı olarak açıkladık. 'Hemen niye yapılmıyor?' diye soruluyor. Toplum istese de yapmayız. Çünkü öğretmen eğitimine yatırım yapmadan bir sistem değiştirilmesi doğru değildir. İçerik için yeterince hazırlık yapılmadan değişiklik yapılması doğru değildir. Her şeyin bir zamanı ve zemini var. Bu değişim için birtakım temel kavramlara da ihtiyacımız var."

"Çocukların sistem kavramıyla ilgilenmesini çok önemsiyoruz"

Selçuk, "gömleğin ilk düğmesi" olarak tanımlanabilecek "bilgiyle ilişkideki problem"in bir sorun olduğunu kaydederek, şunları dile getirdi:

"Bu yüzden çocukların sistem kavramıyla ilgilenmesini çok önemsiyoruz. Sistem kavramı çocuğun hadiselere ve eşyalara bir bütün olarak bakmasını kolaylaştıracak bir şey. Örneğin bir küçük çocuk için inekten söz ettiğimizde 'İnek de bir sistemdir.' diyebilmeliyiz. Kuyruğunu arkadan öne alırsanız bu sistem bozulur. Niçin, şundan dolayı, şundan dolayı. Çocuğun etrafında gördüğü her şeyin aslında bir sistemle ilişkili olduğunu kavraması lazım. Eğer bu sistemin kesitlerini ayrık bir biçimde anlamsız olarak verirsek o bu parçayı ezberlemekle yetiniyor. Yani bu sisteminin bir parçası ve biz şununla şunu şu şekilde ilişkilendirebiliriz, şöyle bağlantılar diyemez çocuk."