HABER MERKEZİ - Avrupa Birliği Komisyonu`nun, Türkiye hakkındaki 2012 İlerleme Raporu`nda, Türkiye`nin fikri mülkiyet alanındaki çalışmalarının altı çizildi ama taklit ve korsanla mücadele konusundaki çalışmaları yetersiz bulundu. Raporda gümrüklerdeki taklitle mücadele de beğenilmezken Türk polisinin, ülke çapında korsan yazılım kullanılmaması konusundaki çalışmalarının desteklenmesi istendi.

İlerleme Raporu`ndaki fikri mülkiyet haklarına ilişkin tespitleri değerlendiren Avukat Dr. Cahit Suluk, fikri mülkiyet haklarını üç bölümde (sınai haklar, telif hakları ve uygulama) inceleyen Raporda daha ziyade taklit ve korsan ürünlerin öne çıkarıldığını belirtti.

Fikri mülkiyet alanındaki uluslararası davalardan ve bu alandaki akademik çalışmalarıyla tanınan Avukat Dr. Cahit Suluk, İlerleme Raporunu şöyle değerlendirdi:
\"2012 Türkiye İlerleme Raporuna yansıyan verilere göre, korsanla mücadelede görev alan il denetim komisyonu sayısı 2011 yılında 46`dan 81`e çıkartıldı. İl denetim komisyonları iyi çalışıyor. Telif haklarıyla ilgili 2011 yılında şüpheli vaka sayısı 3.678 adet. 16.120 bin korsan ürüne el konuldu. Telif yasasına ilişkin yasal çalışma sürüyor. Ancak sınai haklara ilişkin politik istek zayıf. Sınai haklarda değişiklik öngören yasa çalışması halen sürüyor.

6 Milyon Taklit Ürüne El Konuldu
Marka, patent ve tasarımlara ilişkin inceleme kılavuzları (guidelines) hazırlandı. Bu sayede Türk Patent Enstitüsünün (TPE), kararlarındaki kalitenin artması ve yeknesaklığın (birliğin) sağlanması bekleniyor. TPE ve Kültür Bakanlığı arasında 2012 yılında Fikri Mülkiyet Akademisi kurulması için bir protokol imzalandı. 2013 yılında faaliyete geçecek bu akademide fikri mülkiyet uzmanları yetiştirilecek.

Marka ve patent vekillerinin denetimine yönelik mevzuat bulunmuyor. Marka haricindeki patent, faydalı model, tasarım ve coğrafi işaret ihlalleri bakımından cezai yaptırım bulunmuyor. 2011 yılında polis, sınai haklarla ilgili 2.920 adet operasyon yaptı ve 3.238 kişi şüpheli hale geldi. 2011 yılında 6 milyon taklit ürüne el konuldu. İhtiyati tedbir almak oldukça güç. Bu da taklitle mücadele etmeyi zorlaştırıyor. Fikri mülkiyet davaları 2011 yılından itibaren daha hızlı sonuçlanmaya başladı. Ama bilirkişilik çok kötü. Fikri mülkiyet istatistikleri daha düzenli tutuluyor.

Gümrükler Taklitle Mücadelede Yetersiz
Gümrüklerde taklitle mücadele yeterli değil. Merkezi veri tabanı ve yazılım alt yapısı yeterince kullanılmıyor. Gümrüklerdeki taklidin kontrolü bakımından hak sahiplerine online başvuru imkanı getirilmedi. Hak sahiplerinin, gümrüklerde kontrol yapılmasına ilişkin talepleri arttı. Ama gümrük idarelerinin re`sen (kendiğinden) yapması gereken kontroller yetersiz.
Türkiye, AB`ye taklit mal girişinin en çok yapıldığı ülkelerden birisi konumunda. Başta ihracat olmak üzere fikri mülkiyet kontrollerinin gümrüklerde daha sıkı yapılması gerekir. Türk polisi, ülke çapında korsan yazılım kullanılmaması konusunda birtakım seminerler düzenledi. Bu girişimin desteklenmesi gerekiyor.\"

Türkiye, Dünya Ekonomi Forumu (The World Economic Forum - WEF) tarafından hazırlanan `Küresel Rekabet Gücü Endeksi 2012-2013 Raporunda da fikri mülkiyet hakları alanında 144 ülke arasında 86. sırada yer alarak Uganda`nın bile gerisinde kalmıştı.(İLKHA)